Alle bovengenoemde artiesten treden echter pas op tijdens de tweede dag van het festival. Crossing Border’s openingsavond is er een voor de fijnproevers, met een zeer breed en behoorlijk uitdagend menu. Zo mag in het Heartbeat Hotel,oftewel de kleine zaal van het Paard, Sarah Neufeld aftrappen. U kent deze Canadese violiste waarschijnlijk van Arcade Fire. Solo maakt ze muziek die een stuk minder toegankelijk is. Angstaanjagend en agressief strijkspel, fel plengende snaren te midden van boze drones en hoge, woordloze zang op de meest onverwachte momenten. Kunstzinnige, zware kost, lang niet voor iedereen weggelegd, maar wie het trekt raakt alleen al geboeid door het unieke aanzicht van deze virtuoos. Saxofonist Colin Stetson, met wie Neufeld ook een plaat opnam, is haar enige gelijke.

De violen die op hetzelfde moment in The Raven, ofwel de grote zaal van het Paard, klinken, zijn beduidend makkelijker te verteren. Het optreden van The Colorist & Emiliana Torrini is sowieso verrassend lichtvoetig. Speels trippelt en trappelt de mysterieuze stem van de IJslandse zangeres door de luchtige arrangementen van het Belgische collectief heen. The Colorist bestaat uit acht muzikanten die het duidelijk niet zo hebben op het bombast van een standaard orkest. De liedjes, waaronder veel herinterpretaties van Torrini’s oude songs, zijn kleine doch rijke verhaaltjes. Met veel gevoel voor detail worden deze muzikale sprookjes door de zangeres en het orkest voorgelezen.

Enorm teleurstellend vond ik het toen Crossing Border ineens geen optredens meer bleek te programmeren in de Duitse Kerk. Geweldig dus, dat er dit jaar een andere, qua uiterlijk soortgelijke kerk als festivallocatie is opgetogen. En het levert ook meteen een groot hoogtepunt op. In de Lutherse Kerk ontneemt John Paul White zijn publiek namelijk vijfenveertig minuten lang de adem. Deze Americana-veteraan zou jaren geleden al op dit festival optreden, maar het duo waar hij samen met zangeres Joy Williams deel van uitmaakte, The Civil Wars, klapte kort na oprichting al met veel kabaal uit elkaar. White’s eerste wereldtournee viel in duigen en vermoeid verdween de zanger twee jaar lang van het toneel. Dit jaar verscheen dan eindelijk Beulah, zijn nieuwe soloalbum, en de kersverse luisterliedjes komen live, in sobere setting, echt geweldig uit de verf. White’s stemgeluid is van een vlekkeloze, pure schoonheid en met een beetje hulp van de machtige akoestiek van de kerk, zingt hij de kippen op je vel. Een hemels mooi optreden.

Een wereld van verschil is het bij Noura Mint Seymali. In het Paard maakt deze vrouwelijke desertblues-ster er een typisch feestje van. De psychedelische gitaarpartijen, het broeierige sfeertje en het repetitieve Afrikaanse gejengel van deze artieste en haar band, verschillen weinig van wat we al kennen van bijvoorbeeld Bombino en Tinariwen. Vermakelijk hoor, maar zet haar naast een paar genre-genoten en Seymali valt niet meer op.

Unieker is Xenia Rubios, een zangeres uit New York die zich niet zomaar in een hokje laat plaatsen. In het Koorenhuis brengt ze een energiek mengsel van soul, funk, hip-hop en punk. Met liedjes over onrecht en andere wereldproblematiek is Rubios een artiest met een boodschap. Hoewel niet al haar nummers blijven hangen, is deze zangeres dé ontdekking van de eerste festivaldag.

Een paar jaar geleden was Lisa Hannigan nog één van de openingsacts van Crossing Border. Nu is ze één van de afsluiters. Dat wil echter niet zeggen dat haar muziek er veel spectaculairder op is geworden. Integendeel zelfs. Hannigans’ laatste album, At Swim, is mooi maar saai. Een plaat die op z’n dooie gemak voortkabbelt. Het optreden van de zangeres in de Lutherse Kerk laat zich hetzelfde omschrijven. Veel gezelliger is het een eindje verderop bij Amber Arcades (openingsfoto). Annelotte de Graaf nam met Fading Lines een onweerstaanbare gitaarplaat met internationale allure op. Haar aanstekelijke, melodieuze liedjes pakken live beter uit en trekken zelfs meer publiek dan de voorspelbare reggae en dancehall van co-afsluiter Michael Franti & Spearhead. Eens zien of de zaterdag van Crossing Border ook zoveel diversiteit biedt.

Door Randy Timmers / Fotografie: Dimitri Hakke

Gezien: 4 november 2016, Crossing Border, Den Haag