Het is hitsig, het broeit, het is zweterig en breekbaar, en dat allemaal tegelijkertijd. De Amsterdamse Ziggo Dome, toch niet de meest sexy plek in concertland, zinderde na afloop van 90 minuten met Lana Del Rey zeldzaam na. Pijnlijk voor al die duizenden die gefrustreerd kaartjes misgrepen: dit werd dus inderdaad met afstand dé show waar je deze zomer bij moest zijn.
Fotografie Marc Prodanovic
De avond die pas vorige week werd aangekondigd en waar, zo bleek uit de digitale wachtrij, wel honderdduizend fans naar toe wilden, begint met het uitkomen van een droom. Daar staat ze dan: Naaz, Rotterdams, jong, talentvol en brutaal. Onbeschaamd twitterde ze afgelopen week naar de directeur van de Ziggo Dome: mag ik het voorprogramma doen? Dat was op het randje, vond ze zelf. Maar wonder boven wonder: het werkte, want Naaz mocht beelden sturen ‘naar het team van Lana’ en er kwam groen licht. En nu staat ze dus in het voorprogramma van Lana Del Rey, zonder wie ze ‘überhaupt niet was gaan zingen’.
Dat ze hier staat ervaart ze als een wonder, is aan haar gezicht af te zien. Dat glimt helemaal. Ze heeft dit optreden zelf geregeld, vertelt ze, maar het publiek vooraan is zo jong dat het zo te zien helemaal geen weet heeft van dit mediastormpje. Dit publiek juicht gewoon omdat Naaz Naaz is; een ijzersterke podiumpersoonlijkheid met een eerlijk persoonlijk verhaal. Dat aanslaat bij de fans van Lana Del Rey. Weliswaar moet ze het zonder drummer doen, zonder dat met zoveel woorden te zeggen blijkt dat haar verboden, maar ook zonder blijft ze overeind. Naaz heeft het over zelfbewustzijn, over zelfvertrouwen en over acceptatie, en krijgt daar terecht een open doekje voor. ‘Lana heeft ons de weg gewezen’, jubelt ze als het er bijna op zit. Volgens Naaz bewees Lana dat je ‘je eigen ding’ kunt doen in het leven, zonder concessies aan anderen. ‘I fucking love her!’
Houden van Lana doen we vanavond allemaal. En niet te zuinig ook. Zelfs roadies worden toegejuicht. Zelfs Lana’s bandleden, achtergrondzangeressen en danseressen worden later op de avond bejubeld. Ieder zwaaitje naar een tribunedeel leidt tot chaos, soms zelfs tranen. Vermoedelijk heeft niet iedere volwassen popliefhebber het in de gaten, maar Lana is de afgelopen jaren op TikTok aan een nieuw leven begonnen. Zo’n nummer als Summertime Sadness is in de wereld van TikTok een megahit. Rond Lana is een fancultus ontstaan van jewelste. Het is dus loeidruk in de rij bij de merchandise, buiten staan honderden ouders die hun kind hebben gebracht. Het is allemaal een beetje vreemd voor wie Lana langer volgt en weet van haar kwetsbare kant en onberekenbaarheid. We zien vooral veel tieners in Harry Styles-shirts kirrend roepen dat ze het ‘oh my god echt niet aankunnen hoor’ dat ze Lana gaan zien.
Best gek dat het optreden van Naaz vooraf meer als een zekerheid voelt dan dat van Lana. Zij kwam afgelopen week een half uur te laat op Glastonbury ‘vanwege de kapper’. Was het wraak, omdat haar naam (volgens Lana zelf) zo laag op de festivalposter stond? Of was het een wereldvreemde actie van een vrouw die soms in de knoop lijkt te zitten? Ze is fragiel, complex, eigenzinnig; dat weten we allemaal. Dat maakt het ook spannend. En verdorie: op de aangekondigde tijd, gebeurt er helemaal niets. Ja, er klinken zachtjes liedjes van The Weeknd uit de speaker, maar verder: geen teken van leven. Staan we dan, in het ongewisse. Starend naar een bizar aangekleed podium. Een boom, een kaptafeltje, een paar enorme tronen (tenminste, zo lijkt het), enkele oversized shirts. De spanning stijgt zo dat het opmerkelijk stil is, in de zaal. Zwanger van verwachting valt er heel eventjes zelfs door Nederlandse concertgangers weinig te zeggen. En dan doven opeens toch de lichten, een half uur later dan verwacht.
Eerst komt haar band het podium op. De gospelzangeressen, drie vrouw sterk. En dan de danseressen, die beginnen aan een choreografie, iets met een doek, een schaduw en vooral heel, heel veel hitsigheid. Als Lana vervolgens zelf het podium opkomt, is het gejuich er hoorbaar ook een van opluchting. En na een minuut zingen volgt weer gejuich, echt keihard, het gaat door merg en en been, maar dan op een positieve manier. Want Lana zingt goed, geconcentreerd, en ze blijkt al snel de baas over haar eigen nummers, haar band en haar publiek. Precies dat is wat ze op Glastonbury niet was. Op haar gezicht breekt al snel een nerveuze lachje door, als onderdeel van het vat vol emoties dat ze ook vanavond lijkt.
