De hoeveelheid (gratis!) publiciteit die deze leveringsmethode opleverde, was effectiever dan willekeurig welke promotiecampagne rond een album ook. Het is de natte droom van elke marketingmanager. Cooler, sympathieker en sterker is het merk Radiohead nooit geweest. De échte fan bestelde natuurlijk meteen de uitgebreide ‘discbox’-versie, waarmee de doelgroep van de band perfect in beeld werd gebracht, inclusief naam, (e-mail)adres en creditcardgegevens. Korter kan de lijn tussen band en publiek niet worden. Tussenliggende partijen – zoals een platenmaatschappij – worden overgeslagen. Met deze release steken niet alleen downloaders een middelvinger op naar de platenfirma’s, de band zelf ook. Zo revolutionair als de distributiemethode is, zo conventioneel is In Rainbows zelf. Het is een typische Radiohead-plaat, die als geheel van begin tot eind beluisterd moet worden, geen verzameling losse mp3’s die in willekeurige volgorde afgespeeld kan worden. Het met stevige beat en haastige zang van Thom Yorke gezegende 15 Step is de logische opener, die zenuwachtig begint en langzaam evolueert. Het nummer is typerend voor de resterende negen tracks, waarin we een band horen die zijn vorm lijkt te hebben gevonden en de diepte in gaat, gebruikmakend van zijn eigen geschiedenis. Zo horen we regelmatig echo’s uit het verleden, met Nude als beste voorbeeld. Het nummer is bij fans al bijna tien jaar bekend als Nude (Big Ideas) en werd tijdens de tournee rond OK Computer al live gespeeld. Het wekt geen verbazing dat het ook de song is waarop de elektronische invloeden het verst weg zijn. Nude hangt ergens tussen Street Spirit en Exit Music in, met een zanglijn waar alle schoonheid van de wereld in gevangen lijkt te zijn. Ook het zwaar op percussie leunende Reckoner is niet onbekend en werd zeven jaar geleden bekend als Feeling Pulled Apart By Horses, toen het al bij optredens werd gespeeld. Beide songs hebben duidelijk geprofiteerd van hun rijpingsproces. Het meest overtuigende nummer van In Rainbows is echter het groovende Bodysnatchers, waarin Colin Greenwood die lekker fuzzende basgitaar uit The National Anthem nog eens van stal haalt. Het nummer, een van de weinige momenten waarop gitarist Jonny Greenwood zich op de voorgrond meldt met aarzelend hakkende gitaarakkoorden, ontaardt gaandeweg in een helse wervelwind van striemende gitaarpartijen. ‘I see it coming!’ probeert Yorke er (tevergeefs) nog bovenuit te komen, verdrinkend in zoveel geweld. Toch zijn er ook momenten waarop te horen valt hoezeer de band nog altijd groeit en nieuwe wegen inslaat. Zo is de ervaring van gitarist Jonny Greenwood als soundtrackcomponist terug te horen in de prachtige strijkersarrangementen van Faust Arp. Yorke krijgt alle ruimte in het aan Arcade Fire’s Neon Bible (het nummer, niet de plaat) herinnerende Videotape, dat klinkt alsof het zo op zijn soloplaat The Eraser had kunnen staan. Het is de terechte afsluiter van In Rainbows, dat niet hun beste of verrassendste album is, maar zeker ook niet hun slechtste. Het klinkt bovenal vertrouwd, warm en menselijk. De tien tracks zetten de bij Hail To The Thief ingezette lijn, die zo lekker laveert tussen de meer gitaargeoriënteerde nummers van Amnesiac en de elektronica van Kid A, netjes door. Teleurstellend? Misschien een beetje voor degenen die het experimenterende Radiohead (OK Computer, Kid A) prefereren boven het Radiohead dat de stijl perfectioneert waar ze daarvoor naar zocht (The Bends, Hail To The Thief). Het songmateriaal is dat zeer zeker niet, al ontbreekt een track die met kop en schouders boven de rest uitsteekt. Uiteindelijk bevat In Rainbows precies wat door de meeste fans was gehoopt: tien nieuwe, typische Radiohead-tracks van bijzonder hoog niveau. De verrassing mag er dan uit zijn, de rek nog zeker niet. JASPER VAN VUGT