De dood van Mark Lanegan heeft veel muziekliefhebbers in 2022 diep geraakt. Hij werd slechts 57 jaar. Zijn stem en woorden maakten diepe indruk, zo bleek wel uit de vele warme reacties van journalisten, fans en collegamuzikanten vanuit de hele wereld. Zijn oeuvre is immens, maar door velen wordt Bubblegum (2004) als het absolute hoogtepunt gezien.
Tijdens de eerste jaren van deze eeuw was Lanegan sowieso heel productief en artistiek succesvol, met ook bijdragen aan Songs For The Deaf van Queens Of The Stone Age en vele andere zijprojecten.
Twintig jaar later is er het opnieuw gemasterde Bubblegum XX, met als extra’s de destijds bijna gelijktijdig verschenen EP Here Comes That Weird Chill, b-kantjes van singles en Unreleased Songs & Demos, voor wie deze heruitgave aanschaft in de 3cd-versie of de prachtig uitgevoerde 4lp-box (met ook essays van Troy Van Leeuwen, Josh Homme, Chris Goss, Alain Johannes, David Catching, Greg Dulli en Duff McKagan, studionotities en exclusieve foto’s van Steve Gullick).
Wat Bubblegum destijds zo goed maakte, legde Lanegan me in de lobby van een klein Amsterdams hotel haarfijn uit. ‘Ik combineer voor het eerst alles wat er in mij zit. Blues, folk, rock, gospel. Ik hoef ook niet langer vragen te ontkennen of het allemaal autobiografische ellende is die de luisteraar in metaforen over zich heen gestort krijgt. Natuurlijk gaat het hier over mijn leven. En ja, ik bezit zowel die luidruchtige als die stille kant, ik heb wel eens gewelddadige dromen en ik ben wel eens bloedgeil.’
Als gedichtenbundel zouden ze samen een fraai tijdsbeeld vol metaforen vormen. Kwaad valt hij de stad aan, gelaten wacht hij tot zijn boot aanmeert, gebeten bezingt hij cold turkeys. Bubblegum bevat kleine miniatuurtjes, die van breekbaarheid haast uit elkaar vallen, én rauwe smerige rocksongs. Belangrijke gastrollen zijn er voor Josh Homme (meestal als drummer), Greg Dulli, Chris Goss, PJ Harvey en voor het eerst ook zijn latere kompaan Aldo Struyf van het Vlaamse Millionaire (en later Creature With The Atom Brain).
Bubblegum is rauw, vies, smerig, ontroerend, poëtisch en doorleefd. En dan is er natuurlijk ook nog altijd die machtig mooie stem, die mij vooral doet smelten als hij zacht, lichthees – met die fraaie kraak net wat minder prominent op de voorgrond – trage, warme liedjes zingt. Het toegevoegde Unreleased Songs & Demos staat er vol mee. Luister maar eens naar het akoestische Revolver, het met Beck uitgevoerde Union Tombstone of de prachtig krakkemikkig vastgelegde demo van Willie John. Hartverscheurend mooi.
God, wat mis ik hem.
