In een tijd waarin steeds meer artiesten zich nadrukkelijk uitspreken over politieke kwesties – van Gaza tot Trump – kiest Brian Eno voor een opvallend directe confrontatie. In een open brief, getiteld ‘Not in My Name’, leent hij de veelgebruikte protestleus om zich te keren tegen Microsoft, dat hij ooit hielp aan het iconische opstartgeluid van Windows 95.
Aanleiding is de bevestiging dat Microsoft AI- en cloudtechnologie levert aan het Israëlische ministerie van Defensie. Eno noemt die samenwerking medeplichtigheid aan oorlogsmisdaden en doneert zijn Windows-gage aan slachtoffers in Gaza. Lees zijn volledige statement onder dit bericht.
Ethiek en esthetiek
Wie Eno al langer volgt weet dat zijn politieke antenne net zo gevoelig is als zijn muzikale oor. Hij is geen protestzanger en ook geen spreekbuis van retoriek, maar een kunstenaar voor wie ethiek, technologie en esthetiek onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden.
Al vroeg, toen hij in de jaren tachtig met David Byrne werkte aan een nieuwe muzikale grammatica die popmuziek en culturele percepties blijvend zouden veranderen, liet hij zien dat zijn denken verder reikt dan alleen geluid. De ritmische complexiteit en de auditieve collage met een welhaast grenzeloze mix van klanken – het ging hem altijd al om een bredere visie op kunst en maatschappij.
Ook zijn werk met Talking Heads, Bowie en U2 getuigt van diezelfde integriteit: pop als een vorm van systemische kritiek, vormgegeven in geluid. Juist daarom komt zijn aanval op Microsoft extra hard aan. Niet uit rancune, maar uit ontgoocheling. Eno zag technologie ooit als iets beloftevols, een drager van verbeelding. Nu ziet hij hoe dezelfde middelen worden ingezet om surveillancestructuren en militaire controle te versterken.
Binnen Microsoft is het intussen onrustig. Werknemers spreken zich uit, sommigen verlaten het bedrijf. Eno’s brief is dan ook meer dan symboliek: ongeacht je standpunt in dit menselijke drama is het meer dan ooit een appel aan kunstenaars, technici en burgers om hun grens te trekken.
Foto Bert Treep