Want standaard zijn de optredens van Lana nooit. Integendeel. Je kunt je ogen niet van haar afhouden, simpelweg omdat er zoveel gebeurt. Haar show is strak gechoreografeerd en ziet er prachtig uit, maar Lana zelf loopt er af en toe een beetje verwilderd doorheen. Dan zie je haar knipperen, of zingen met de ogen dicht, soms ook wat achter een nummer aan. Karakteristiek is hoe ze, in wat op slow motion lijkt, een haarlok wegwerkt. Of opeens hard begint te grinniken, als ze iets heeft gezien in de voorste rijen. Wat er met haar gebeurt als ze Candy Necklace zingt, een ballad van haar nieuwste plaat, is raden, maar dat iets in dat nummer haar pijnlijk diep raakt lijkt zeker. Ze kijkt vertwijfeld, gepijnigd bijna, en zingt dan echt op de toppen van haar kunnen.
Daar staan gekke showmomenten tegenover. Met dansroutines die 18+ lijken, zo broeierig zijn ze, rechtstreeks uit een schimmige nachtclub in Las Vegas. Met grote regelmaat wordt om Lana heen gekrioeld. Haar jonge fans vinden alles mooi, en ze hebben gelijk: er schuilt een indrukwekkende oerkracht in nummers als Arcadia en Blue Jeans, die vanavond volledig uit de verf komt. Ook dat kaptafeltje staat er niet voor niets. Ze zingt er een heel nummer achter terwijl een kapster Lana’s haar doet. Zou het een hint zijn naar Glastonbury? Je zou denken van wel, maar Lana doet niet aan verbale uitbundigheid. Ze is dankbaar, zegt ze, meermaals, maar ze zegt het eerder timide. Toespreken doet ze het publiek maar met mate, op inhoud van nummers, die veelal gaan over de dood, over seks, over fatale liefde, gaat ze niet in. Wel vertelt ze onder de indruk te zijn van de bijval van het publiek. Dat, zegt ze een paar keer, neemt ze mee in haar gedachten op slechte dagen.
Een paar ingrediënten van haar muziek laat Lana vanavond links liggen. Geen hiphop vanavond, bijvoorbeeld, maar vooral ballads, die nadrukkelijk moddervet worden gespeeld, op stormkracht 10. Het is een beetje alsof we in Las Vegas staan en er muzikale spierballen nodig zijn om ons bij de les te houden. Wie weet, misschien zijn we in haar hoofd ook wel even in Las Vegas. In de afsluiter Video Games zwaait ze zelfs over het publiek in een met bloemen behangen schommel. Daarna verdwijnt ze. En blijven wij dus nog minuten staan. Terwijl deze zaal altijd razendsnel leegstroomt. Maar weinigen hebben na deze negentig minuten meteen trek om het gewone leven in te stappen.
Ze hoopt ons weer te zien, zei Lana zelf toen het einde van de show begon te naderen. Een show die zo door naar de ArenA kan, zo veel animo was er voor. Maar toch, toch eindig je met het gevoel dat dit ook weleens de laatste keer geweest kan zijn. Want ze was vanavond even van ons, toch is ze ook mysterieus gebleven. Zie haar met haar ogen knipperen, zie haar opeens regels met haar ogen dicht zingen, zie haar eventjes wegdromen en opeens weer bij de les komen en je weet genoeg: in deze vrouw broeien nog veel meer gevoelens dan we hebben gehoord. Het kost haar veel, zo’n show. Dat kan niet anders. Misschien wel teveel. Misschien besluit ze binnenkort wel niet meer op te treden. Het zou zomaar kunnen. ‘Lana is als Amy Winehouse’, zegt een meisje tegen haar vriend, op weg naar buiten. Hij schrikt. ‘Oei, dat is wel heel heftig.’
Als Lana dan toch definitief weg is, zonder toegift, en als haar entourage daarna ook al hartjes zwaaiend van het podium is verdwenen, koesteren wij met elkaar de opwinding. Ook het volwassen deel van het publiek is onder de indruk. Dit moet wel het meest broeierige concert in de Ziggo Dome ooit zijn geweest. Het is maar goed dat het buiten inmiddels een beetje miezert: kunnen we een beetje afkoelen met z’n allen.
Gezien: dinsdag 4 juli in Ziggo Dome, Amsterdam
Zomeractie!
Speciale zomeractie! Als je nu een jaarabonnement op OOR neemt betaal je geen 66,95 maar slechts 50 euro. En je maakt tevens kans op een originele Epiphone ES-335 gitaar! Meld je hier aan.
