Je kon er de afgelopen tien jaar de klok op gelijk zetten: elke vier jaar kwam Jack White met een nieuwe soloplaat. In 2022 zelfs twee. Die platen werden steeds ambitieuzer en meer experimenteel, met sporadische knipogen naar hiphop en enorm bombastische producties die ver af stonden van het rauwe geluid uit de hoogtijdagen van The White Stripes. Zijn vorig jaar verschenen album No Name diende als een terugkeer naar de basis: twaalf rauwe rocksongs zonder poespas. Daar hoort dus een intieme tour bij, die White twee avonden naar TivoliVredenburg brengt.

Fotografie David James Swanson

Sinds hij regelmatig optreedt onder zijn eigen naam zagen we White in Nederland alleen nog maar in de AFAS Live, dus deze intiemere setting is sowieso een verfrissing. Al is een intieme Jack White-show niet per se een toegankelijkere Jack White-show, zo bewijst de gitarist meteen. De setlists variëren deze tour van avond tot avond, maar waar bij de meeste shows al snel een paar White Stripes-klassiekers de revue passeren, krijgen we in Utrecht ruim een half uur vrijwel alleen nieuwe nummers voorgeschoteld.

Dat nieuwe materiaal klinkt dus meer als The White Stripes dan de muziek van White in jaren geklonken heeft, maar nummers als Bombin’ Out en Archbishop Harold Holmes zijn nog steeds relatief zware kost. White brult als een bezetene in de microfoon, terwijl alle decibelmeters nog net niet in het rood springen en de gitaarsolo’s zijn live nog een paar stappen gruiziger dan op plaat. Gezellige meezingers komen in het eerste deel van de show dus niet voorbij, maar de virtuositeit op het podium boeit vanaf de eerste minuut.

Een voordeel van de kleinere zaal is dat de interacties tussen White en zijn uiterst strakke begeleidingsband beter te zien zijn. Hij fluistert regelmatig even wat in het oor van drummer Patrick Keeler, die alle bevelen moeiteloos opvolgt. Met bassist Dominic Davis en toetsenist Bobby Emmett heeft White minder interactie, maar ook zij staan de show van hun leven te spelen. Er is vast wel een setlist, maar het voelt alsof White en zijn kompanen alles ter plekke uit hun mouw schudden, met genoeg ruimte voor improvisatie en spontane jams.

Wanneer het blok No Name tot een einde komt, is het meteen tijd voor een grote verrassing: Hypnotize, een deep cut van het White Stripes magnum opus Elephant, voor het eerst live sinds 2003 (!). Die komt zo maar even voorbij zonder poespas. Sowieso duurt het een uur voordat White eens ‘hey’ tegen het publiek zegt, maar de liefhebber weet dat hier iets bijzonders gebeurt. Vervolgens stapelen de hoogtepunten zich op.

That Black Bat Licorice, op soloplaat Lazaretto een van de eerste symptomen van White’s niet altijd succesvolle fascinatie voor hiphop, komt voorbij als rauw, muzikaal spierballenvertoon dat zo op de laatste plaat had gepast en gaat moeiteloos over in een waanzinnige versie van Broken Boy Soldier van The Raconteurs. Die band had drummer Keeler ook al in de gelederen, en hij geniet er zichtbaar van om veel harder te mogen rammen dan op de studioversie. Met Ball & Biscuit komt er vervolgens – ietwat vroeg, het is precies 22:00 – een heerlijk einde aan het eerste deel van de show.

Strooit White in de toegift dan nog wat publieksfavorieten over het publiek uit? Ja en nee. Na een haast onherkenbaar vuig Lazaretto leiden de eerste tonen van Dead Leaves And The Dirty Ground tot veel euforie in de zaal, maar ook deze versie bevat heel wat meer gitaar-gefreak dan het origineel, en White heeft eventjes een soort Alvin and the Chipmunks-filter over zijn microfoon aan staan in het eerste couplet. De show blijft dus onverminderd kakofonisch en onverminderd indrukwekkend.

Met natuurlijk een ronkend Seven Nation Army komt er uiteindelijk een einde aan een show die geen Steady As She Goes, geen The Hardest Button To Button en geen Fell In Love With A Girl had, maar wel anderhalf uur met het beste gitaarspel dat je dit jaar op een podium in Nederland zal kunnen zien. Hopelijk smaakt deze tour naar meer en laat White de grotere zalen de komende jaren vaker links liggen, want we zagen hem hier in optima forma.

Gezien: 25 februari 2025 in TivoliVredenburg, Utrecht