De 10 van… Arab Strap Pt. 3: New Birds

New Birds, als in ‘liefje’ natuurlijk. Aidan Moffat heeft er vele platen over volgeschreven, maar dit is wel het meest tedere liedje dat hij schreef, zeker in de eerste jaren van Arab Strap. Het staat op tweede album Philophobia: een duur woord voor angst om te hechten, angst voor de liefde, angst om verliefd te worden. Angst om volwassen te worden misschien ook wel, nu hij-die-nergens-voor-deugde, 25 inmiddels als de plaat uitkomt, door de hysterische Britse muziekpers onthaald is als het beste uit Schotland sinds The Jesus And Mary Chain. Je zou je voor minder in je bord haggis verslikken. Aidan is er echter de man niet naar om nerveus te worden, hij is even luidruchtig als zelfverzekerd, en frankly, he doesn’t give a fuck. Maar de liefde, die boezemt hem angst in. Hij zit nog in de leerfase. De liefde gaat met vallen en opstaan.

New Birds, het vierde liedje op Philophobia, verhaalt over een ontmoeting met een oude vlam. Daar zit ze in de pub, met haar nieuwe vrienden, haar nieuwe leven en haar nieuwe haar. Het is vijf jaar geleden, je had je haar in eerste instantie niet eens herkend. Je wil stilletjes wegsluipen, maar ze heeft je al gezien. Ze glimlacht naar je, dus zeg je toch maar even gedag. Je gaat weer bij je vrienden aan tafel zitten en probeert je ogen van haar af te houden. Je zegt tegen je vrienden dat ze moeten stoppen met staren en zich er niet mee moeten bemoeien. Er is niks aan de hand. Maar aan het eind van de avond, als de alcohol begint te werken, zoek je elkaar toch weer op en verlaat samen de pub. Wandelend naar huis vertel je elkaar over je nieuwe huis, je nieuwe baan, je nieuwe vrienden… je nieuwe liefje. Zij vertelt dat ze nu tweeënhalf jaar samen zijn, maar dat ze niet samenwonen en dat hij er dus niks van zal merken. Je moet meteen terugdenken aan hoe je achter haar aanzat op school, hoe je dagenlang in bed lag te luisteren naar liefdesliedjes die speciaal voor jou geschreven leken te zijn. Je weet nog hoe ze je hand beetpakte en met haar arm slingerde als jullie hand in hand over straat liepen, je herinnert je alles nog, alleen niet meer hoe ze kuste. Dit is je kans. Maar dan herinner je je ineens die andere kus. Hoelang je eraan gewerkt hebt om die perfect te krijgen. De maanden van oefenen en schaamte die eraan voorafgingen. Die ene kus waar je de hele week naar uitkijkt. Ze vraagt of je mee naar boven komt, maar je wenkt een taxi. Met een knagend gevoel stap je in. Je vraagt je af wat je mist, je zult ‘t nooit weten. Maar, troost je jezelf, je zal nooit de kus vergeten waar je zo lang aan hebt gewerkt. Je weet dat je het juiste hebt gedaan.

Aidan Moffat, romanticus. Misschien is het goed om hier te melden wat de eerste woorden op Philophobia luiden: ‘It was the biggest cock you’d ever seen / But you’ve no idea where that cock has been’ (Packs Of Three). Alweer een rendez-vous, ditmaal met de grootste slettebak van Falkirk: ‘She’s a famous harlot in this town / I know enough to, but still I couldn’t turn her down / You said I’m an arsehole, what was I thinking? / It’s far too easy to blame it on the drinking.’ Zo romantisch dus.

‘Conceptalbum’ Philophobia laat zich samenvatten met de woorden lust, liefde en ludduvuddu. Maar vooral ongeneerde vleselijke liefde. Plakkerig, vies, ongemakkelijk, soms zelfs ongepast. Goede seks met slechte vrouwen, slechte seks met goede vrouwen. Of niet meer weten of je seks hebt gehad. Uiteindelijk, bezweert Moffat, gaat het over allemaal over De Liefde.

‘Men write shit love songs!’ buldert hij dat jaar (1989) in het Britse muziekmaandbad Select. ‘Heb je ooit een liedje van een man gehoord waar je lichtelijk romantisch of zelfs ook maar een heel klein beetje opgewonden van werd? Als mannen over vrouwen zingen, is het bijna altijd pathetische bullshit, volstrekt ongeloofwaardig. Er zit geen greintje eerlijkheid in. De meest intieme momenten in een relatie zijn de momenten die je liever niet met anderen deelt. De kleine gore details, de geile geheimpjes die je samen deelt. Een van de belangrijkste dingen in een relatie is het gerotzooi en de troep in bed, daar moet je je niet voor schamen. Maar de mensen proberen hun lichamelijkheid te verbergen, ik begrijp niet zo goed waarom. Ik heb daar geen enkel probleem mee. Misschien dat sommige mensen daarom aanstoot van onze muziek nemen, omdat ze zich er omcomfortabel bij voelen.’ Als een echte relatie vooral uit fighting, farting en fucking bestaat, dan moet je daar ook over schrijven, concludeert de Schot.

