Postpunk voor jazzcats? Jazz voor postpunkliefhebbers? Noem het wat je wilt, maar hoe je het ook wendt of keert: Maruja maakt verdomd coole muziek. Dat weten ze in Engeland al een tijdje, en nu staat er voor het eerst een uitgebreide tour door the continent op het programma. Tijd dus voor de rest van Europa om kennis te maken met hun dreigende, furieuze jams, geboren uit urenlange improvisatiesessies. ‘Als we jammen, gaan we helemaal ballistic. Na afloop kunnen we ons de helft vaak niet herinneren.’

HOE ZE HUN muziek zelf omschrijven? ‘Eh, psychedelische post-rock-EDM-jazz?’ probeert drummer Jacob Hayes aan de telefoon vanuit het Rotterdamse Rotown, de eerste halte van een Europese tour die tot december duurt. ‘Glastonbury omschreef onze muziek als protojazzpunk, dat vind ik wel een mooie. Al weet ik niet precies wat proto betekent, maar het klinkt wel cool. Een voorloper? Ah, dan zijn we zéker proto!’ Saxofonist Joe Carroll: ‘Eigenlijk maken we protomuziek!’

Zanger/gitarist Harry Wilkinson voegt zich bij het gesprek: ‘Onze songs ontstaan volledig vanuit improvisatie, dat maakt het lastig te categoriseren. We jammen vaak urenlang achter elkaar, dan raak je in een soort flow waarin alles kan gebeuren, er zijn geen grenzen meer. Anderhalf uur spelen kan dan aanvoelen als twintig minuten. Op die momenten wordt het interessant, je bent grensverleggend bezig. Vaak zitten we zó erg in het moment, dat we ons na afloop hele flarden niet meer herinneren. Als we het dan later terugluisteren, denken we: holy shit, wat hebben we nu weer gemaakt? Compleet gestoord.’

ZEG JE artsy-postpunk-met-saxofoon? Dan is de vergelijking met ‘Windmill-bands’ als Black Country, New Road en black midi natuurlijk ook snel gemaakt. Onterecht, vinden de bandleden zelf. Wilkinson: ‘Ik snap wel waar de vergelijkingen vandaan komen: experimentele rockband met jazzinvloeden, en die saxofoon natuurlijk… dan kom je al snel bij die acts uit, maar onze muziek heeft een heel andere energie, vooral live. Begrijp me niet verkeerd, ik vind het heel cool wat die bands doen. In mijn ogen zijn het de meest interessante artiesten van de afgelopen jaren, samen met IDLES en Fontaines D.C. Maar ik zou ons niet zo snel op diezelfde hoop gooien. We horen ook helemaal niet bij dezelfde scene.’

En inderdaad. Na tien minuten Maruja in Rotown kunnen alle BCNR-vergelijkingen de prullenbak in. Daarvoor is het testosterongehalte veel te hoog. ‘A weapon of mass destruction’, noemt support-act Maya Ma ze, en daar zit wel wat in. Op het podium gaat er een soort oerkracht uit van de band. Tijdens opener The Invisible Man gaan de eerste shirts al uit en staat Wilkinson – getatoeëerde borstkas vooruit en blik op bloeddorstig – het publiek op te fokken zoals je normaal alleen rappers ziet doen. En Rotterdam? Dat beukt er fanatiek op los, bijna twee uur lang. Daar kan zelfs een gevoelige uitglijder van Carroll (‘Zijn we er klaar voor, Amsterdam!?’) niks meer aan veranderen.

TEVREDEN KIJKT de breedgeschouderde frontman de krioelende zaal in, een zaal die een bijzondere plek heeft in de harten van de vier Mancunians. Twee jaar geleden speelden ze hier hun allereerste show op het Europese vasteland. Hoe anders was Wilkinsons uitzicht destijds, toen hij zich op hetzelfde podium voor vijftien man stond uit te sloven. Sindsdien is er een boel veranderd voor z’n band. Debuut-EP Knocknarea (2023) werd vol lof ontvangen op het internet, kreeg een shout-out van vooraanstaand YouTube-recensent Anthony Fantano en eindigde bovenaan in de EP-charts van Rate Your Music.

Na opvolger Connla’s Well (2024) was ook de Britse pers het er unaniem over eens: dit is een van de meest veelbelovende bands van Engeland. Toch kun je Maruja moeilijk een nieuwkomer noemen. ‘We begonnen zo’n tien jaar geleden’, vertelt Hayes. ‘Harry, Matt [Buonaccorsi, bas] en ik waren er toen al bij. Na een jaartje of vier merkten we dat we niet allemaal dezelfde muzikale richting op wilden, dus we moesten van een paar bandleden af. We spelen nu zo’n zes jaar samen in de huidige bezetting. Door eindeloos met elkaar te jammen en improviseren, hebben we ons geluid ontwikkeld tot wat het nu is.’

DAT HUN DOORBRAAK best lang op zich liet wachten, kan weleens te maken hebben met thuisstad Manchester: ooit het epicentrum van de Britse gitaarmuziek, maar tegenwoordig op alle fronten voorbijgesneld door grote broer Londen.

Hayes: ‘We spelen veel samen met bands uit Londen, en wat me opvalt is dat die altijd pas twee of drie jaar bezig zijn. In onze ogen is dat echt heel kort. Bands uit Londen worden gewoon veel sneller opgepikt. Een leuk bandje krijgt daar meteen een heleboel support. In Manchester is de infrastructuur veel minder goed. Er is minder geld, er zijn minder zalen en de promotors zijn haaien die hun werk niet goed doen en alle opbrengsten in eigen zak steken. Dat maakt het lastiger om door te breken bij een groot publiek. De laatste band uit Manchester die dat lukte was Blossoms, and they’re shit. Haha!’

Wilkinson: ‘Het moeilijke aan artiest zijn zit ‘m niet in de muziek. Het gaat om het businessverhaal: merchandise, distributie, deals binnenhengelen, proberen niet genaaid te worden door promotors… Veel bands in Manchester krijgen dat niet voor elkaar en moeten ermee stoppen.’

Hayes: ‘Wel zien we het langzaamaan iets beter worden. Steeds meer jonge mensen bemoeien zich met de scene. Promotors die zelf in bands hebben gespeeld en handelen uit liefde voor de muziek, terwijl ze zelf amper winst maken. Er is dus nog hoop, maar de scene bevindt zich nog steeds in een armoedige staat. Misschien kunnen we daar met ons verhaal ook een beetje verandering in brengen.’

CONNLA’S WELL is in april verschenen.

MARUJA: 23 okt Botanique, Brussel (B) | 24 okt Kaap, Oostende (B) | 25 okt London Calling, Paradiso, Amsterdam | 7 dec Zeitgeist, Doornroosje, Nijmegen