De ingang van de Maastrichtse Muziekgieterij ligt aan een plein dat een naam draagt die in de Europese hardcore-historie nog steeds met hoofdletters geschreven wordt: RICHIE BACKFIRE. En op het stalen herdenkingsmonument voor deze overleden drummer – dat op hetzelfde plein staat – lees je, eveneens in kapitalen, de volgende drie woorden: VICTIM IN PAIN. Woorden die de onderbuik van deze muzikant, die zelf uit het leven stapte, ooit sierden in getatoeëerde letters. Woorden die vanavond in de popzaal meermaals weerklinken dankzij de schrijvers ervan. Woorden van betekenis.

Fotografie Hub Dautzenberg

De cirkel lijkt rond. Want eerdergenoemde Richie Backfire (Richard Bruinen, red.) was niet zomaar een fan of volger van de hardcore-scene. Als drummer van Backfire! en bovendien sleutelfiguur in de Europese scene stond hij midden in de jaren negentig aan de frontlinie van een geluid dat brulde, sloeg en weigerde te buigen. Hij was een spil. Een verbinder. Een vriend voor velen, ook vér buiten Maastricht, tot in NYC. Zijn dood in 1999 sloeg een gat in de scene dat bij vlagen nog steeds voelbaar is. En vanavond in de Muziekgieterij wordt dat gemis zelfs even tastbaar, wanneer zijn grote helden het podium betreden aan zíj́n plein. Want dat juist Agnostic Front op de Maastrichtse bühne staat is meer dan een samenloop van omstandigheden.

Eind 1998 vindt Bruinen – in wat uiteindelijk zijn laatste maanden blijken – namelijk onderdak bij gitarist Vinnie Stigma, in New York. Die vangt hem op als een wederzijdse kennis de Maastrichtenaar laat zitten en biedt hem de broodnodige rust en onderdak. En vanavond, decennia later, leidt de band waarvan Stigma na meer dan veertig jaar nog altijd deel uitmaakt hem dus eindelijk helemaal naar de Limburgse hoofdstad. Daar waar zijn bijzondere logé en vriend van destijds zijn allerlaatste rustplaats vond. In de middag bezocht Stigma samen met vocalist Roger Miret voor het eerst het herdenkingsmonument. Het ontroert de ruwe bolsters, zoals te zien is op een video van het poppodium.

In de avond speelt Stigma echter weer alsof hij achterna wordt gezeten door een roedel straathonden. En laten we eerlijk zijn: zo zien we de inmiddels 69-jarige dino het allerliefst: Stigma rent, springt, vliegt, duikt, valt en staat weer op. En elke move ademt liefde. Voor zijn publiek, zijn band en bovenal voor zijn muziek. Iedereen wil aan zijn gitaar zitten: Vinnie Stigma is immers een fenomeen. Hij zwaait met zijn instrument tijdens Only In America, schudt handen gedurende My Life, My Way en speelt non-stop tikkertje met de eerste rij.

Met zijn vertolking van Pauly The Dog – zijn eigen, luidruchtige parodie op een Ierse kroegliedklassieker – heeft hij bovendien de lachers moeiteloos op zijn hand. Clown Stigma verdwijnt even later met gitaar en al in het publiek, duikt op in het midden van de massa en tijdens Friend Or Foe draait het – ironisch gezien – létterlijk allemaal om de gitarist. Een gitaarvirtuoos is hij echter nooit geweest. Maar dat hoeft ook niet. Dit is hardcore.

Ook hardcore: een band met twee punksenioren in de gelederen die op deze leeftijd nog zó presteert is op zijn zachtst indrukwekkend te noemen. Agnostic Front lijkt vanavond namelijk onvermoeibaar. Stigma is zogezegd bijna zeventig en ook frontman Miret tikt de zestig al aan. Die laatste kampt vandaag weliswaar met een ontsteking aan zijn bronchiën, maar laat zich daardoor geenszins afremmen. Twee veteranen, aangevuld met de slagkracht van een stel kundige instrumentalisten. Een beetje de AC/DC van de New York Hardcore, zeg maar.

Want hoewel de stabiele ritmesectie absoluut helpt tijdens snelle klassiekers als Blind Justice (1984) of protestlied Police State (1999) lijkt het duo dat de band ooit oprichtte fitter dan ooit. Medicatie en keelpijn meegerekend. Zo ook tijdens Dead To Me (2007), dat met de groovy gitaarpartijen en strakke dubbele bass drums nog het meest weg heeft van een song uit de catalogus van die andere band waar het jongere broertje van Miret in zingt: Madball. Maar hey, hardcore is immers familie.

Victim In Pain. Halverwege de set stopt de band even. Geen uitgebreide toespraak, geen pathetiek. Alleen Roger Miret die kort naar de zaal kijkt, Vinnie die zijn gitaar even laat rusten en het publiek vraagt om die ene naam te scanderen. Een muur van respect trekt op; geen stilte maar reactie. Schouders dichter bij elkaar. Vuisten die niet slaan maar dragen. En dat na zoveel jaar. Hier raakt hardcore aan zijn diepste kern: niet de agressie, maar de zorg voor je naasten. Broederschap. Familie. Een nummer van één minuut en vijftig seconden als gebed, zonder religie. Net als in 1999, tijdens die uitvaart in de Sint-Theresiakerk in Maastricht.

De setlist is vanavond verder strak en compromisloos. Old New York voelt als een liefdesbrief aan een thuisbasis én een sneer naar wat verloren ging. For My Family wordt meegebruld alsof het een volkslied is. Gotta Go en Crucified (oorspronkelijk van Iron Cross, maar intussen een vaste waarde in hun canon) eveneens. En dan moet het sluitstuk dat bestaat uit Blitzkrieg Bop van Ramones en de tweede keer Victim In Pain nog komen. Opnieuw messcherp en razendsnel als een sprint door een steeg in de Lower East Side. Of door een volksbuurt in Maastricht, hoe je wil.

Agnostic Front etaleert vanavond het fundament waarop een hele scene werd gebouwd, door in een dik uur veertig jaar strijdlust te tonen zonder ook maar een moment aan geloofwaardigheid in te boeten. De eerste van twintig shows deze Europese tour. Ononderbroken. Elke avond spelen alsof het de laatste keer is. RESPECT. In hoofdletters, ja.

Gezien: 2 mei 2025 in Muziekgieterij, Maastricht

Het Herdenkingsmonument voor Richie Backfire dat sinds 2021 op het plein naast de Muziekgieterij in Maastricht staat.