Het lijkt wel of de drie meest invloedrijke en originele platen aller tijden uitgerekend in 1967 verschenen: de Banaan van The Velvet Underground & Nico, Sgt. Pepper van The Beatles en als goede derde dit debuutalbum van Pink Floyd. Veertig jaar na dato geldt The Piper At The Gates Of . . .

De ene keer over zijn fiets, met mandje en rinkelende bel, en zijn muis Gerald (Bike). Dan weer trippelt er een kabouter genaamd Grimble Gromble voorbij (The Gnome). Wazige sferen en wijze lessen uit de I-Ching (Chapter 24) of gewoon een (super)sonische trip door het heelal zoals Barrett dat zag (Astronomy Domine). Lucifer Sam gaat over een kat, Scarecrow over een vogelverschrikker en instrumentale exploraties als het spookachtige Pow R Toc H en het epische Interstellar Overdrive maakten Piper als overweldigende en vervreemdende luisterervaring compleet. In 1967 werd het de hit van de ondergrondse jeugdbeweging. De naam Pink Floyd werd in één klap gevestigd als zijnde onvoorspelbaar en curieus. Het had allemaal nog veel vreemder gekund, zo weten we tegenwoordig. De muziek die Barrett met Pink Floyd op het podium maakte, was namelijk nog veel meer fragmentarisch en uitgesponnen dan op tape terechtgekomen is. Enter Norman Smith, de behoudende producer die namens platenmaatschappij EMI de opdracht kreeg om dit grenzeloze muzikale palet van de nodige afbakening te voorzien. Een groot deel van de Floyd- en vooral Barrett-fans tekent Smith tegenwoordig af als boeman, die de onbeperkte fantasie van de songwriter intoomde. Aan de andere kant wist Smith van de eindeloze jams coherente nummers te maken en daarvan weer een kleurrijke popplaat te boetseren. Feit blijft dat Piper in deze vorm een baanbrekend debuut was, voor zowel Pink Floyd als de Britse muziekscene. Toegankelijk, maar anders. Vreemd, maar niet idioot. En, zoals we nu bij de langverwachte re-release kunnen vaststellen: typisch 1967, maar toch tijdloos. EMI heeft de veertigste verjaardag van Piper aangegrepen om eens goed uit te pakken met het voorhanden zijnde materiaal: in dit driedelige pakket vinden we de plaat in zowel mono als stereo plus een schijf met daarop de singles die rond (en dus niet óp) het album verschenen. Arnold Layne, See Emily Play en Apples And Oranges worden vergezeld door hun b-kantjes (inclusief het buitengewoon aanstekelijke Candy And A Currant Bun) en aangevuld met enkele afwijkende versies van albumtracks. Op het oog (prachtig boekwerk als omslag) en oor een geslaagd en respectvol eerbetoon aan een van de meest bijzondere platen die de muziekgeschiedenis voortbracht, alleen wil je als liefhebber natuurlijk altijd meer. Want was dit niet de uitgelezen mogelijkheid om de opnames van vlak ná de Piper-sessies ook eens af te stoffen? Dat zou échte zeldzaamheden als Scream Thy Last Scream en Vegetable Man – bizarre en mislukte singles die de aftakeling van Barrett als geen ander laten horen – hebben opgeleverd. Misschien volgend jaar, bij de veertigste verjaardag van A Saucerful Of Secrets dan maar? WILLEM BEMBOOM