De broeierige avondjazz van Arooj Aftab, de duizelingwekkende R&B van Sampha en de kolossale vocalen van Raye – North Sea Jazz is en blijft een decor van contrasten. Een festival waar je op willekeur een ruimte in kunt lopen en omver geblazen wordt door muzikale hoogstandjes. Een terugblik in 14 hoogtepunten.
Fotografie Dimitri Hakke
Vlak nadat Ahoy zijn deuren opent, zien we bij Irreversible Entanglements (vrijdag, 15.45) al een van de spannendste optredens van deze editie. Ruim een uur lang blijft de experimentele free jazz-groep rond rapper en dichter Camae Ayewa aka Moor Mother vlammen in een set zonder interrupties. Zowel de muziek als de woorden van Ayewa beginnen onheilspellend en duister, maar uiteindelijk eindigt alles hoopvol en is de achterblijvende boodschap er een van vrede, vrijheid en liefde. De dichter heeft het hier over Oekraïne, over Gaza, over al het leed op deze wereldbol en over hoe we onszelf moeten bevrijden van dat leed. Ze noemt geen namen, geen locaties, maar je voelt dat het daar over gaat. En je ziet het ook aan haar lichaamstaal. Hier staat een sterke persoonlijkheid een groot statement te maken. RANDY TIMMERS
De award voor ‘North Sea Jazz-boeking die ons het meest doet denken aan Prince’ gaat dit jaar naar Kinga Glyk (vrijdag, 17.00). Van haar vader mocht ze geen basgitaar spelen, maar dat deed deze dame uit Polen lekker toch. Ik doe wat ik wil, tata. Niet veel later werd Glyk, toen nog geen twintig jaar oud, een YouTube-sensatie. Baslegende Marcus Miller nodigde haar uit op het podium en ze mocht soloplaten opnemen. Glyk blijkt op North Sea een muzikant om te koesteren. Waar veel solo-bassisten ontzettend interessantdoenerig spelen, met spierballenvertoon in de vorm van eindeloze solo’s, daar houdt de Poolse haar instrumentale funknummertjes lekker toegankelijk. Er zitten twee toetsenisten in haar band die dikke, glossy synthlijnen spelen, van het soort die je ook hoort in de meest poppy liedjes van Prince. Daar lust het publiek wel pap van. RANDY TIMMERS
Soms begint Vulfpeck (vrijdag, 18.30) een beetje te lijken op een Saturday Night Live-sketsch van een Motown-covergroepje. Dat komt door al die geestig bedoelde liefdesliedjes, door de vele melodieuze en tekstuele verwijzingen naar oude soul-, funk- en discohits en door het feit dat we hier voornamelijke witte, op accountants lijkende mannen zien die zwarte muziek staan te ‘exploiteren’. Maar op de meeste momenten is Vulfpeck zowel de leukste als meest virtuoze groep van deze festivaleditie. Je staat regelmatig met open mond te kijken naar momenten van bizarre virtuositeit. Zo soleren gastmuzikant Cory Wong en bassist Joey Dosik op een gegeven moment op zo’n hoog tempo dat er geen lucht meer tussen de noten zit, waardoor de muziek automatisch vertraagd. Dat er geen gitaar in de fik vliegt is een wonder. RANDY TIMMERS
Motown, disco en bossanova. Olivia Dean (vrijdag, 19.30 uur) is een muzikale spons met de zielsbeleving van iemand die al een paar levens op aarde heeft doorgebracht. Met haar 25 jaar wordt alles echter ook onderstreept met jeugdige jovialiteit. Ieder nummer wordt voorzien van een uitleg of anekdote waarmee de Londense zangeres, naast haar uitstekende zang, de volle zaal volledig inpakt. Zo verandert ze de Maas in haar vlindertuin waar kriebels in je buik onvermijdelijk zijn. Lees hier de volledige recensie. BAS DISCO