Tegen OOR-collega René Megens in datzelfde jaar: ‘Seks is een van de belangrijkste dingen in de wereld. Waarom ben je anders hier? Vrouwen schrijven veel betere songs over seks. Mannen kiezen doorgaans voor ballads met een hoog verleidingsniveau. Dat vind ik hilarisch. Vrouwen, en dan bedoel ik met name PJ Harvey en de meiden van Babes In Toyland, hebben een veel opener kijk op seks. Ze zijn wat dat betreft ook veel humoristischer dan kerels. Dat geldt eveneens voor mij. Wat de teksten betreft ben ik meer door vrouwen als PJ Harvey en Liz Phair geïnspireerd dan door wie ook.’ Hij besluit, met zelfkennis: ‘De teksten van Philophobia laten zich lezen als een romantische roman. Als een zeer vreemde romantische roman, dat wel.’

Het is vooral ook een autobiografische roman. Alles wat Aidan schrijft heeft hij zelf meegemaakt. ‘Ik zou nooit zomaar een een liedje kunnen verzinnen’, zegt hij in Select. Alle personages zijn bekenden uit zijn directe omgeving. Zijn vriendin, zijn exen, zijn scharrels, de flirts aan de bar, ze komen allemaal aan de beurt. De één heeft daar meer moeite mee dan de ander. Sommigen dreigen met een rechtzaak, anderen kijken hem gewoon niet meer aan, weer anderen voelen zich stiekem gevleid. Uitgerekend de drummer van de band (wat kan hij eraan doen?) krijgt klappen en verliest een paar tanden. De band wordt Falkirk uitgejaagd. Aidan tegen mij, twee jaar later: ‘Punt is: ik heb nooit een leugen verteld. Ik heb nóóit iets geschreven wat niet echt gebeurd is. Niemand wordt belachelijk gemaakt of beledigd die het niet verdient.’

In de boxset Scenes Of A Sexual Nature zit een uitklapvel met krantenknipsels. Een van de knipsels betreft een interview in de tabloid Sunday Mail met een 21-jarige blonde barmaid uit Falkirk die de band dreigt aan te klagen wegens smaad. In een van zijn songs (Blood op The Week Never Starts Round Here) noemt Aidan haar een ‘fickle disco tart’ die het achter zijn rug om met zijn vriend (Malcolm) doet terwijl ze met hem gaat. Drie weken zijn ze nu uit elkaar, zingt Aidan bitter. ‘She’s like a school girl trying to look grown-up. Now I’m looking for a woman, but I’ll settle for a shag.’ De ironie wil, meldt de Sunday Mail, dat de zanger het inmiddels met haar tweelingzus heeft aangelegd. Het barmeisje: ‘They obviously think they’re big stars now. I’d love to see what they’d say if they got a lawyer’s letter from me!’ Ter verdediging zegt ze nog dat ze zestien was toen ze met Malcolm ging, en achttien toen ze Aidan strikte. Falkirk op z’n best.

Fun fact: Het is via diezelfde barmaid van de Behind The Wall pub in Falkirk dat Aidan en Malcolm elkaar leren kennen. In plaats van ruzie te maken over een meisje besluiten de twee maar samen een band te beginnen. Waar vind je in Falkirk immers nog een drinkebroer die ook van Will Oldham, Dinosaur Jr en Slint houdt? De onderlinge spanning, over die ene chick, maar eigenlijk over alles en voelbaar in alles, blijkt het geheim van een jarenlange samenwerking.

New kids on the block

Uit het slotnummer van Philophobia, The First Time You’re Unfaithful:
‘We were chatting with your sister, I was winding you up – you think I’ve missed her
And she was fairly adamant I’m nothing but a lying cunt
She said the first time I’m unfaithful won’t be the worst time I’m unfaithful
Once I’ve got a taste for it, I’ve everything to waste for it
So do you think I can adjust, now we’ve incorporated lust?
Or will I put your trust to test, when my behaviours not it’s best?’

Op de hoes van Philophobia zien we een geschilderd naaktportret van Aidans toenmalige vriendin Laura (de tweelingzus). Op de achterkant poseert Aidan zelf poedelnaakt. Het schilderij lachte fotograaf Michel Mees en ondergetekende metersgroot tegemoet toen we in 2004 het kantoor van Chemikal Underground in Glasgow bezochten. Het was, inderdaad, de grootste lul die ik ooit heb gezien.