Lady Aïda, de Eindhovense dj en ‘moeder’ van de Nederlandse technoscene, is op 63-jarige leeftijd overleden na een kort ziekbed. Ze had borstkanker en was uitbehandeld.

Foto Nick Bookelaar/Eindhoven356

Aïda Spaninks werd in 1958 geboren in Diessen, gemeente Hilvarenbeek, en groeide op in Eindhoven, waar ze halverwege de jaren tachtig haar carrière als dj begon in café Cul Du Sac. Er zouden vele lokale clubs volgen; Lady Aïda werd een begrip in het Brabantse nachtleven. Jarenlang had ze eigen clubavond in de Effenaar, eerst Fluid, later Rebelbass.

Ook was ze een graag geziene gast op de festivals; de technofeesten maar zeker ook de popfestivals die gaandeweg hun eigen dancenachten kregen. Juist dáár, waar rockers en party people samenkwamen, verrichtte Aïda veel pionierswerk. Ze was een van de bruggenbouwers van Lowlands, maar ze was net zo thuis op Pinkpop of Awakenings. Aïda was overal graag gezien. Een schat van een mens, hartelijk en levenslustig, maar ook een eigenzinnige, uitgesproken en onafhankelijke smaakmaker.

Ze was van de eerste generatie, de club-dj’s die de transitie van new wave disco en new beat naar acidhouse en techno meemaakten en mede vorm gaven. De generatie ook die altijd is blijven doorbuffelen; het grote geld werd pas later verdiend, toen Aïda’s ‘kinderen’ achter de decks plaatsnamen. Ze heeft er nog een hoop in de klas gehad, als oprichter van de dj-school Rebelbass in POPEI en later bij CKE in Eindhoven. Ze beëindigde haar dj-carrière twee jaar geleden met een serie ligconcerten (‘Snooze Sessions’) in het Muziekgebouw en het Van Abbemuseum.

Rebelbass

Vijf jaar lang, tussen 1999 en 2004, verzorgde Lady Aïda een column in OOR met dancenieuws: Rebelbass. De ene keer opiniërend en fel (ze moest bijvoorbeeld niks hebben van de commerciële EDM-scene), de andere keer enthousiasmerend zoals alleen zij dat kon, als spreekbuis en doorgeefluik van de Nederlandse dancescene – en daar rekende ze naast de house en techno ook de drum & bass van Triple Vision, de electro uit Den Haag en Rotterdam, de ‘moeilijke’ elektronica, de breakbeat-dj’s en LCD-achtige crossovers toe. Alles met een randje.

Ze was een technopurist, haar hart lag in Detroit, daar mag geen misverstand over bestaan, maar ze was zeker niet sektarisch. Ze was nieuwsgierig, gretig, onverzadigbaar, als een kind in een snoepwinkel. Haar liefde voor muziek was grenzeloos. ‘Soms minimale Detroit techno, soms van beukestein’, zo omschreef ze haar draaistijl zelf toen ze in mei 1997 als een van de Ambassadeurs van de Goede Smaak (een dj-rondetafelgesprek) in OOR aan het woord kwam. Het was mijn kennismaking met Aïda en de opmaat voor haar Rebelbass-column.

Knuffel

Ik mocht die columns redigeren/ghostwriten namens de OOR-redactie. Ik kan me geen lastig moment herinneren. Ik herinner me eigenlijk alleen de uitbundige knuffels die Aïda uitdeelde als we elkaar weer eens op een festival tegen het lijf liepen. En ja, m’n vriendin kreeg er dan ook één, want zo was Aïda. Oog voor iedereen. Voor een rebel was ze eigenlijk veel te lief.

Aïda zou haar column nog een tijd lang voortzetten bij 3voor12, zoals ze vóór OOR ook al voor Update Magazine schreef. Aidä móest een podium hebben, en er was niemand die haar dat podium misgunde, ook al was dat misschien bij de buren. Aïda was goed met iedereen. Ze zou Rebelbass uitbouwen tot een merk met een eigen blog, clubavond en dj-school, en dat paste haar allemaal even goed. Ze wilde delen, geven. Samen iets opbouwen.

Afscheid

In de VPRO-documentaire 30 Jaar Dutch Dance uit 2018 is een hoofdrol weggelegd voor de grande dame van de Nederlandse techno. Twee jaar eerder had ze besloten een deel van haar platencollectie te verkopen. ‘Niet omdat ik ga stoppen, maar ik wil ze verkopen aan andere dj’s, die ze ook weer gaan draaien. Dit zijn mijn vinylkindjes, het zwarte goud voor dj’s. Er zitten unieke exemplaren tussen, veel platen ook die nooit in Nederland te koop zijn geweest. Al die platen zitten in mijn ziel.’

En die ziel, die moest voortleven. En zál voortleven. In de clubs, op de festivals, daar waar op het scherp van de snede gedanst wordt. De Nederlandse dancegemeenschap zal Aïda en haar schaterende lach missen.

Op 4 oktober wordt er afscheid genomen met een kunstproject in Eindhoven, een afscheidsceremonie die via livestream te volgen zal zijn. Haar ‘laatste release party’ noemde ze het zelf.

OOR wenst Aïda’s vrienden en familie veel sterkte en zal vandaag alle 12-inches van Jeff Mills uit de kast trekken en op 11 over de zolder laten knallen, tot de buren komen vragen waar het feestje is.