Raye (vrijdag, 23.00 uur) praat graag haar nummers bij elkaar. Ze toont zich feminien, openhartig en kwetsbaar. Zo ontstaan er contrasten tussen haar spreekmomenten en zang, want ze lijkt zich enerzijds bijna opgelaten te voelen om op zo’n iconisch podium te mogen staan, maar zingt alsof ze dondersgoed weet dat ze er thuishoort. Dit is niet iemand die simpelweg van zingen houdt, maar die het misschien wel nodig heeft. Alle opgehoopte emoties vormen een kanonskogel in haar maag, die haar stem, het kanon, er explosief uitschiet. Lees hier de volledige recensie. BAS DISCO
‘I swear, I Really Wanted To Make A “Rap” Album But This Is Literally The Way The Wind Blew Me This Time’. Zo heet het eerste nummer van New Blue Sun, André 3000’s new-age jazzdebuut. Niemand heeft een idee of André 3000 (zaterdag, 17.00) – ooit de Hey Ya!-helft van rapformatie Outkast – dit nummer ook speelt tijdens dit eerste Nederlandse optreden in tien jaar. Midden op het podium staat een lamp die als een meteoriet op het podium lijkt gevallen. Er komt een laserstraal uit. Het beeld heeft iets buitenaards, zoals ook Andre’s dwarsfluit een attribuut uit Star Wars lijkt. Voor sommigen wil het ruimteschip niet landen. Met topmuzikant Carlos Niño aan zijn zijde presenteert André 3000 de meest dwarse afslag uit de recente muziekgeschiedenis. De zaal staat vol en ook snel weer wat leger. Niet dat André dat opmerkt. Hij kijkt, met rug naar het publiek, naar zijn meegebrachte collectie fluiten. Welk exemplaar zal ik nu pakken? Dan sluit hij zijn ogen, geëmotioneerd, stil, lippen op het mondstuk van zijn fluit. Noem een tweede rapper die dit durft. DAAN KRAHMER
Arme Meshell Ndegeocello (zaterdag, 18.00). Uitgerekend tijdens deze North Sea Jazz, waar ze als resident drie optredens speelt, wordt ze grieperig. ‘My spirit is high, my body is low’, zegt ze. Zaterdag komt de artiest met keffiyeh en zonnebril rusteloos over. Vrijdag speelde Tom Skinner van The Smile met haar mee. Voor dit tweede optreden – rondom het Grammy winnende The Omnichord Real Book – vlogen de vooruitstrevende Harry Styles-saxofonist Josh Johnson en To Pimp A Butterfly-trompettist Ambrose Akinmusire in. De AAA-jazzmuzikanten zitten broederlijk naast elkaar, terwijl ze trots en vol vertrouwen naar Meshell Ndegeocello kijken. Als deze groep op dreef is spelen ze als D’Angelo, tegelijk losjes en gedwongen. Maar, ho, wacht even! Meshells pakt haar basgitaar. De lippen gaan stijf op elkaar en de kin arrogant omhoog. Ze moet nog demonstreren dat ze een virtuoos bassist is. Niet te vangen en meermaals magisch. DAAN KRAHMER
Jazmine Sullivan (zaterdag, 18.45) loopt al een tijdje mee in de muziekindustrie. Ze staat soms jaren buiten de hitlijsten, maar heeft tegelijkertijd een stemgeluid dat haar verzekert van grote podia. In 2021 bracht ze met EP Heaux Tales eindelijk weer wat nieuws in de schappen na zes jaar radiostilte, en die nummers stonden uiteraard centraal tijdens haar performance. Ze staat als een old school soulzangeres vastgelijmd achter de microfoon, en wisselt de broeierige en rancuneuze R&B van haar EP af met covers van klassiekers, waaronder Killing Me Softly. Alles vol beleving gezongen en ook met de vakkundigheid van een doorwinterende zangeres. BAS DISCO
Haar debuutalbum Veronica’s House Of Jazz (2004) bracht Veronica Swift (zaterdag, 19.00) uit toen ze negen jaar oud was. Dat is niet zo gek, want als dochter van Hod O’Brien en Stephanie Nakasian is zingen haar met de jazzlepel ingegoten. Ze is een vanzelfsprekende vocale powerhouse die rent, springt en schreeuwt als Freddie Mercury. Ze zingt voornamelijk covers van, niet alleen jazz, maar bijvoorbeeld ook Nine Inch Nails en Jefferson Airplane, en zoekt voortdurend de grenzen op van haar zangkunsten. Zo haalt ze haar stem door een gitaarversterker om een duet uit te voeren met de gitarist. Los van de zinderende zang staat Swift voortdurend in de hoogste versnelling, waardoor haar performance voelt als jazz op drie koppen koffie. BAS DISCO
