Joni Mitchell mag je gerust in één adem noemen met Bob Dylan en Leonard Cohen. Ze is een van de blikvangers van de sixties- en seventiesfolk en geldt als hét voorbeeld voor vele generaties (vrouwelijke) singer-songwriters, waaronder ook eigentijdse popsterren als Taylor Swift, Olivia Rodrigo, Phoebe Bridgers en Brandi Carlile.

Wat Mitchell ook gemeen heeft met Dylan en Cohen: ze vormt het onderwerp van bijna wetenschappelijk getinte studies naar haar persoonlijkheid en de dieperliggende betekenis van haar teksten. Menig biograaf beet de tanden stuk op het ongrijpbare fenomeen Mitchell, die zich muzikaal bovendien ook niet liet vangen. Het ‘gitaarmeisje’ uit Laurel Canyon legde zich in haar loopbaan net zo makkelijk toe op experimentele jazz of gecompliceerde elektronische muziek.

De Amerikaanse journalist én zelfverklaard Joni Mitchell-fan Ann Powers (NPR) waagde toch een poging om haar idool te ontleden. Dat leidde tot het lijvige (vertaalde) boek Travelling: In De Voetsporen Van Joni Mitchell. Hierin beschrijft Powers in dik 400 pagina’s niet alleen de levenswandel van de Canadese, maar tracht ze ook een antwoord te krijgen op de vraag: is de rabiate eerlijkheid en kwetsbaarheid die klinkt uit de teksten en muziek nu een waarheidsgetrouwe weergave van wie Joni écht is? Het beeld dat van Mitchell geschapen wordt, is uiteindelijk dat van een artieste die te allen tijde de regie voert. Wat het publiek van Mitchell te zien krijgt, wordt door Mitchell bepaald.

Hoewel miljoenen fans met haar weglopen en beroemde artiesten haar als muze zien, durft ze ook te confronteren en te vervreemden. Haar alter ego ‘Art Nouveau’, dat ze in de jaren zeventig bedacht en waarvoor ze zichzelf een black face aanmat, is een voorbeeld van hoe ze mensen van zich af wist te duwen. Al werd daar toen anders naar gekeken dan nu. Travelling is een boeiend boek omdat Powers, ondanks haar fandom, nergens schuwt de schaduwkanten van Joni Mitchell te belichten en deze ook kritisch te benaderen. Daarmee verliest Mitchell enigszins haar onaantastbare status die ze door de devotie van haar (beroemde) volgers toebedeeld heeft gekregen. Ja, concludeert Powers al vroeg in haar boek, Mitchell is in zekere zin een muzikaal genie, maar wel met alle grilligheden en onbegrip van dien.

Als je nu een halfjaarabonnement (€36) op OOR neemt, krijg je het boek Travelling – In De Voetsporen Van Joni Mitchell van Ann Powers cadeau als welkomstgeschenk! Kijk hier voor de actie.