Vonden jullie het ook zo erg voor Trigger Cut? Het Duitse punktrio uit Stuttgart zou zeven shows in Engeland spelen. Ging mooi niet door. Brexit-regeltjes. De bandleden werden begin april vastgezet. Paspoorten ingenomen in een ‘verificatiekamer’ van de UK Border Force in Calais. Toegang geweigerd. Niet in bezit van het vereiste COS-certificaat van elke zaal waar ze – op uitnodiging – zouden gaan spelen. Don’t mention the war.
Een nachtmerrie, aldus Trigger Cut-gitarist Ralph Schaarschmidt op Facebook: ‘Maanden van planning, 1.750 km rijden naar Calais en terug naar Stuttgart, de huur van een busje, betaald voor dure douaneaangiften, veerbootticket. Allemaal voor niets.’ Trigger Cut is klaar met Engeland, ze gaan niet opnieuw proberen om daar te toeren. Schaarschmidt: ‘Deze bureaucratische, kostenintensieve en vernederende omstandigheden zijn absoluut niet te verdragen.’
Spreek de woorden ‘humiliated’ en ‘degraded’ uit met een zwaar Duits accent (Baden-Württemberg) en je voelt het gewicht van hun leed. ‘We zitten nu emotioneel in een diep donker gat. Ik heb me nog nooit zo vernederd, verdrietig en slecht gevoeld als vandaag.’
Denk je eens in hoe een Afrikaanse muzikant zich voelt, die met zijn balafoon of ngoni (snaarinstrumenten met klankkast gemaakt van hout of kalebas, overtrokken met gedroogde dierenhuid) langs de douane van een Europees land moet komen. Ook al ben je een ster in eigen land en de Jimi Hendrix van de ngoni, ze kunnen het niet laten je instrument wantrouwend te bejegenen. Zo lastig als het door Brexit voor Europese acts is geworden om in Engeland te spelen, zo lastig is het al jaren voor Afrikaanse artiesten om überhaupt Europa binnen te komen.
Het is voor hen moeilijk om een Schengenvisum te krijgen. Een visum moet sowieso vier maanden van tevoren aangevraagd worden; zeer onpraktisch en lastig in de popcircuitpraktijk. Rampzalig allemaal voor de betrokken artiesten. Ze hebben iets te bieden wat in Europa gewild is. Een artistiek product dat ze hier te gelde kunnen maken. Hun muziek en cultureel erfgoed. In hun eigen land is het werkloosheid en armoede troef. Spelen ze hier in een maand tijd twintig concerten, dan keren ze terug naar huis met wat daar een aanzienlijk inkomen is.
In het kader van rechtvaardige gelijkwaardigheid zouden we er als Europese landen ontzettend veel goed mee doen als we Afrikaanse cultuur als waardevolle import beschouwen en de leveranciers daarvan makkelijker en praktischer een visum verlenen. De cultuur van Afrika, dat is de grootste inkomensbron die ze kunnen hebben, en de kans daarop ontzeggen we hen nu vaak. We hebben hier de mond vol van Black Lives Matter en een rechtvaardige mondiale inkomensverdeling, maar Afrikaanse muzikanten worden hiermee bewust op achterstand gezet en gediscrimineerd.
Evenals die uit andere voormalige ‘derdewereldlanden’. Een schandalige situatie, waarin na eeuwen kolonialisme zo snel mogelijk verandering moet komen. Culturele gelijkwaardigheid, laten we daar maar eens mee beginnen. Trouwens: het Nederlandse omroepbestel biedt nauwelijks kansen of mogelijkheden aan Afrikaanse artiesten en hun muziek. Om met Kendrick Lamar te spreken: ‘Do yourself a favor and get a mirror.’