Als je Corinne Bailey Rae (zaterdag, 22.30) zegt, denken de meeste mensen Put Your Records On. Het aalgladde soulpopnummer was een enorme hit in 2006, en zoiets kan nogal tekenend zijn voor het aanzien van een artiest. Haar discografie is sinds toen ook niet enorm gegroeid, maar eerlijk is eerlijk, haar laatste album Black Rainbows zou vanaf nu het paradepaardje moeten zijn van haar carrière. Om het simpelweg ‘volwassener’ te noemen is te kort door de bocht – natuurlijk is ze ouder geworden – want het is ook daadwerkelijk een vooruitstrevende en gewaagde plaat met zelfs elementen van hardrock. Live brengt ze het probleemloos tot uiting met een subtiele zachtheid en een beetje sassy a la Erykah Badu. BAS DISCO
De nacht is het domein van feestbeesten en diepe denkers. De Pakistaans-Amerikaanse zangeres Arooj Aftab (zaterdag, 20.30 uur) behoort duidelijk tot de laatste categorie. Ook de muziek is een uiting van haar scherpzinnige introspectie. Niet zozeer cerebraal, maar wel peinzend en tegelijkertijd geruststellend. Soms zingt ze in het Engels, maar vooral in het Urdu, zoals op Aey Nehin. Maar de magie ontstaat vooral in de klank. Het lukt de band goed om de glasheldere opnames van bijvoorbeeld Night Reign te vertalen naar het podium. Hoe bijvoorbeeld de snaren van de contrabas hoorbaar tegen het hout slaan, het glijden van de gitarist zijn hand over de nek van de gitaar, alsof iedere ademhaling bij de muziek hoort. Lees hier de volledige recensie. BAS DISCO
‘Is that alright?’ vraagt Cory Henry (zondag, 17:45) aan het publiek na een weergaloze solo. We weten allemaal dat dat een formaliteit is, een stukje interactie zoeken, want hij werd op vijfjarige leeftijd al Master Henry genoemd. Zijn meesterlijke beheersing van het Hammondorgel is bijna jaloersmakend, als je ziet dat hij over de toetsen beweegt alsof hij aan z’n neus krabt. Hij brengt de grootse Nile volledig in vervoering met gospel en funk, en o ja: voordat het feest van start gaat, laat Henry aan de zaal weten dat er gedanst mag worden, maar alleen als je er zin in hebt! BAS DISCO
Sampha (zondag, 19.00 uur) vindt een bijzondere middenweg tussen eigentijdse R&B, traditionele jazz en West-Afrikaanse ritmes. Al jaren was zijn unieke sound te horen op het werk van anderen – een gerespecteerde artiest in de muziekindustrie – maar zondagavond in Maas laat hij horen ook als soloartiest een publiek voor zich te kunnen winnen, met schitterend sounddesign, zuivere zang en een imposante podiumverschijning. De klanken van zijn nummers worden veelal gedreven door elektronische instrumenten, maar toch pakt menselijkheid de voorgrond bij Sampha, die kunst maakt met het kunstmatige en het organische vindt in zijn eigen verhaal. Lees hier de volledige recensie. BAS DISCO
Stiekem zijn we er blij mee: de R&B uit de jaren 90 en begin jaren 00 vindt weer een opleving. Mahalia (zondag, 21.30) geeft ons de onderhand iconische sound van Destiny’s Child, Aaliyah en TLC. Het regent in de Maas dan ook boze brieven aan exen met een flinke dosis girl power, terwijl andere nummers weer volmaakte odes zijn aan de liefde. Op Terms & Conditions stelt zij haar voorwaarden, en daar gaan we volledig mee akkoord. Een leuk feitje: ze noemde Corinne Bailey Rae ooit een van haar grote voorbeelden, die dit jaar dus ook te zien was op het festival. BAS DISCO
Gezien: 12 t/m 14 juli 2024 op North Sea Jazz, Rotterdam.
Zomeractie!
Als je nu een jaarabonnement op OOR neemt betaal je geen 69,95 maar slechts 53 euro. En je maakt kans op een Yamaha versterker met compacte pianocraft luidsprekers. Kijk hier voor de actie.
