In OORnotOOR belichten we elke maand een artiest, een genre, een muzikale uithoek of een veelbelovend opbloeiende scene die je normaliter misschien niet zo snel in OOR zou verwachten – of hoogstens in de krochten van onze recensierubriek. Omdat ze ‘officieus’ buiten onze scope vallen. Deze maand: de ‘dwarsliggerspop’ en huiveringwekkende Hollywood-soundtracks van Mica Levi.

Wie? Mica Levi. Engels, komt uit de experimentele popunderground, is nu aardig op weg naar sterrenstatus als soundtrackcomponist: Jackie, Monos, Zola. Schrijft ook voor orkesten, maar is nog steeds bezig in de pop – de verre linkerkant, dan nog altijd. Met post-r&b-zangeres en oud-klasgenote Tirzah bijvoorbeeld. Is bovendien lid van collectief CURL, met verder onder anderen Coby Sey.

Waarom nu? Omdat Mica Levi te zien is op prachtfestival Le Guess Who? in Utrecht. Niet zomaar lukraak, maar Levi maakt live muziek bij Dykegeist, een danswerkstuk van choreografe en performanceartieste Eve Stainton. Over lesbian predator culture en over de relatie tussen artiest en publiek, dus dat belooft wat. Ook op Le Guess Who?: diezelfde Coby Sey.

Arty farty dus? Zeg dat nou niet te snel. Mica Levi (die/hen) heeft ook een stevig popverleden. Micachu And The Shapes, zegt dat u nog wat? Nou, dat was dus vooral Mica Levi. Die band maakte platen op Accidental, het label van elektronicaman Matthew Herbert, die ook debuutalbum Jewellery (2009) produceerde. Prettig speelse pop met dwarslig-effecten en een hoekig DIY-postpunkrandje. De band bestaat nog steeds, maar nu onder de naam Good Sad Happy Bad. Laatste album: Shades (2020).

Dwarsliggerspop? Ja precies. En als je dat hoort, zou je ook niet verwachten dat Mica Levi ook nog eens een strikt klassieke achtergrond heeft. Moeder was celliste (en docente op dat instrument), vader zelfs professor in de muziek. Niet onlogisch dat je zelf dan al muziek gaat maken als je een jaar of vier bent – spelen én schrijven. Op negenjarige leeftijd ging Mica naar de Purcell School For Young Musicians om zich verder te bekwamen. Er staan muzikanten in deze OOR met minder bagage, zullen we maar zeggen.

Hoe kom je dan terecht in de filmsoundtrackindustrie? Nou, industrie – dat is wel wat bot gesteld. Mica Levi past in een beweging van muzikanten en componisten uit de pop en wat we maar de avant-garde zullen noemen, richting het filmdoek. Wijlen Jóhann Jóhannsson en Hildur Gudnarsdottir, beiden van IJsland toevallig, maakten en soortgelijke ontwikkeling door. Zo zie je die in actie op fijnproeversfestivals als Le Guess Who? of Explore The North, zo hoor je hun wringende klanken als soundtrack op het witte doek, tot en met grote Hollywood-producties zelfs. De eerste was Under The Skin (2014), de verontrustende sciencefictionfilm van Jonathan Glazer met Scarlett Johansson in de hoofdrol – een alien die, eenmaal aangekomen hier op aarde (meer precies: Schotland), alles voor het eerst voelt en meemaakt. Ze jaagt ook nog eens flink op Schotse mannen. Levi’s werk met het orkest London Sinfonietta trok de aandacht van de makers, en zo is het gekomen.

Hoe klinkt dat dan? Nogal minimalistisch en behoorlijk verontrustend, dus geheel in lijn met die film. Altviool, toevallig ook het oorspronkelijke instrument van John Cale, is het voornaamste instrument hier, zeker in het compositieproces. Mica Levi laat het ding behoorlijk krassen en wringen. Strijkers, percussie en elektronica dragen bij aan die sfeer, met een gemeen hakend motiefje als leidraad. De psyche van die alien binnenstebuiten gekeerd, zo lijkt het wel. Levi liet zich stevig inspireren door moderne componisten als Giacinto Scelsi, John Cage en Iannis Xenakis, en zo rolde de avant-garde de bioscoopzaal binnen.

