Nooit eerder vloog een show in mijn beleving zó snel voorbij als het toch echt krap twee uur durende optreden van Kendrick Lamar in Ziggo Dome. Op vrijdag- en zaterdagavond laat de alom geprezen beste rapper op aarde zien en horen waarom hij de denkbeeldige kroon mag dragen. In zijn show switcht hij naadloos tussen zijn versie van een old-school rapper – no-nonsense spitten op een beat – en zijn interpretaties van een introverte kunstenaar en popster. Het ene moment stuitert de mensenmassa aan de voet van zijn troon synchroon, het andere moment kijkt men met open mond toe hoe Kendrick, zoals hij op zijn recente platen doet, zichzelf bijna verliest in zijn grote grijze massa.

Fotografie Greg Noire

Het therapeutische thema achter deze toer dient als de superlijm tussen gangster Kendrick en Kendrick de Pulitzer-winnaar. Het podium wordt af en aan gehuld in grote, witte lakens. Letterlijk begint Kendrick het ene na het andere nummer met een schone lei. Tijdens de bangers in zijn oeuvre gebeurt er weinig met dit decor. Maar tijdens het soul searchen worden de doeken bevuild met demonische projecties. Tijdens Count Me Out staat Kendrick bijvoorbeeld gebocheld op het podium en zien we pijlen uit zijn uitvergrote schaduw steken. Tijdens andere introspectieve nummers trekken spinnen, slangen en andere giftige beesten voorbij, of lijkt Kendrick aan touwtjes vast te zitten, alsof hij wordt bestuurd door een poppenspeler. 

Ook zijn er props. Tijdens United In Grief trekt Kendrick juist zelf aan de touwtjes. Hij laat een verontrustende handpop ‘meerappen’. Tijdens Father Time vertelt hij over zijn ‘daddy issues’ vanuit het soort stoel dat je in het kantoor van de psychiater aantreft. De keurige stem van Helen Mirren vormt een rode draad in de show. De Britse actrice begeleidt deze ‘sessie’ en slaat in haar voice-over-rol als psychiater korte, natuurlijke bruggetjes tussen Kendricks recente, diepgravende materiaal en zijn oudere, rauwere tracks. Een vlammend m.A.A.d city volgt op de redenatie dat Kendrick vergeten is waar hij vandaan komt. Een overdonderend DNA., waarbij het silhouet van een bijna agressief spittende Lamar megagroot en in verschillende kleuren op het witte doek wordt geprojecteerd, komt na het advies van Mirren aan de rapper om ‘voorbij zichzelf’ te kijken.

Met hulp van een actrice, brengt Kendrick Lamar zo de verschillende rollen die hij in zijn leven speelde op natuurlijke wijze samen. Het zorgt ervoor dat een show met ontzettend divers materiaal toch als één geheel aanvoelt. Maar eerlijk is eerlijk: echt nodig was deze aanpak niet. Had Kendrick het podium betreden zoals de meeste rappers dat doen, met louter energie en een volgepropte setlist, dan had hij de spreekwoordelijke tent óók afgebroken. A la zijn grote held 2Pac toont Lamar zich bijna continu als technisch meesterlijk en een bron van tomeloze energie. Hij flowt like a butterfly, stings like bee. In fenomenale versies van knallers als Backseat Freestyle, Alright en King Kunta zet hij de zaal als een lucifer op een olieplas in vuur en vlam. Hij zou ieder couplet kunnen overlaten aan het uitzinnige publiek, dat woord voor woord met hem spart, maar doet dit alleen op de momenten waarop je voelt dat het gewoon even moét.

Alsof het niets is verandert deze weergaloze rapper soms ineens in een volwaardig popster, met een soortgelijke allure als een Beyoncé: virtuoos, mysterieus, ongrijpbaar en fascinerend. Tijdens HUMBLE. zet Kendrick, temidden van een groep dansers en danseressen, óók een paar gechoreografeerde pasjes. Tijdens het kwetsbare Die Hard beweegt hij zich in een soort sensuele polonaise met vier vrouwen over de walkway van de stage. Eenmaal op het kleine middenpodium aangekomen, breekt het rijtje op, en beginnen de danseressen om Lamar heen te cirkelen, terwijl hij het publiek toezingt. ‘Do you love me? Do you trust me? Can I trust you? Don’t judge me.’ Het klinkt niet als iets wat een rapper, stoer en gritty, normaliter zou doen. Maar a la de twee bekendste Jacksons, die hij eert middels de zwarte, leren glove aan zijn linkerhand, balanceert Kendrick zowel in de studio als live tussen hard en zacht. Hij is een straffe performer én een professioneel overpeinzer. Een gangster, maar ook een gevoelsmens.

Door de grote klasse van de algehele show, lijken de concertmomenten die ik in iedere andere situatie had afgestraft, vanavond op knipogen of tributes. Zou Kendrick’s keuze om alleen maar korte snippets van LOYALTY. en Swimming Pools af te spelen, voortkomen uit de door rappers veelgemaakte fout het publiek té veel te willen pleasen met té veel gefragmenteerde content? Of was dit luie moment een knipoog naar alle andere rappers die Lamar voorgingen, en het ook al eens zo deden? Gezien de consistente aanwezigheid van black music history in zijn muziek, zou optie twee mij niets verbazen.

Wat mij als zure criticus óók opviel, is dat Kendrick bijna niets speelt van zijn muzikale magnum opus To Pimp A Butterfly. Dit komt omdat er, feitelijk, ook vrijwel niets wordt gespeeld tijdens dit concert. Van de beats tot de backing vocals: er wordt vooral veel afgespeeld. Dat Kendrick niet wat livemusici of vocalisten heeft ingevlogen, is als die ene gemiste kans in een verder weergaloze, tien-nul overwinning van je favoriete voetbalclub.

Het zijn de voltreffers die blijven hangen. De memorabele beelden van een Kendrick Lamar die de snelle verses van het licht-hysterische N95 door een barrage van oogverblindende flitslichten en verrassende vuurpijlen schuift, bijvoorbeeld. Of juist van een Lamar die zijn tijd neemt, die zich even terugtrekt in zijn eigen wereld en die vanuit daar geen steek laat vallen van Rich Spirit, dat hij geheel in lijn met het introspectieve thema van de track rapt van onder een fel verlicht vierkant, dat ook wel wat wegheeft van een vergrootglas. Koning Kendrick benadrukt vanavond niet alleen maar dat hij qua techniek, qua flow, qua passie en qua materiaal de allerbeste rapper op deze planeet is. Hij toont zich met deze intelligente show, vol minimale middelen met maximaal resultaat, als één van de meest fascinerende liveperformers van zijn tijd.

Gezien: 8 oktober 2022 in Ziggo Dome, Amsterdam