Piece By Piece is een originele en maffe… Ja, wat eigenlijk? Onbedoelde satire? De film klutst heel postmodern stijlen door elkaar en vertelt het levensverhaal van Pharrell Williams met Lego-poppetjes. De gevierde producer en zanger leeft in een wereld van plastic.

Hoe origineel wil je het hebben? Piece By Piece is een film over en door Pharrell Williams, creatieve duizendpoot met carrières – en commerciële belangen – in de werelden van muziek en mode. Het is een visuele vertelling over zijn loopbaan in de vorm van een animatiefilm met Lego-poppetjes. Hoe artificieel wil je het hebben?

Dus: geen biopic, geen documentaire, maar een Wikipedia-lemma verbeeld als Lego-film. Wat het waarheidsgehalte van de film, de feitelijkheid, bij voorbaat buiten de orde plaatst. Of toch niet, want Williams vertelt het verhaal zelf, als voice-over. Zoveel contrast tussen inhoud (authentiek) en vorm (kunstmatig in het kwadraat) zaait verwarring. Het is imagomanagement verpakt als vermaak.

Pharrell Williams is een speciaal talent, dat al vroeg wist dat hij ‘anders’ was en daarmee heeft geworsteld, zo vertelt hij via de voice-over. Het beeld van Piece By Piece mag hypergestileerd zijn, wat we horen op de geluidsband – de stemmen, de muziek – is natuurgetrouw. Het is een van de elementen die voor de verwarring zorgen.

De film toont zijn leven in glijvlucht, nagespeeld met Lego-poppetjes, als de visualisering van het verhaal dat Williams vertelt aan een interviewer: regisseur Morgan Neville, bekend van een reeks tv-series en documentaires over muzikanten en entertainmentcoryfeeën, waaronder het vermaarde 20 Feet From Stardom (over achtergrondzangers en -zangeressen) en recentelijk nog de AppleTV+-documentaire over Steve Martin. Neville schreef tevens het scenario.

Ook dat gesprek van Pharrell Williams met Morgan Neville wordt nagespeeld met Lego-poppen. Zelfs als de film opent, zijn de logo’s van de internationale en Amerikaanse distributeurs – Universal en Focus – gebouwd van Lego-steentjes. Alles aan de film is overdacht en bedacht. Heel knap, heel gekunsteld.

Je zou bijna gaan denken: dat geldt ook voor Williams’ muziek. En inderdaad, dat is niet helemaal gelogen. Hij is samen met vaste studiokompaan Chad Hugo en zijn neef Timbaland de belangrijkste grondlegger van wat je postsoul zou kunnen noemen: het eigentijdse r&b-geluid dat wordt gedomineerd door technologie en productie, de eenentwintigste-eeuwse Afro-Amerikaanse muziek waarin de gospel is verdwenen achter vocoders en autotune.

De peetvader van die muzikale ontwikkeling, Teddy Riley, komt ook aan het woord. Diens studio stond pal naast de Princess Ann High School in Virginia Beach, Virginia, waar Williams en Hugo als The Neptunes meededen aan een talentenjacht en door Riley werden ontdekt. Op diezelfde school zat ook Williams’ oudere neef Timbaland, bekend van diens stotterende beats. Grappig, hoe de muzikale evolutie werd omgebogen op een paar honderd vierkante meter aan de kust van Virginia.

Het idee voor een biografische film kreeg Williams in 2013, het jaar van de megahit Get Lucky met Daft Punk en Nile Rodgers, alsook het jaar dat de animatiefilm Despicable Me 2 (Verschrikkelijke Ikke 2) in de bioscoop draaide. Happy, Williams’ bijdrage aan de soundtrack, werd wereldwijd een monsterhit. In 2014 verscheen The Lego Movie, de eerste bioscoopfilm met Lego-poppetjes waaraan de Deense speelgoedfabrikant zijn fiat gaf. Zogeheten brickfilms, animatiefilms met Lego-stenen, waren er vanaf de jaren tachtig. De Lego-speelgoedlijn heeft ook een reeks direct-to-video-films geproduceerd.