Dat is het mooie van de soundtrackpraktijk: toegepaste muziek die in de eerste plaats bij het beeld moet passen (Levi kreeg nauwkeurige instructies van de regisseur: ‘Hoe voelt het om in brand te staan?’), maar die toch zo experimenteel kan zijn als wat. Overigens is er ook inspiratie van de beroemde soundtrack van Vangelis voor de even beroemde film Bladerunner en, volgens sommigen, door muziek uit stripclubs – we horen het er zo niet aan af. Maar hoe dan ook, talloze critici én muzikanten dragen deze nagelbijtende, nekharen overeind zettende soundtrack op handen.

Dus die was binnen, in Hollywood. Mica Levi deed daarna inderdaad meer films, maar doorgaans wel links van de schaal. En nog steeds tjokvol wringende dissonanten en andere ongebruikelijkheden. De bekendste is Jackie, de biopic van Jackie Kennedy ofwel Jackie Onassis, met Natalie Portman in de titelrol. Die soundtrack leverde Levi zelfs een Oscar-nominatie op. Apart en bijzonder ook: Levi’s werk voor Monos, de hoogst surrealistische oorlogsfilm van de Colombiaanse regisseur Alejandro Landes. Met als meest opmerkelijke passage het stuk Honguitos, ‘paddenstoeltjes’. Inderdaad, die hoort bij een scène waarin paddenstoelen genuttigd worden – met geestverruimende bedoelingen, dat snapt u wel. Levi probeerde niet zozeer een psychedelische mist te creëren, maar juist de helderder kleuren – de scherpere waarneming die met zulke consumptie gepaard gaat – te herscheppen. Even ijle als messcherpe fluittonen, scherp-abstracte elektronica: u krijgt een idee.

Maakt Mica Levi nog wel eens gewone platen, los van film? Zeker wel. In 2016 hadden we het fraaie, sfeervolle Remain Calm, samen met Oliver Coates – tegenwoordig wel de cellist die je moet hebben als het om nieuwe muziek voor dat instrument gaat (en dat weet bijvoorbeeld ook Radiohead). En zo’n anderhalf jaar geleden kwamen er ineens twee albums kort achter elkaar onder de mensen, zelf uitgebracht, eigenlijk Levi’s eerste echte soloreleases. Vooral op Ruff Dog, de eerste van de twee, horen we een extreem soort indierock, met hoekig ontsporende gitaren en nogal non-binaire zang. Blue Alibi kent ook die priemende gitaarwringsels, maar klinkt weer iets meer als een plaat van iemand met Levi’s achtergrond, vol modern-klassieke compositorische vondsten en slimme geluidsmanipulaties. We horen hier ook meer gasten, onder andere vanuit het CURL-collectief, waar Mica Levi immers lid van is.

CURL? Dat is het collectief dat Mica Levi vormt met onder anderen Coby Sey en Brother May. Het doel is: interdisciplinair te werk gaan, zonder enig respect voor begrenzingen van stilistische aard of anderszins. Post-genre, zogezegd. Nu gaat dat ook al op voor Conduit, het fraaie albumdebuut van Coby Sey, rapper en muzikant van Ghanese komaf. ‘Post-grime’ heet het in de Play-recensie elders in deze OOR, maar ‘post-alles’ is achteraf een betere omschrijving. Coby Sey werkte met lui als Klein, Lafawndah en Kelly Lee Owens, en staat trouwens ook op Le Guess Who?, waar Mica Levi dus heel interdisciplinair gaat doen in die performance Dykegeist.

CURL treedt, als de voortekenen ons niet bedriegen, als zodanig aan op het Haagse Rewire-festival, komend voorjaar. Nog een erg belangrijke CURL-connectie: Tirzah, zangeres en maakster van dromerige post-r&b met een paar heel sterke platen op haar naam. Waaraan Mica Levi en Coby Sey dan weer heel graag aan meewerken, en daar worden ze des te abstracter en mooier van. Tirzah en Mica Levi kennen elkaar trouwens van die Purcell School For Young Musicians, Tirzahs eigenlijke instrument is de harp. Goed opletten op school, daar word je nooit minder van.

MICA LEVI verzorgt op 10 november de livemuziek bij dansvoorstelling Dykegeist van Eve Stainton op Le Guess Who? in Utrecht