Het halve centrum spreekt Engels, er liggen robot-tulpen in het gras voor de Nieuwe Kerk en je kunt naar de ramen van cultuurcentrum Amare luisteren met een stethoscoop. De Haagse cultuurkenner weet meteen: Rewire is weer in de stad. Het festival is dit jaar zichtbaarder en populairder dan ooit tevoren. Alle kaarten zijn uitverkocht en opdat de grootste haverleuten hun bedje veilig bereiken, rijden er tegenwoordig zelfs shuttles richting Amsterdam. De liefhebber van avontuurlijke muziek merkt vermoedelijk weinig van de poeha. Die heeft het te druk met een van de meest diverse line-ups denkbaar.

Openingsfoto Parcifal Werkman

Zo combineert Lucy Liyou klassieke pianopassages, field recordings, ambient, noise en singer-songwritermomentjes. Het ene moment klinkt dat als Perfume Genius, het andere als Michael Jackson, dan weer als Claire Rousay, maar Lyou eindigt haar set als Evgeny Kissin die Chopin speelt. Tegenover de Steinway-vleugel zit Lyou’s sparringpartner Nick Zanca; een kerel die vogelgeluiden uit laptops tovert en gitaarbekken trekt. Op papier klinkt de act wellicht gekunsteld en de muziek als een collage, maar in de praktijk voelt dat geen moment zo.

Foto Stephan C Kaffa

Een indrukwekkende documentaire over zijn werk was er vorig jaar te zien, maar tijdens deze editie van Rewire is Matthew Herbert er ook in levende lijve bij. De prikkelende soundscapes van de Britse geluidskunstenaar, bestaande uit het geluid van omgezaagde bomen en geslachte varkens, dienen tegenwoordig als canvas voor de slagen van Julian Sartorius. De kit van deze experimentele drummer is uitgerust met springveren en andere gekkigheid. Het resultaat van deze bijzondere samenwerking blijkt verrassend dansbaar.

Foto Parcifal Werkman

Dansbaar is ook de elektronische pop van Morita Vargas. Deze kleurrijke, enthousiaste Argentijnse dame beweegt zich op dezelfde golflengte als stijlgenoten SOPHIE, Arca en Rosalía. Haar veelzijdige songs bevatten dance, ambient en vleugjes latinpop. Zelfverzekerd wisselt Vargas tussen dromerige ballades, fonkelende soundscapes en spoken-word over snelle beats. Psychedelische visuals transformeren de kleine zaal in iets wat op een snoepwinkel lijkt.

Foto Jan Rijk

Hoe anders ziet het er pakweg tien meter verderop uit! Bij Godspeed You! Black Emperor zijn de sfeerlichten zwart of donkerrood en de visuals sepia. Ze matchen de stemming daar, en dat is er een van dood, verderf, verdriet, tragedie. De Canadese post-rockers maken de soundtrack van duizend bommenwerpers en de ruïnes die ze achterlaten. Onheilspellende drones en droevige vioolpartijen dienen als inleiding voor monumentale riffs in een zee van sonisch geweld. De band zegt geen woord; waarschijnlijk omdat ze alle kracht en passie nodig heeft om deze epische muziek te spelen.

Net als eigenlijk iedere artiest die op Rewire speelt, is ook Lucinda Chua een muzikale duizendpoot. Ze zingt, is een begaafd cellist, speelt de piano en creëert soundscapes. In tegenstelling tot veel anderen houdt de Londense met Maleisische roots haar muziek echter sober. Chua’s stem is zacht en helder, haar liedjes zijn kalm en breekbaar. Het is lastig onder woorden te brengen waarom, maar de zangeres weet je met de kleinste dingetjes te raken. Met de zachte trilling in haar stem in het emotionele An Ocean, bijvoorbeeld. En met de simpele doch effectieve manier waarop ze in Echo haar stem de Grote Kerk laat rondgalmen. 

Foto Parcifal Werkman

Hyperactief zijn de mannen met één van de stoerste bandnamen die ik ken: Horse Lords. Dit collectief uit Baltimore doet niet aan genres. Of je moet polyritmische stampmuziek als een genre zien. Eigenlijk doet Horse Lords continu hetzelfde. Met een grote selectie aan traditionele instrumenten bouwt men aan een repetitieve beat. Iedere minuut worden er nieuwe, ingenieuze laagjes aan de mix toegevoegd. Als toeschouwer duik je de sonische draaikolk in en laat je jezelf meevoeren tot je misselijk bent. 

Bij Steve Gunn & David Moore is het vervolgens heerlijk tot rust komen. In de Nieuwe Kerk speelt het duo muziek van hun gitaar- en pianoplaat Let The Moon Be A Planet. Kalm en bedachtzaam pianospel, zachte snarenplukkerij, hier en daar wat Americana-akkoorden en een consistent zondagstempo. Gunn en Moore hebben schijt aan de hedendaagse gemiddelde aandachtsspanne. Wie zijn mobieltje met rust kan laten, sluit de ogen en ontspant de spieren. 

Foto Parcifal Werkman

Rust vinden we over het algemeen ook bij Okkyung Lee’s Yeo-Neun Quartet. Lee is een cellist en vult de Koninklijke Schouwburg met de composities van haar kleinschalige kamermuziekensemble. Dat klinkt als klassiek, maar dan op z’n ‘Rewires’. Dat wil zeggen: recht-door-zee-composities worden afgewisseld met experimenteler werk, waarin Lee over een kabbelend pianodeuntje haar cello begint te mishandelen. Hierdoor maakt het instrument geluiden die een skippybal vermoedelijk maakt wanneer je er een babyolifant op laat rijden. 

Dergelijke gekkigheid is niet besteed aan het absolute hoogtepunt van Rewire: Patti Smith & Soundwalk Collective. Het optreden van de poëtische punkgigant en de kunstzinnige muzikanten uit New York is een fenomenale versmelting van muziek, poëzie en waanzinnige visuals, afkomstig van filmmaker Pedro Maia. Smith kruipt in haar rollen. Ze spreekt over Tsjernobyl terwijl het bloed regent. Klinkt bezeten wanneer ze ‘oil, oil, oil, oil!’ schreeuwt, in een nummer dat begint met God die de oceanen schiep en eindigt met de vreselijke toekomst die door de klimaatcrisis op ons afkomt. De soundscapes die zich om Smiths ijzingwekkende stem heen vouwen, zitten vol verrassingen. Wanneer een verhaal over de moord op de Italiaanse kunstenaar Pier Paolo Pasolini zich bijvoorbeeld richting een chaotisch feestje binnenskamers verplaatst, verandert sfeermuziek in een dancebeat waar Smith verbaal op los gaat. Onvergetelijk.

Foto Jan Rijk

En dan zijn we er nog niet, want Rewire wordt afgesloten door een young voice. Al heeft Kelela wel een stem die je terug de tijd in teleporteert, naar de hoogtijdagen van TLC, Brandy en Aaliyah. Deze Britse zangeres maakt elektronische r&b en live brengt ze haar songs zonder tierelantijntjes. Er zijn geen extra danseressen, er is geen bijzondere lichtshow, er staat zelfs geen ‘echte band’ op de bühne. Kelela doet aan knallen; ongepolijst, rauw en ruw. Een kartelrandje om haar liedjes, die inhoudelijk best lieflijk zijn. Ze laat horen wat op Rewire het hele weekend te horen is: dat muziek spannender wordt wanneer een artiest gewoon z’n eigen ding kan doen.

Gezien: 6 t/m 9 april 2023 op diverse locatie in Den Haag