Waar rook is, is vuur. En waar vuur is, is Rammstein. En hoewel die eerste vijf woorden het afgelopen jaar ongetwijfeld meer dan eens zijn uitgesproken door voor- en tegenstanders van de Duitse formatie en diens frontman Till Lindemann, heeft meer dan een ton toeschouwers deze week wel degelijk last van Sehnsucht. Op naar het Goffertpark.
Fotografie Janne van der Vegt
Want met het staken van alle onderzoeken én het seponeren van de dreigende rechtszaak tegen zanger (en trouwens ook toetsenist) lijken alle beschuldigingen definitief uitgedoofd. Du hast mich gefragt und ich hab nichts gesagt. Rammstein dendert twee dagen achter elkaar als een machtige Duitse locomotief door Nijmegen. En er is niemand die er ook maar over denkt om aan de noodrem te trekken.
Want met een nauwelijks veranderde dienstregeling en duidelijk minder zwaar beladen dan vorig jaar, trotseert de band de stortbuien die het terrein hebben omgetoverd tot een drassig moeras. Gelukkig liggen er vandaag nergens blaadjes op het spoor en raast de Germaanse trein onstuitbaar door. Wel plakt er hier en daar wat zwarte confetti op een voldaan gezicht.
Natuurlijk ligt de kracht van Rammstein in het vermogen om keer op keer dezelfde intense energie en precisie te leveren. Toch is elke explosie en elke vlammenzee even welkom als voorspelbaar. De synchronisatie tussen muziek en visuele effecten blijft daarentegen onberispelijk, maar toch maakt dit inmiddels herkenbare stukje meesterschap de show zowel indrukwekkend als een tikkeltje repetitief. Met weinig tot geen ruimte voor improvisatie of vernieuwing is de kans op ontsporen dan ook nihil.
We zien dus wederom een brandende kinderwagen tijdens Puppe en een brandende boog tijdens Du Riechst So Gut. Gedurende Engel vaart de band in een reddingsboot over het publiek en toetsenist Christian ‘Flake’ Lorenz wordt – wanneer hij zijn loopband achter het keyboard verlaat – conform recept in een brandende kookpot gedwongen, terwijl de band Mein Teil speelt. In tegenstelling tot de show van afgelopen jaar maakt zelfs het piemelkanon weer acte de présence en kan menigeen een glimlach tijdens Pussy niet langer onderdrukken. Iets met middelvingeren naar de massa. Olie op het vuur.
Want laten we eerlijk zijn; een frontman die zwaar onder vuur lag vanwege seksueel wangedrag, maar een klein jaar later met een duivelse glimlach op een gigantische stalen penis klimt om de eerste rijen met fans vol te spuiten met wit schuim, is een sterk staaltje zelfspot. En dat voor een band die zichzelf doorgaans toch behoorlijk serieus neemt.
Zo sluiten de rode vlaggen met bandlogo’s bijvoorbeeld naadloos aan bij de propaganda in de aanloop naar het concert: op het festivalveld spelen de hele middag eigen videoclips. Vervolgens speelt het Franse piano-duo Abélard een uur lang hotellobbyversies van jawel: Rammstein-nummers. En als de hoofdact dan met een kleine vertraging zelf ten tonele verschijnt, opent deze met Ramm4 waarin Lindemann tekstueel dik zes minuten lang citeert uit eigen werk.
Bij Keine Lust, dat als derde op de setlist staat, zingt het publiek uit volle borst mee. ‘Mir ist kalt, so kalt.’ Niet gek als je het al sinds de middag opneemt tegen de weergoden om je Duitse helden te kunnen zien. Dan is het zelfs in de Feuerzone vooraan wat fris onder je natte poncho. Hoewel de hitte van het vuur tijdens hoogtepunt Sonne voelbaar is tot op de twee tribunes achteraan. De vlammen kussen het inmiddels donker kleurende wolkendek en aan de hemel verschijnt – hoe ironisch – een regenboog; een geweldig contrast dat perfect past bij de gevarieerde setlist. Net zo’n mooie tegenstelling: toetsenist Flake schittert in een outfit die het midden houdt tussen een robot en een zonnegod.
Tijd om stoom af te blazen is er niet. Het spoorboekje bestaat uit een selectie van werk uit het gehele oeuvre. Van Rammstein (2019) tot Mutter (2001) en van Zeit (2022) weer terug naar de nineties met Herzeleid (1995) en Sehnsucht (1997). Gelukkig is de speellijst in tegenstelling tot de vaste visuele tussenstations wél enigszins aangepast. Zo passeert Asche Zu Asche voor het eerst sinds tijden de revue. En het overdonderende Wiener Blut, misschien wel een van de hardste nummers die de band ooit schreef, om vervolgens in minder tellen dan de intro van Sonne over te schakelen naar een gevoelige ballad als Zeit.
Hoewel het visuele spektakel dus weinig verrassingen biedt, blijft de combinatie van muzikale precisie en krachtige theatrale effecten ongeëvenaard. De herkenbare showelementen dragen al drie decennia bij aan een ervaring die zowel vertrouwd als indrukwekkend is. Geen knal is onvoorspelbaar, maar elk nummer wordt met accuraatheid gespeeld en gecombineerd met het zoveelste licht- en pyrotechnisch effect. Kortom, een sterk staaltje Deutsche Gründlichkeit. Rammstein presteert op het toppunt van kunnen en trekt iedereen binnen no time aan boord.
Gezien: 18 juni 2024 in Goffertpark, Nijmegen