Er zijn genoeg redenen om een minder leuke avond te hebben vanavond: de hoofdpersoon is bijna een uur te laat, waardoor veel mensen hun laatste trein moeten halen als de show nog bezig is. Ticketprijzen zijn ook verre van betaalbaar: vanaf een euro of 150 heb je een goede zitplek om de hele bühne te kunnen zien. Staand sta je vaak met je rug of je zij naar Madonna of staat ze te ver weg om haar gelaat van haar lichaam te onderscheiden. En dan is er nog nieuwe plaat Rebel Heart: één waarop Madonna een wat lossere zienswijze hanteert – ze kijkt terug op haar carrière en neemt zichzelf minder serieus, haast een primeur te noemen – maar ook een die het slechts verkocht in de Verenigde Staten sinds ‘flop’ Bedtime Stories.

Maar goed, gelukkig zijn er ook genoeg redenen waarom dit concert wél het afreizen naar de concerthal waard is: de entertainmentwaarde en waar-voor-je-geldratio liggen zeer hoog. Bij binnenkomst zien we een hyperactief springende Lunice de zaal opwarmen. Hij staat voor een gigantisch doek waarop de rebellenheilige herself prijkt, aan de voet van een gigantische catwalk in de vorm van een crucifix met aan het uiteinde een hart. Maar niet alleen in het podium, ook in choreografie, visuals, kostuums en rekwisieten is veel geld en moeite gestoken en dat laat de 57-jarige Madonna ons maar wat graag zien.

De show vanavond opent met Iconic, een nummer dat zó lang wordt opgebouwd, dat we er bijna nerveus van worden. De catharsis is er in de vorm van een schitterende opkomst: Madonna daalt vanuit een kooi tussen de krijgers neer op het podium, met op de schermen Mike Tyson en Chance The Rapper als vocale ondersteuning. Over vocale ondersteuning gesproken: in het openingsblok Joan of Arc / Samurai is bijna geen woord live gezongen: de choreografie en entertainmentwaarde staan voorop, de ‘zang’ geschiedt via playback of bestaat uit wat gemompel met de tape mee. Het showelement staat voorop, dan komt de muziek pas. Madonna lijkt er niet ontspannen of opgewekt onder: ze is in hyperfocus bezig met de pasjes. Ze draagt immers haar eigen gewicht hangend aan een scepter en wordt opgetild tijdens Bitch I’m Madonna. Vervolgens pakt ze de gitaar erbij in Burning Up en horen we hoe laag haar spreekstem klinkt in contrast met de meisjesachtige zangpartijen op band. Ze verraadt haar eigen playback, maar zingt wél live in de eighties-klassieker die ze samen met gitarist Monte Pittman vertolkt. Helaas zijn we dit stukje oprechte muziek enkele minuten later alweer vergeten door alle acrobatiek en showelementen eromheen, met als toppunt het (Anti-)Christelijke Circus vol doopsels, laatste avondmalen, crucifixen en blasfemie. Onderhoudend, dat is het wel.

Het tweede blok, Rockabilly / Tokyo, bevat net als akte één veel nummers van meest recente langspeler Rebel Heart, maar wordt pas echt leuk als de entertainmentwaarde naar de achtergrond verdwijnt en de oude hits worden gespeeld. Mensen staan op uit hun stoel of springen op hun plaats tijdens een akoestisch True Blue of een niet in een nieuw jasje gehulde versie van Deeper And Deeper. Het hoeft van het publiek dus niet eens allemaal met zo veel opsmuk, is te merken aan de reacties. Na twee blokken treedt er bij ons door al die prikkels, visuals, bewegende podia, en rekwisieten -zojuist donderde er iemand geregisseerd van een wenteltrap op het hart van de catwalk – cognitieve overbelasting op. We willen muziek en oprechtheid, anders onthouden we haast niks meer van deze avond. Het derde Latin / Gypsy blok doet aanvankelijk het ergste vermoeden met een SEX-intermezzo (dat hebben we inmiddels bij Madonna wel gezien) en een volstrekt waardeloze remix van Living For Love. Ook het hele Gypsy-thema heeft de Queen of Pop al tientallen malen uitgemolken, maar als er plots een spelletje vang de sambaballen wordt gespeeld en Madonna een speech houdt over Nederland en haarzelf, vinden we, daar op het hart van de catwalk, even het hart in de show terug. Een prachtige kale versie van Secret en een nog mooier Don’t Tell Me volgen, en dan ook nog met inhoud! Madonna laat zich nooit door iemand een halt toeroepen. Emancipatie en zo. Vervolgens is Rebel Heart het enige nieuwe nummer dat het publiek meekrijgt, omdat de inhoud dichtbij haar eigen boodschap ligt en oprecht aanvoelt. We zien ook het plezier in haar eigen ogen, eindelijk. Stick to the message, Madge!

Het laatste blok, Party / Flapper (een soort kopie van The Great Gatsby) , vermoordt de inhoud en oprechtheid die Madonna nét in handen had helaas weer. Als Madonna weer gaat dollen met het publiek en een redelijk zuivere Edith Piaf-cover op ukelele (!) gaat spelen, wordt de show weer leuk. Ontzettend jammer dat het einde -bestaande uit onzinnig gedol met een banaan dat alleen Madonna zelf leuk vindt, waardeloos kermisdubstepkanon Unapologetic Bitch en een suffe versie van Holiday – een anticlimax is. En dat voor iemand wiens kernboodschap ‘don’t ever tell me to stop‘ is.

Madonna’s shows zijn de laatste jaren een variatie op hetzelfde idee geworden: een handvol nieuwe nummers in spectaculaire show-uitvoering vermengd met oude hits uitgedund of in een nieuw jasje. Zie de Sticky & Sweet Tour en Confessions Tour: de elementen spannende opbouw, controversiële toespelingen op het Christendom en zigeunermuziekblokje zitten er allemaal in.Vaak worden de hits lelijker door het apenpakkie waarmee ze worden aangekleed en kijkt het publiek eerder met open mond toe dan dat het geniet. Als Madonna op eigen lichtelijk minachtende wijze met het publiek gaat dollen en vervolgens de gitaar erbij pakt en gewoon speelt, wordt het pas echt leuk. Ze zou dat vaker moeten doen: band op de voorgrond, weinig regie en spelen maar. Dan komen de fans massaal aanzetten. Maar ze doet nu eenmaal wat ze zelf wil, en dat is zowel haar grootste sterkte als haar grootste struikelblok. Ook weer een… variatie op hetzelfde idee, zullen we maar zeggen. Voor de First-timers en megafans is die eigenwijsheid leuk, maar het publiek haakt toch in steeds grotere getale af. Misschien tijd voor een andere live-opzet?

Fotografie: Paul Barendregt

Gezien: 5 december 2015, Ziggo Dome, Amsterdam