‘Is anyone on acid? Congratulations on doing something for yourself!’ Nee, we staan niet bij een of andere derderangs hiphopartiest in een matig gevuld bovenzaaltje: die woorden komen uit de mond van Justin Vernon, die met ‘zijn’ Bon Iver ruim zes maanden na een imponerende Ziggo Dome-show vanavond is afgereisd naar… Tilburg?
Fotografie Willem van Breugel
Niks ten nadele van het poppodium van de zevende stad van het land, maar er zullen weinig mensen geweest zijn die niét hun wenkbrauwen fronsten toen werd aangekondigd dat de band hier staat. Echter, één blik op ‘s lands concertagenda verklaart wellicht een en ander: zowel de AFAS Live (Gojira), de Ziggo (Wu-Tang & Nas) als TivoliVredenburg (Louis Cole) zitten vol, en zelfs in de Johan Cruijff ArenA is geen plek voor Bon Iver vanwege ene Harry Styles.
Hoe het ook zij, een uitgelezen (en unieke) kans om het indiecollectief eens in een veel kleinere setting te zien. En bovendien, gezien hun recente passage in ons land, maakt het nieuwsgierig naar de verschillen tussen de show in die immense hal in Amsterdam (17.000 man) en dit verhoudingsgewijs vrij compacte zaaltje (3.000). Er valt bij aanvang alvast één ding op: Vernon is in de tussentijd een paar kilo kwijtgeraakt. En of daar nu een verband tussen zit of niet, het is wel interessant om te zien dat ie een stuk beweeglijker op het podium staat. We zien ‘m op momenten zelfs achter zijn synthesizer huppelen.
Daarnaast is er behoorlijk gesneden in de productie: in feite staat hier gewoon een hele ‘normale’ bandopstelling, in plaats van het enorme gevaarte rondom Vernon dat we een paar maanden geleden zagen. En heel eerlijk: Bon Iver heeft die poespas helemaal niet nodig, zo blijkt. Met een paar rijen aan verlichting boven hun hoofden – viermaal enorme ledstrips, viermaal een rij met spotlights – wordt er bij iedere track een nieuwe sfeer gecreëerd die je keer op keer meezuigt.
Het zijn smaakvolle keuzes: bij het intense, elektronische 10 d E A T h b R E a s T schiet de verlichting in tig verschillende kleuren de zaal in, terwijl bij een akoestisch ‘oudje’ als Re:Stacks zo’n veertig spots louter op Vernon gericht zijn, alsof ie nog maar in zijn eentje op het podium staat. Hij draagt die laatste song helemaal solo, breekbaar, bijna vals in het begin, terwijl in de zaal links, rechts, voor en achter je het gesnik hoorbaar is, en ook de Amerikaan zelf klinkt alsof hij ieder moment een traantje gaat wegpinken. Een adembenemend hoogtepunt.
Wat (ook) deze show weer zo indrukwekkend maakt, is de ongekende muzikaliteit die de band tentoonspreidt. Tussen debuut (en doorbraak) For Emma, Forever Ago (2008) en het meest recente i,i (2019) zit niet alleen dik tien jaar, maar ook een muzikale wereld van verschil. De akoestische gitaren zijn inmiddels grotendeels ingeruild voor overstuurde synthesizers en disruptieve baslijnen en de onvervalste falsetstem van Vernon is op de laatste twee platen vaker wél doordrenkt in autotune dan niet. En toch weet het gezelschap op een of andere manier het uiteenlopende repertoire continu naadloos in elkaar over te laten lopen. Het perfecte voorbeeld daarvan is hoe het prachtig opgebouwde en ingetogen Blindsided moeiteloos wordt opgevolgd door het met gierende gitaren doorspekte Jelmore. Een schijnbaar onmogelijke overgang, maar het enige dat je hoeft te doen is jezelf eraan overgeven.
Daar is het publiek in de 013 zich maar al te goed van bewust. Wanneer de band publieksfavoriet Holocene inzet bijvoorbeeld, en het enthousiaste gejoel vanuit de zaal binnen een paar seconden uitsterft – simpelweg omdat niemand ook maar één seconde van deze bijzondere show wil missen. En terwijl we over de hoogtepunten struikelen, zit het venijn ‘m alsnog in de staart: Blood Bank is als een warm bad en een bulldozer tegelijk, die de veelzijdigheid van deze show perfect samenvat.
‘We hope you all walk away with more than you came in with, and maybe leave something behind’, horen we Vernon na een minuut of tien zeggen. Een kleine twee uur later kunnen we concluderen dat de band die wens eigenhandig in vervulling heeft laten gaan.
Gezien: 6 juni 2023 in 013, Tilburg
De nieuwe OOR is uit!
Bestel ‘m hier.