album
POP

Bob Dylan

Tempest

COLUMBIA/SONY MUSIC

Wie verwacht dat al die toegekende sterren en topbeoordelingen inhouden dat er voor de luisteraar een nieuwe wereld opengaat, komt bedrogen uit. In Tempest gaat vooral een oude wereld open. De plaat heeft niks op met de Alexander Klöpping-generatie, met z’n sociale media en glasvezelconnectie. Op Tempest keert Dylan zich nadrukkelijk af van de waan van de dag. Verrassend is dat niet. Deze koers, ingezet met het op traditionele folk geschoeide tweeluik Good As I Been to You (1992) en World Gone Wrong (1993), volgt hij eigenlijk al twintig jaar, een albumtitel als Modern Times (2006) ten spijt. Het digitale tijdperk wordt vanaf opener Duquesne Whistle resoluut terzijde geschoven. Na een intro, dat van een countrystrijkje uit de jaren dertig had kunnen zijn, valt de band ouderwets ‘stompend’ in.

Vervolgens horen we Dylan met z’n stem van nu, zoals hij op Tempest vaak zingt. Grommend, kraaiend, met een mond vol speeksel, als de missing link tussen Louis Armstrong en Tom Waits. Het lied gaat over een trein, die – zo wordt gesuggereerd – aan zijn laatste reis is begonnen. Passagier Dylan is niet alleen, hij verkeert in het gezelschap van een lastige vrouw (mooie zin: ‘You are like a timebomb in my heart’). Het is de trein van het leven. Fraai is de passage waarin Dylan zich afvraagt of de boom er nog staat waar hij als kind in klom. We zijn 5.44 minuten ver. 5.44 minuten vol puntige zinnen, die de verbeelding weergaloos prikkelen. Het tweede nummer, het lome en aan J.J. Cale herinnerende Soon After Midnight (met z’n 3.28 minuten het kortste liedje), laat ten overstaan van de dood een paar mentale bommen ontploffen (‘I am in no great hurry, I’m not afraid of your fury, I faced stronger walls than yours’). Er volgt een reeks songs waarin Bob Dylan als rocks eigen Shakespeare bon mots wijdt aan de grote thema’s van het leven (dood, liefde, bloedvergieten, ouder worden, rampspoed, strijd, noodlot, God). Maar juist het stelselmatig negeren van de communicatieregels van de huidige internetgeneratie begint soms wat op de zenuwen te werken. Songs als Narrow Way, Pay In Blood, Scarlet Town, Early Roman Kings en Tin Angel zijn lang: tussen de vijf en negen minuten. Omdat ze zijn gebouwd rond een wat mager en niet altijd origineel muzikaal thema, ligt langdradigheid op de loer. Iets meer muzikaal vernuft en variatie hadden wonderen verricht.

De teksten mogen briljant zijn, soms lucide, dan weer van Bijbelse allure, maar onze Pulitzer Prize-winnaar is vaak wel wat lang van stof. De treinreis waarvoor Dylan je in openingstrack Duquesne Whistle nog zo enthousiast maakte, blijkt een hele zit. Het album duurt ongeveer 75 minuten. Veertien daarvan worden in beslag genomen door het titelnummer, waarin op een Ierse folkdeuntje verslag wordt gedaan van de ondergang van de Titanic. En dat in maar liefst 45 coupletten zonder refrein. Gewiekst voert Dylan zelfs Leonardo DiCaprio op. En een figuur die hij The Watchman noemt. De zinkende Titanic zijn wij, de huidige mensheid, lijkt hij te suggereren. Sommigen vechten op leven en dood om een plekje in de reddingsboten, anderen staan deze grootmoedig af aan zwakkeren. Maar het doet er niet zoveel toe: Magere Hein komt die avond 1.600 mensen halen. ‘The good, the bad, the rich, the poor, the lovers and the best.’ De nabestaanden proberen de zin van dit alles te begrijpen, maar ‘There is no understanding of the judgement of Gods hand’, zingt Dylan profetelijk. De Dood is ook zeer aanwezig in wat waarschijnlijk de geschiedenis in zal gaan als het meest memorabele liedje van dit Tempest, afsluiter Roll On John, dat handelt over de moord op John Lennon. Lennon en Dylan waren de grote pophelden van de jaren zestig, aan wie Messiaanse status werd toegedicht. Toen Lennon werd vermoord, verwachtte Dylan ook elk moment een kogel van een doorgedraaide fan. Roll On John is een waardig eerbetoon: ‘Shine your light (…) you burned so bright’.

Opmerkelijk genoeg hakt temidden van de vele fraaie Dylan-zinnen op Tempest een gezongen citaatje van Lennon er het hevigst in: ‘I heard the news today, oh boy’. Misschien omdat Dylan hier zijn masker afzet en heel direct laat horen wat hij echt voelde, bij het horen van de dood van een zielsverwant. Tempest is duister, imponerend, begint en eindigt als een ware klassieker en had in het middengedeelte wel wat eigentijdse ‘eindredactie’ kunnen gebruiken. Het nog niet genoemde en wel beknopte nummer Long And Wasted Years, dat ook tot het middengedeeltebehoort, zal ook de historie ingaan vanwege een nu al klassieke Dylan-frase, waarin hij juist wel een masker opzet: ‘I wear dark glasses to cover my eyes, there are secrets in them that I can’t disguise’. TOM ENGELSHOVEN

Deel dit artikel

Meest gelezen artikelen

Gratis vinyl bij een abonnement op <span class="oor">OOR</span> (vanaf 36 euro)!
abo-actie

Gratis vinyl bij een abonnement op OOR (vanaf 36 euro)!

OOR deelt uit! Neem een halfjaar- of jaarabonnement op OOR en kies je vinyl. Met nieuwe lp's van Pearl, English ...
Dark Matter
rock
Pearl Jam

Dark Matter

Pearl Jam lijkt er weer zin in te hebben. De laatste door de pandemie uitgestelde Gigaton-shows werden vorig jaar nog ...
The Tortured Poets Department
pop
Taylor Swift

The Tortured Poets Department

OOR-collega Thomas Snoeijs noemde Taylor Swift onlangs ‘de grote winnaar van de wereldwijde aandachtseconomie’. Een betere omschrijving van de Amerikaanse ...

Recensie: Bob Dylan - Tempest