De muzikale zomer is amper begonnen, maar Nederland mag nu al niet klagen. Metallica, Harry Styles, Muse, Peter Gabriel: de Groten der Aarde wisten ons landje de voorbije weken allemaal te verblijden met een groot concert. Bruce Springsteen en zijn E Street Band speelden zondag zelfs voor de derde keer in één maand tijd in Nederland. Ditmaal was het de beurt aan Landgraaf om de Amerikaanse legende te ontvangen. Niet op Pinkpop – dat is volgende week pas – maar wél op Megaland. Iconisch werd het dit keer niet; melancholisch des te meer.

Fotografie Hub Dautzenberg

Weet u het nog, die eerdere passages van Springsteen op Megaland? Het leverde beelden voor de eeuwigheid op. In 2009 bijvoorbeeld, toen hij met de toen broze Clarence Clemons onder de arm het podium betrad. En even later dat ene moment tijdens Badlands, toen hij het befaamde roze Pinkpophoedje aangereikt kreeg, om deze vervolgens nonchalant in zijn achterzak te steken. Of in 2012, de tweede keer op Pinkpop, toen Springsteen tijdens Spirits In The Night zich achterover liet vallen in de eerste rijen en even werd rondgedragen als een echte crowdsurfer.

Die momenten zien we op deze zondagavond niet. In ruim tweeëneenhalf uur concert bouwt Springsteen dit keer weinig ruimte in voor spontaniteit. Geen bijzondere deep cuts in de setlist, geen ‘bordjes’ met verzoeknummers die plots gespeeld worden en geen ellenlange speeches meer. En de toespraken die Bruce dan wél geeft, zijn ook nog eens vooraf al vertaald naar het Nederlands, zodat ze als ondertitels op de schermen kunnen meelopen.

Nee, The Boss laat niets aan het toeval over. Desondanks is de emotionele lading van het optreden over het hele, volle veld voelbaar. Want, hoewel het nergens wordt uitgesproken, zweeft de gedachte wel boven de markt: zou dit optreden van Springsteen, 73 jaar oud, misschien weleens zijn laatste ooit in Nederland zijn?

De weemoedigheid bij die gedachte wordt ook nog eens versterkt door de songkeuzes: Ghosts en Letter To You, waarin Springsteen teruggrijpt op de herinneringen aan zijn jeugdjaren; Last Man Standing, over hoe zijn maatjes van weleer er nu niet meer zijn en hij als enige is overgebleven. En de cover Nightshift (The Commodores) natuurlijk, waarin overleden soullegendes Marvin Gaye en Jackie Wilson – ook helden van Springsteen – geëerd worden. 

Hoogtepunt is toch wel het majestueuze Backstreets. Ook zo’n melancholisch nummer, over de band tussen twee vrienden die elkaar eeuwige trouw zweren, maar elkaar onderweg verliezen. 48 jaar oud is dit nummer inmiddels, maar de jongensachtige naïveté waarmee Springsteen ooit de regels van de liedtekst op papier zette, is tijdloos: ‘Remember all the movies, Terry / We’d go see / Trying to learn to walk like the heroes / We thought we had to be / Well after all this time / To find we’re just like all the rest.’

Prachtig om te zien ook hoe Springsteen in datzelfde nummer gas terug neemt, de ogen sluit en zich wendt tot zijn inmiddels overleden vriend George Theiss, met wie hij ooit zijn eerste bandje The Castiles oprichtte. ‘I have all your records, I have your guitar. And I have all my memories, here’, prevelt Bruce, terwijl hij met zijn hand op zijn hart klopt.

Natuurlijk krijgt Landgraaf niet alleen een handvol weemoed van Bruce, maar wordt het publiek ook tot dansen aangezet. Het middenstuk van de show leunt sterk op de soul waar Springsteen een grote voorliefde voor heeft. Kitty’s Back bewijst maar weer eens die Van Morrison-klassieker te zijn die het chagrijnige Ierse genie zelf nooit schreef en Mary’s Place is zoals altijd een dampende feesttrack.

En uiteraard komen richting het slot de grote klassiekers voorbij: Badlands, Thunder Road, Born To Run, Dancing In The Dark en Glory Days. Het onvermijdelijke, grove geschut dat iedere menigte zonder meer plat krijgt. Maar wat pas écht indruk maakt tussen al dat hitgeweld, is de gloedvolle vertolking van Bobby Jean. Dat prachtige lied dat Springsteen ooit schreef toen rechterhand Steven van Zandt de E Street Band tijdelijk verliet.

De gedachte dat dit mogelijk de laatste minuten van Springsteen op een Nederlands podium waren, geeft dit lied plots een hele andere context: ‘In some motel room, there’ll be a radio playing / And you’ll hear me sing this song / Well, if you do, you’ll know I’m thinking of you / And all the miles in between. ‘ In de contreien van uw verslaggever bleven de ogen niet droog.

Of Bruce Springsteen na zondag ooit nog terugkeert naar Nederland, zal de tijd ons leren. Na de vorige keer, het Malieveld in Den Haag, hebben we immers zeven jaar moeten wachten. Landgraaf kreeg zondag misschien niet de meest spraakmakende Springsteen-show ooit in Nederland te zien, maar wel een concert van een melancholieke schoonheid. Niet legendarisch dus, maar wél ontroerend en zonder enige twijfel steengoed. 

Kortom: een formidabel adieu. Vraagteken?

De nieuwe OOR is uit!

Bestel ‘m hier.