Ik vermoed dat ie weinig grip had op de eigenzinnige Turner en zijn maten. De aanvankelijk verwachte en zelfs aangekondigde ‘hard rockende plaat vol stoner- en Black Sabbath-invloeden’ is Humbug dan ook niet geworden. De nadruk ligt zelfs meer op bas, drums en toetsen (!) dan op gitaren. Nee, áls Homme al iets van z’n habitat (de Californische woestijn) in de plaat heeft kunnen leggen, moet je dat zoeken in hogere sferen: psychedelica, surrealisme en andere zinsbegoocheling. In muzikale zin vertaalt zich dat keurig op z’n Arctic Monkeys. De heren keken op hun twee eerdere albums al niet op een schijnbeweginkje meer of minder en ook Humbug volgt die lijn: de drumpatronen van de woest om zich heen slaande Matt Helders gaan zelden recht vooruit, songs maken de merkwaardigste U-turns (let op de zwierige Bowie-pastiche aan begin én eind van Secret Door of de geestige glamrockgedaante die het lekker staccato hakkende Potion Approaching uiteindelijk aanneemt!) en het wemelt van de onverwachte breaks, stops, orgeltjes en koortjes. Nee, aan ideeën en variatie andermaal geen gebrek. Ook liet Turners Last Shadow Puppets-flirt met pseudo-kitscherige sixtiespop hier en daar sporen na: Cornerstone en Dance Little Liar, tezamen een welkom rustpunt halverwege het album, zijn nog nét niet cheesy. Daarna gaat ‘t overigens meteen de achtbaan in, met wat we gerust de meest opwindende botsing van deeltjes en impulsen in de nog jonge Arctic Monkeys-historie mogen noemen: Pretty Visitors. Progrock? Psychedelica? Mini-rockopera? Jeugdige onbezonnenheid? Horen is geloven. En ja, dat geldt eigenlijk voor de hele plaat, die qua impact, potentie en – ach, waarom niet – langdurige amusementswaarde (want hier kom je de maanden tot de eindejaarslijstjes wel mee door) nergens onderdoet voor z’n twee voorgangers. Moeten we ‘t nog hebben over de poëet in Alex Turner? Dat scherpzinnige, welbespraakte en nu al met de Ironie Der Groten (van Davies tot Morrissey tot Cocker tot Albarn) gezegende kereltje dat op Humbug met veel flair en humor vorm geeft aan z’n langzaam scherper wordende blik op én begrip van all things human? ‘My propeller won’t spin and I can’t get it started on my own,’ zingt hij nog plagerig in opener My Propeller. Om vervolgens een album lang het tegendeel te bewijzen. Magnifiek. ERIK VAN DEN BERG