Lankum heeft twee gezichten. Aan de ene kant bestaat deze band uit een vriendelijke vrouw, een rustige knul en twee jolige broers. Het viertal toont zich een gezellige gang. Je zou graag een avondje bier met ze gaan drinken. Maar aan de andere kant is Lankum een duistere bedoening. De vier Ierse muzikanten duiken graag in stoffige songbooks en zoeken daar enge, traditionele folkliedjes in op. Deze liedjes coveren ze vervolgens op een geheel eigen manier: met ijzige geluiden, krakende instrumenten en snerpende drones.
Fotografie Willem Schalekamp
Bij vlagen voelt de Amsterdamse Tolhuistuin vanavond aan als een pub in hartje Dublin. Tussen de songs door maken Ian en Daragh Lynch grappen over de eigen muziek, het acteerwerk in de video’s en over Iron Maiden. De heren steken aan de lopende band de draak met elkaar. Het publiek lacht en grapt lustig mee. De denkbeeldige barrière tussen zaal en stage is na enkele minuten al compleet verdwenen. Dat is niet alleen gezellig, maar komt praktisch ook nog eens goed uit. Wanneer Daragh zijn plectrums blijkt te zijn vergeten, wordt er door een dame uit het publiek linea recta eentje aangereikt en kan de plectrum-eisende slotsong toch gespeeld worden. ‘Ik ging vrijdagavond naar een armzalige bandje in Amsterdam en de gitarist had niet eens zijn eigen plectrums bij zich!’ zeikt Ian zijn broer lachend af.
Een hartstikke gemoedelijke groep dus! Maar zodra de muziek wordt ingezet, verandert de sfeer. Dan is het alsof er op zolder van pub Lankum een lijk ligt. Deze band is als een sociopathische moordenaar. Het ene moment heeft ze iemand de strot doorgesneden, nu zit ze weer lachend aan de pils. Alsof er niets gebeurd is. Lankum kruipt diep in haar songs. Tijdens Go Dig My Grave zingt Radie Peat met een stalen gezicht over zelfmoord. In het uitgesponnen slot haalt ze, anders dan op plaat, ijzige klanken uit haar Mellotron. Tijdens het instrumentale Bear Creek stampt het publiek feestelijk in de rondte, maar zit de band er als aan de grond genageld bij. Een drone hangt dreigend boven het dronken vioolspel.
Haar muziek, een duistere combi van folk en drones, maakte van Lankum het heetste folkbandje sinds – he, bah – fucking Mumford & Sons. Het contrast tussen die duistere muziek en de pub-achtige pauzemomenten, maakt Lankum echter ook tot een van de spannendste live acts van nu. In De Filmhallen draait op het moment een restauratie van The Last Waltz, de concertfilm over het laatste optreden van The Band. Lankum doet me aan deze legendarische rockgroep denken. Door oude elementen samen te voegen, vernieuwt Lankum een genre. Daarnaast zijn alle bandleden multi-talenten. Ze spelen verschillende instrumenten en delen de vocalen. De manier waarop de muzikanten naar elkaar luisteren en op elkaar inspelen, doet me denken aan jazz. Tijdens het stille Newcastle kijkt gitarist Daragh continu aandachtig in de richting van zangeres Radie, en past hij zijn gitaarspel aan haar zinnen aan.
Wat Lankum ook uniek maakt, is de speciale aandacht voor songteksten. Veel van de liedjes van de Ieren draaien om het verhaal. Ook live staat de muziek daarom vaak in dienst van de tekst en is de verteller van, onder andere, Lord Abore And Mary Flynn, dus goed verstaanbaar. Het roept wel de vraag op: hoe gaat dat zijn op al die festivals die de band deze zomer aandoet? Heeft het publiek daar dezelfde aandacht voor Lankums duistere sprookjes als de mensen in de Tolhuistuin? Of moet de band meer gaan stampen? Dat zou zonde zijn, omdat er dan een hoop magie verloren gaat. Maar stampen kan Lankum in ieder geval wel. En wederom doet ze dat anders dan anderen. In slotsong The Pride Of Petravore wordt met fluit, harmonica en viool een soort oorlogsmars gecreëerd. ‘De oorspronkelijke titel van dit nummer is March Of The Fuck-Pigs’, grappen de Lynch-broeders. Een verwijzing naar songtitels van Nine Inch Nails en Black Sabbath. Maar die bands zijn half niet zo heavy als Lankum.
Gezien: 28 april 2023 in Tolhuistuin, Amsterdam
