Yesterwynde, de titel van het tiende album van Nightwish, is een zelfverzonnen woord dat staat voor de verbinding met het verleden, vroegere generaties en hoe zij in ons allemaal voortleven. De Finse metalband kondigde aan niet op tournee te gaan, al vindt Floor Jansen (43) dat helemaal geen probleem: als de chronisch drukbezette zangeres al niet op soloavontuur is, zit ze lekker thuis in Zweden bij haar jonge gezin, midden in de natuur. Speciaal voor OOR komt ze toch even uit haar retraite, stralend en wel over het Zoom-scherm, om eens terug te denken aan háár muzikale voetstappen.

Allereerste muzikale herinnering:

THE BEATLES
THE BEATLES
1968

‘Het eerste wat ik nu vanuit het verleden hoor is De Vier Jaargetijden, elke zondag, met de gekookte eitjes en de afbakbroodjes op tafel. Dat was echt vaste prik, op zo’n luie ochtend, met Vivaldi zwevend door het huis. Mooi hoe dat stuk het leven zelf ook representeert: soms wat lichter, soms wat donkerder, maar áltijd op zondagochtend, haha! Echte popmuziek kwam vooral bij mijn vader vandaan, hij draaide graag The Beatles.’

‘Sommige liedjes vond ik als kind al heel leuk, andere weer heel raar. Bungalow Bill was gewoon gezellig, Honey Pie kon ik niet aanhoren. Geen wonder, experimentele drugsliedjes zijn ook niet echt aan kinderen besteed. Staan die allebei op The White Album? Als dat inderdaad een dubbel-cd was, dan is dat ‘m ja. Al hadden we ook een Best Of, volgens mij ook een dubbele. Ik kom nog uit het cd-tijdperk, wij hadden eind jaren tachtig niet eens meer een platenspeler. Klassiek en The Beatles dus, de metal was nog ver weg. En daar tussendoor kwam eerst nog iets heel anders…’

Mijn allereerste stap in de muziek:

ANDREW LLOYD WEBBER
JOSEPH AND THE AMAZING TECHNICOLOR DREAMCOAT
1974

‘Een oer-Hollandse traditie: de schoolmusical aan het eind van groep 8. Ik was nog helemaal niet met zingen bezig en de leraren gaven de populaire kids natuurlijk de hoofdrollen. Ik was het gepeste grijze muisje, maar ik had één moment dat ik vanuit de achtergrond naar voren mocht lopen. Dat vond ik helemaal de shit, haha. En het zingen zelf was ook te gek, een verademing. Dus toen ik, eenmaal op de middelbare school, een oproep voor de schooluitvoering van Joseph And The Amazing Technicolor Dreamcoat zag, heb ik me meteen aangemeld.’

‘Ik ging met die muziek aan de slag, oefenen, oefenen, oefenen. En wonder boven wonder bleek ik ook aanleg te hebben voor het zingen, wat ik op zichzelf al zo fantastisch vond om te doen. Ik had zelf geen idee dat die stem erin zat. En toen we Joseph voor het eerst gingen uitvoeren, was ik ook zo’n beetje de enige die totaal geen zenuwen had om het podium op te stappen. Gaan we gewoon even doen, jongens! Ook al een veeg teken, haha. Bovendien kwam ik in een groep mensen terecht die mij niet negeerde of pestte, maar het juist te gek vond dat ik kon zingen.’

‘Zo kroop ik rustig uit mijn schulpje en toen de musical er eenmaal op zat, ben ik ook met die jongelui verder gegaan met muziek maken. Het begon dus allemaal bij de musicals, ook al vond ik de meeste wel wat te zoetig. The Phantom, dat was meteen een favoriet, donker en mysterieus. In de Nederlandse versie welteverstaan, want ik was enorm onder de indruk van de stem van Henk Poort. Toen we jaren later samen aan Beste Zangers begonnen, wist ik nog niet eens dat er ook een duetten-aflevering zou komen. Toen ik Henk ontmoette, flapte ik er meteen al uit: o, kunnen wij samen niet iets zingen? Dat werd dus The Phantom. Een heel mooi rond cirkeltje.’

De plaat die mij de ogen opende:

THE GATHERING
MANDYLION
1995

‘Terug naar de jaren negentig. Eindelijk was ik op m’n plek, op die middelbare school in Veghel. Maar toen verhuisden we naar Limburg, waar ik weer van voor af aan kon beginnen. Er was geen schoolband, alleen de harmonie. Gelukkig waren er meer dolende zielen, wij liepen daar als kliekje alto’s in onze Nirvana-shirts en luisterden naar grunge. Een van die vriendinnetjes hield van het zwaardere werk en liet me wat dingen uit de metal horen.’

‘Dat beviel me wel, al was niet alles voor mij bestemd. Hele heftige dingen als Slayer en Testament, daar kon ik geen koek van bakken. Als er een dikke groove bijkwam, zoals Machine Head of Pantera, dan werd het al interessant. Alleen kon ik dat geschreeuw niet meezingen, dus het was zoeken naar de melodie. Ja, Nightwish was er toen al, alleen deed die eerste plaat het niet voor mij.’

‘Ik zocht wat af, via mixtapejes en de metalprogramma’s op MTV en TMF. En natuurlijk de oude, vertrouwde cd-winkel in de stad, waar je letterlijk naar de toonbank kon stappen en zeggen: ik vind dit-en-dit gaaf, hebben jullie ook zoiets? In het begin durfde ik dat nog niet eens, dus ging ik met een hele stapel cd’s naar de luisterbank omdat ik de hoesjes zo mooi vond.’

