From VU To Lulu staat er op het ticket. Toepasselijk: de recente samenwerking van Reed en Metallica was voer voor sceptici en geldt in de meeste muzikale kringen als slechtste album van 2011, of misschien wel aller tijden. Een echte ziekenhuisplaat. Lou Reed loopt er ondertussen bij alsof hij net het even verderop gelegen VU uit komt wandelen en je houdt in het begin van de show meermalen je hart vast: hij oogt met zijn zeventig lentes simpelweg breekbaar en klinkt ook zo. Heroin en I’m Waiting For The Man, beiden van De Banaan, vormen samen met Lulu‘s Brandenburg Gate het openingsblok en worden opgerekt tot meer dan een half uur. Van toonhoogte of timing is bij de voordracht van Reed weinig sprake, hij spuwt z’n teksten willekeurig de nummers in op ongeveer de juiste plek en de veelkoppige band wacht soms lang op de cues van de grote baas om brug of refrein in te gaan. Wankel en incoherent worden de klassiekers de zaal ingejaagd en je vraagt je af of dit nog wel goed gaat komen in de komende anderhalf uur.

Dat was de laatste keren dat we hem zagen, niet eens zo heel lang geleden, nog anders. Lou oogde altijd scherp en gevaarlijk, trots in z’n dwarsigheid, gesterkt door z’n verleden, overtuigd in zijn heden. Een enigmatisch figuur, onvoorspelbaar en beladen. Een levende legende. Vanavond staat er een ander persoon, iemand die af en toe naar z’n zakdoek grijpt, dan weer naar z’n flesje spa reikt en een half oog op z’n prompter houdt, met daarop z’n teksten – je ziet ze gespiegeld in z’n gitaar, met horten en stoten voorbijrollen. De Lou Reed van 2012 biedt een heel ander schouwspel dan voorheen, met ‘wees blij dat ie er nog staat’ als belangrijkste sentiment in de zaal.

Al denkt een toenemend aantal aanwezigen daar anders over – het tweede blok Lulu (The View en Mistress Dread) dat na een klein uurtje wordt ingezet doet enkele tientallen bezoekers de corridors, of misschien zelfs wel de parking of metro al opzoeken. Om ons heen blijven in ieder geval steeds meer stoelen leeg. Het is echter wel duidelijk dat Reed zich in juist deze nummers momenteel het lekkerst voelt: de stem gaat redelijk op scherp, hij klinkt fel en gedreven en hij lacht naar z’n muzikanten. De zaal gruwt, maar Lou Reed is in z’n element. Het is wel typisch voor de man, die de ene keer de muzikale fijnproevers bedient en een paar jaar later weer vooral de durfals aanspreekt. Beide partijen zijn vertegenwoordigd, al slinkt de eerste dus snel. Hoofdschuddende colberts in het gangpad, onze twee buurvrouwen met de vingers in de oren, twee jongens voor ons die juist stevig mee rocken en een meneer die langs de eerste rij loopt, een peace-teken opsteekt naar Reed en zo afscheid lijkt te nemen van zijn held: de Lou van 2012 is niet de zijne.

Street Hassle doorbreekt de ban van de avond. Melodieus, spannend en vooral luisterbaar; er gaat een kleine golf van opluchting door de zaal als de titelsong van het album uit 1978 wordt ingezet. De aangename lijn wordt doorgevoerd met het inktzwarte Cremation (van Magic And Loss, ’92), Think It Over (van Growing Up In Public, ’80) en Walk On The Wild Side (van succesalbum Transformer, ’72), om te culmineren in een groots en meeslepend Sad Song. Dít is wat de mensen hadden verwacht toen ze hun kaartje voor From VU To Lulu kochten – ja, je mag toch echt denken aan een rijke bloemlezing uit een imposant oeuvre met zo’n tournaam – en met een glansrol voor special guest Joan As Police Woman in de vocalen vormt het robuuste sluitstuk van Berlin het absolute hoogtepunt van de avond. Junior Dad, een van de betere (voor de zwartkijkers/realisten: minst slechte) nummers van Lulu sluit vervolgens de reguliere set af en Reed komt alleen nog terug voor een gehaast Sweet Jane als toegift.

Dan hebben we er een avond op zitten die hinkt op twee gedachten. Een bij vlagen bizarre vertoning, die heen en weer vloog tussen afgrijzen en pure impact. Wat was het soms slecht. Wat was het soms goed. Pas de volgende ochtend, als je wakker wordt en Street Hassle en Sad Song nog even opzoekt, besef je dat je toch blij bent er bij te zijn geweest. En dat Lou Reed, stram als hij oogde en soms ook speelde, nog altijd het ‘nu’ tot kunstvorm weet te verheffen. Hij schotelt ons namelijk zíjn actualiteit voor, op zíjn manier. Zoals ‘ie dat al meer dan veertig jaar doet. Reed weet op zijn zeventigste nog altijd verdeeldheid en verwarring te zaaien, onder niet zomaar een publiek, maar zijn eigen trouwe volgelingen. Hoeveel gearriveerde kunstenaars kunnen dat vandaag de dag nog teweegbrengen? In de rock & roll niet veel. Wat dat betreft is zijn missie van de avond geslaagd. Alleen die vier nummers van Lulu… We vonden de plaat toch beter.

Door Willem Bemboom / Fotografie: Luuk Denekamp

Gezien: 15 juni 2012, Heineken Music Hall, Amsterdam