Bovendien was 100th Window natuurlijk een veredelde soloplaat van Robert ‘3D’ Del Naja: hij spreidde de duistere, multigelaagde muzikale bedjes en Sinéad O’Connor, Damon Albarn, vaste kracht Horace Andy en 3D zelf kwamen de luisteraar toefluisteren. Op Heligoland gebeurt eigenlijk weinig anders. 3D en de op het nest teruggekeerde Daddy G leveren stemmig midtempo behang zonder al te veel reliëf, waarna een stoet gasten – opnieuw Andy en Albarn, verder Tunde Adebimpe (TV On The Radio), Guy Garvey (Elbow), Hope Sandoval (ex-Mazzy Star) en voormalig Tricky-muze Martina Topley Bird – de ruimte krijgt om te schitteren. Zou het toeval zijn dat Massive Attack in twee tracks (Splitting The Atom en Paradise Circus) opeens aan Gorillaz doet denken? Ook hier lijken we soms te luisteren naar een anoniem collectief waar toevallig muziek uit komt. Muziek die eigenlijk weinig verraadt over de intenties en achtergronden van de makers (wie doet wat en waarom?), maar die erg geschikt is voor nadere inkleuring en, waarom niet, hergebruik. Op Heligoland hergebruikt Massive Attack zichzelf. Natuurlijk levert dat bij vlagen nog steeds zinnenprikkelende muziek op: opener Pray For Rain bijvoorbeeld, met zijn roffelende drums en rokerige Portishead-sfeer, of het op een stuwende baslijn leunende Girl I Love You, waarin de engelenstem van Horace Andy ‘t opneemt tegen een dreigend blazersfront. Of het enige moment waarop Heligoland écht van de kortste weg afwijkt: het door Guy Garvey schijnbaar ad lib ingezongen Flat Of The Blade, dat met z’n non-figuratieve elektronische impulsen doet denken aan Radiohead ter hoogte van Kid A en Amnesiac. Avontuurlijker wordt Heligoland nergens. En da’s zonde, zeker in een tijdperk waarin nieuwe inspiratie voor ‘t grijpen ligt (zeker nu broeinest Brooklyn al via TV On The Radio in huis werd gehaald) en het offensief van de bloedeigen navolgers – lees: de dubstepvoorhoede – toch een interessante nieuwe uitdaging zou moeten vormen… ERIK VAN DEN BERG