‘Uiteindelijk kwam de openbaring via de radio: Strange Machines van The Gathering. Zij hadden het zware van de metal, het groovy aspect, de melodie… En haar stem. Pling! Anneke van Giersbergen heeft me de weg gewezen, Mandylion was mijn epiphany. En ze kwamen ook nog eens gewoon uit Brabant. Allemaal dingetjes waardoor ik dacht: wow, dan kan ik dit misschien ook. Ik schreef toen zelf al akoestische liedjes – die ik helaas allemaal ben vergeten, ze zijn nooit vastgelegd – en tegen mijn metalvriendinnetje liet ik vallen dat ik best wel in een metalband zou willen zingen.’

‘Via een vriend van een vriend kwam ik bij After Forever terecht, 16 was ik toen. Eerst als achtergrondzangeres, ze hadden toen nog een growler. Maar ik schreef dus zelf ook en had veel ideeën, het grunten ging almaar verder naar achteren en ik deed steeds weer een stapje naar voren. Ze konden uiteindelijk toch niet om die stem heen – terwijl ik zelf nog altijd niet het idee had dat ik iets bijzonders deed, haha! Ik heb wat dat betreft wel mazzel gehad. Nu nog hoor, dat ding doet ’t gewoon altijd. Het is ongelooflijk.’

De muziek van vandaag:

EVERGREY
A HEARTLESS PORTRAIT
2022

‘Dan pak ik even de Spotify-lijst erbij. Thuis draaien we momenteel D-A-D, ofwel Disneyland After Dark. Een Deense band die al sinds de jaren tachtig meedraait, groot in Scandinavië, al heeft in Nederland niemand ervan gehoord. Stevige rock, iets minder sprookjesachtig dan de naam doet vermoeden, met een lekkere sfeer en toffe teksten. Ik vind inhoud ook altijd erg belangrijk.’

‘Ah, ik zie dat ik Evergrey recentelijk het meest geluisterd heb, een metalband hier uit Zweden. Midwinter Calls, Call Out The Dark… Ja, daar kan ik lekker op meezingen. Evergrey is ook een van de weinige bands waar ik zo een hele plaat van kan luisteren. Echt muziek voor een goede dag. Voor de donkerder stemmingen – en het sporten – grijp ik dan naar iets van Bleed From Within, een hele heftige Schotse band, met melodie én groove. Als ik een nummer als Levitate [van het album Shrine uit 2022] hoor, brengt dat me weer terug naar oude liefdes als Pantera en Machine Head, die mij er ooit in trokken.’

‘Ook zo mooi dat Bleed From Within een echte stem heeft. Karakter is zo belangrijk. Op basis daarvan kan ik zelfs naar bijvoorbeeld Sam Ryder luisteren, die voor Engeland meedeed aan het Songfestival. Al gaat het mij bij hem echt om de stem en de personality en niet zozeer om de liedjes.’

‘Even kijken, hoe komt Agnes Obel nou in mijn lijst? O, The Curse zat in een Zweedse serie. Daar pik ik nog altijd veel nieuwe muziek uit op, de films en de series. En verder slingert het van Bring Me The Horizon naar Clannad. Ja, echt [zingt een stukje Harry’s Game]. Rustig en atmosferisch, een kant die weinigen achter mij zullen zoeken en toch zit dat er bij mij heel erg in.’

‘Sterker nog: stilte voert de boventoon, als ik zelf nu mag kiezen. Aan achtergrondmuziek doe ik niet, ik kan niet ergens níet naar luisteren. Je blijft toch een beetje aan staan als je iets hoort. En dat vraagt weer om energie, die ik niet altijd heb. Ik wandel de laatste tijd veel met m’n jonge paard door de bossen hier in Zweden. Dan klinkt er even helemaal niets, behalve vogeltjes en de wind. Soms is dat gewoon het mooiste geluid dat er is.’

De plaat die ik deel met mijn dochters:

ADELE
25
2015

‘M’n oudste krijgt de smaak nu voorzichtig te pakken. Van nature neigt ze naar pakkende popliedjes, in Zweden heb je daarvoor Dolly Style, die ze heel gaaf vindt. Van Nightwish heeft ze nu een paar favoriete liedjes, vooral de meer hapklare stukken als Élan. En wat we allebei, nee, alle drie heel leuk vinden, is Adele. Niet alleen vanwege haar stem, ik word van die hele Adele altijd wel blij. Fantastisch mooi mens, die gewoon lekker doet waar ze zelf zin in heeft. Ze maakt ongelooflijk goeie muziek en lijkt toch altijd gewoon zichzelf te blijven. Op het podium en in interviews flapt ze alles er gewoon lekker uit. En ondertussen zingt ze de sterren van de hemel. In ontzettend goeie liedjes.’

‘Daar kan ik ook gerust een hele plaat van draaien, liefst in de auto, die waar I Miss You op staat. Vindt Freya ook prachtig en zelfs m’n jongste slaat erop aan. Zij vindt het maar niks in het babystoeltje, maar als ik Hello opzet, doet de hele auto mee. Hello, HELLO! Dus met Adele komen we er wel. En zo rijd ik dan lekker met m’n meisjes door de Zweedse natuur. Nightwish gaat niet toeren met Yesterwynde, dus ik heb alle tijd van de wereld. Al doe ik zelf nog wel wat shows in Nederland. En ik ga absoluut een tweede soloplaat schrijven. Stilzitten is voor mij nooit een optie. Maar af en toe even stilte is toch wel echt een uitkomst.’

YESTERWYNDE van Nightwish verschijnt op 20 september.