Piece By Piece is de vijfde Lego-bioscoopfilm, de eerste rond een niet-fictief personage. Naast Williams en regisseur Neville horen we (met hun stem op de geluidsband) en zien we (als Lego-poppetje) de artiesten Timbaland, Justin Timberlake, Snoop Dogg, Kendrick Lamar, Gwen Stefani, Busta Rhymes, Daft Punk en Jay-Z. Ook producer Jimmy Iovine duikt op. De soundtrack telt vijf nieuwe nummers van Pharrell Williams. Het titelnummer, de nieuwe single, klinkt over de aftiteling.

We leren dat de voorlijke Pharrell met Timbaland in de klas zat en dat hij van zijn moeder, ondanks behoorlijke cijfers, een jaar moest overdoen. Dat hij een speciale band heeft met water, vandaar de groepsnaam The Neptunes. Dat hij neurodivergent is, zijn brein werkt anders: hij heeft synesthesie, hij ziet kleuren bij geluid. Dat hij dromerig is en snel afgeleid. Aha, ADD (attention deficit disorder), het introverte broertje van ADHD, denkt de amateurpsycholoog.

We leren tevens dat het succes van zijn hitproducties voor Britney Spears, Justin Timberlake en Snoop Dogg zijn hoofd lichter dan helium maakt. Na de single Frontin (‘een façade voor de buitenwereld ophouden’) voelt hij zich niet klaar voor een solocarrière, hij is niet tevreden met zijn stem. Dat eerste album, In My Mind, verschijnt pas in 2006, drie jaar later. Hij produceert Madonna, Shakira, het houdt niet op. Of toch wel. Hij wordt arrogant. ‘Relevance is a drug.’

De best geklede man ter wereld (Esquire, 2005) is sinds vorig jaar de creatieve directeur van modemerk Louis Vuitton, waarvoor hij eerder brillen en juwelen heeft aangeleverd. Want naast muziekproducer is Pharrell Williams modeontwerper. In 2005 startte hij met zijn Japanse tegenhanger Nigo de labels Billionaire Boys Club (straatkleding) en Ice Cream (sneakers). Nigo verschijnt ook als Lego-poppetje.

En daar, in het Lego-poppetje, komen de muzikant en de modeman samen. De poppen zijn gestileerde versies van mensen. Het zijn logo’s, beeldmerken – geen personen. Het verhaal van Pharrell Williams draait om merken, meer dan om mensen. Want mensen zijn in de stijlbewuste wereld waarin hij zich beweegt merken geworden. Gestileerd als een pop.

In de dertig jaar die zijn verstreken sinds Williams een couplet pende voor de Wreckx-n-Effect-hit Rump Shaker is muziek verdund tot marketing, zoals lifestyle cultuur heeft vervangen en journalistiek entertainment is geworden. In dat opzicht is Piece By Piece heel erg van deze tijd. Wij zijn allemaal kleuters in een geïnfantiliseerde wereld. Nep is het nieuwe authentiek.

Pharrell Williams is ook een fontein (waterbeeldspraak) van ideeën. Want wie bedenkt nu om de film over zijn leven te gieten in de mal van een animatie met Lego-poppetjes? Dat is een archetypisch voorbeeld van denken buiten de kaders. Hoe ziet het leven eruit als Lego-set, vraagt de voice-over van Williams zich aan het begin van de film af. Het is, meent hij, de beste manier om zichzelf te zijn zonder raar over te komen. Duh? En die man schreef Frontin?

Toch heeft Pharrell Williams zelfkennis, hij weet dat hij niet normaal is. Fenomenaal succesvol, als producer, als zanger, als designer, als ondernemer. Waarom ik, vraagt hij zich hardop af. Omdat hij slim omgaat met zijn neurodivergentie, denkt deze kijker. Hij ziet schoonheid in de wereld en wat hij niet begrijpt, haalt hij steen voor steen uit elkaar en zet het weer in elkaar, tot het klopt (zijn woorden, met Lego-beeldspraak). Zo maakt hij zijn beats en muziek. Zo reageert een kunstenaar op chaos en willekeur.

Aan het eind wordt de kunstenaar filosofisch, religieus zelfs. De voice-over zegt: ‘It’s all designed. There’s a potential for me to change it.’ En dat is dus precies wat hij doet met dit levensverhaal-in-Lego. De estheet maakt van het bestaan een kunstwerk, deze estheet doet dat met speelgoed. Met merchandise.

PIECE BY PIECE draait vanaf 7 november in de bioscoop.