Afgelopen maandag zag het er hier heel anders uit: toen golfde de bittere teleurstelling en leegloop gemengd met een kille herfstbries over de ArenA-boulevard. Nu, op zaterdagavond, is de voorzomerwind een welkome verfrissing na een verzengende dag vol spanning en opwinding. Want Billie Eilish, een van de grootste popsterren die onze wereld rijk is, staat in de Ziggo Dome. Haar elektronische femi-pop vol sneren naar het patriarchaat zou die Boulevard vol ouwe lullen misschien wel sneller leeg krijgen dan de positieve coronatest van Mick Jagger.
Want in de wereld van Billie Eilish is God een vrouw, is neurodiversiteit de normaalste zaak van de wereld en gelden er maar drie regels: wees geen klootzak, wees vrij om te zijn wie je bent en maak plezier. Als opener Jessie Reyez vertelt over haar nare ervaringen met mannelijke producers die hun macht misbruiken en seks inzetten als power tool (ook pijnlijk scherp gevat in het daaropvolgende Gatekeeper), wordt ze met luid gejuich bijgevallen door het publiek als ze zich uitspreekt tegen het ouderwetse mannencultuurtje in de muziekwereld. Het is op de vroege avond al overduidelijk: hier in de Ziggo Dome is de connectie tussen publiek en artiest(en) al gelegd, nog voordat de hoofdact überhaupt een stap op het podium heeft gezet.
En als dat gebeurt, gebeurt het met impact: met een kenmerkend energiek sprongetje (of nou ja, dat is toch wel een moedige sprong gezien Billies eerdere ervaringen met podiumblessures) vliegt het idool van 17.000 gelukkige aanwezigen het podium op tijdens opener Bury A Friend. ‘I wanna end me’, zingt Eilish al binnen twee minuten met haar kenmerkende fluisterzang in de microfoon. De aanwezige ouders (want de uitverkochte show blijkt met name een familie-uitje) hoeven de oren van hun kinderen niet te bedekken als Billie haar duisterste gedachten en inner demons open en bloot door de zaal laat galmen, met bijbehorende visuals van zeemonsters, reuzenspinnen en zwarte tranen: die jonkies weten maar al te goed hoe hard, overprikkelend en blurry de buitenwereld kan zijn, en hoe het is om je eerste gevechten tegen depressie, paniekaanvallen of Tourette te moeten leveren.
Sterker nog, die mid teens praten er waarschijnlijk met hun ouders over vanavond. Onvermijdelijk als je een beetje in de muziek, materie en visuele kunst van Billie Eilish duikt. Het is niet voor niets dat iedereen op de voorste rijen met cadeaus, bordjes, pride-vlaggen en onophoudelijke lofzangen komt aanzetten: Billie Eilish is het idool dat haar fans zíét, hun duistere kanten begrijpt en al die mentale narigheid kan omzetten in iets constructiefs. Met albums die nare introspecties eruit brullen en dansen, en de wijze lessen uit het proces weer mee naar binnen nemen. Die wijze lessen, opgedaan na haar wereldwijde doorbraak When We All Fall Asleep, Where Do We Go (2019), komen vandaag aan bod in zelfverzekerde liedjes als Therefore I Am, afkomstig van het in lockdown uitgebrachte Happier Than Ever (2021), het tweede album dat Billies muzikale spectrum verder uitbreidt naar techno, screamo en bossa nova. Het maakt de setlist vanavond tot een aangename balans tussen keiharde hits en subtielere albumtracks.
Maar het is niet alleen de muziek vanavond, we hebben een flink podium met helling, een enorme catwalk en nog veel meer verrassingen voor onze neus. Zo is er ook de video-interlude annex korte film My Responsibility, waarin Billie de publieke opinie over haar lichaam en kledingkeuzes succesvol elimineert met als conclusie, inderdaad: haar keuze, haar verantwoordelijkheid. Soms zie je haar wereldvisie in alle details van de show terug, ook buiten muziek: van het persoonlijke dagboekachtige Getting Older tot All The Good Girls Go To Hell, dat met visuals over een veranderend klimaat juist tot haar visie op een globaal probleem uitgroeit.
Na een moment om onze woede eruit te laten, een korte meditatie en een uitdeelrondje van flesjes water zijn we weer helemaal terug op aarde; precies het goede moment om When The Party’s Over in te starten, misschien wel het mooiste break-up nummer dat in de afgelopen vijf jaar is geschreven. De subtiele pop noir van Everything I Wanted is het gedroomde einde met de minimale band (drummer Andrew en broerlief/toetsenist Finneas) aan haar zijde, bekroond met een fantastische vocale aflevering, waarbij iedereen elkaar nog even in de armen valt en het prachtige mantra (‘As long as I’m here / No one can hurt you’) wordt meegezongen met talloze fans die de tekst op papier boven hun hoofd houden. Je voelt de tranen achter je ogen prikken. Maar om niet helemaal in de hoge emotie te eindigen, gooien we nog even alles eruit met wild gespring en euforische confettiregen in Bad Guy en Happier Than Ever.
Van de boodschappen van Billies moeder om een maand vegan te gaan op de schermen tot diepgaande teksten over waar het morele kompas van een begin twintiger anno 2022 ligt: hier wordt alles onthaald met een glimlach, met respect en met oorverdovend gegil. Ook als de lichten aangaan, kletsen mensen nog even na met hun buren over hun favoriete momenten, en helpen vreemden elkaar een merch-item uitkiezen uit het ruime aanbod. We weten het wel zeker: hier in de Ziggo Dome is solidariteit even geen utopie, kennen we even geen schaamte en ben je niet alleen. En dat omdat we elkaar even hebben gehoord en gezien, wij de artiest op het podium, zij ons, de mensen in de zaal op hun beurt weer elkaar. Vind jezelf, uit jezelf, en doe iets om de wereld een fijnere plek te maken. Mijn 13-jarige ik, die meermaals een bioscoop of concertzaal moest verlaten vanwege paniekaanvallen en zijn eigen queerness onderdrukte, zou tranen van erkenning huilen bij deze grootse show die zo klein en warm kan aanvoelen. Billie Eilish is een absolute zegening voor jonge mensen die opgroeien in een wereld als deze.
Gezien: 18 juni 2022 in Ziggo Dome, Amsterdam.
De nieuwe OOR is uit!
Bestel ‘m hier.
