Het komt niet vaak voor dat we de Europese livepremière van een artiest in ons land kunnen aanschouwen. Lil Nas X, de rapper die in 2019 doorbrak met zijn country/rap-hit Old Town Road, ging al op tournee in de VS en Canada en speelde een handvol (festival)shows in het Verenigd Koninkrijk, maar betrad nog nooit een podium op het Europese vasteland. Tot dinsdagavond in de AFAS Live, dus. Iets wat niet onopgemerkt voorbijgaat, want als we een dik uur voor aanvang aankomen, mogen we in de rij aansluiten in de tunnel richting de Ziggo Dome. Daar hangt een zekere spanning in de lucht. Gaan we op tijd binnenkomen? Maar ook, wat voor een show gaat dit zijn?
Fotografie Aaron Idelson
Wie eenmaal binnen is, krijgt al enige indicatie voor het antwoord op die laatste vraag. Een bijzondere. Naast het inmiddels bekende muntje voor de recyclebare beker, krijgt iedere bezoeker een heus programmaboekje. Met daarin een voorwoord van Montero Hill, de echte naam van Lil Nas X, waarin hij uitlegt dat we vanavond een toneelstuk over zijn leven gaan zien. Keurig in drie aktes, die inclusief setlist al worden uitgestippeld in het boekje. Tevens vind je er biografieën van choreografen Sean Bankhead en Christian Owens en het achtkoppige ensemble van dansers, toelichtingen over alle outfits die we Hill zullen zien dragen en tot slot zes pagina’s met de namen van iedereen die ook maar iets met deze show te maken heeft.
Zo klinkt het misschien als een statige aangelegenheid, maar dat valt in de praktijk best mee. Wanneer tegen tienen – een krap uur te laat, we gaan er maar vanuit dat dat door de rij kwam – het doek omhoog gaat, vertelt een stem ons dat het tijd is om te twerken, waarna op een videoscherm het ontstaan van het universum en alle bijbehorende nasty shit aan de orde komt. Wanneer Lil Nas X en zijn dansers eindelijk het podium betreden, heeft dat een oorverdovend applaus tot gevolg. Tijdens openingsnummer Panini valt meteen op hoe indrukwekkend de productie vanavond is. Het driedelige videoscherm op de achtergrond laat indrukwekkende, IMAX-achtige ruimte visuals zien en laat het podium gigantisch lijken. De aankleding is verder redelijk Spartaans (er is alleen een grote trap op het podium) maar wordt wel optimaal benut.
Wat ook opvalt, is dat een coherent narratief ver te zoeken is. Hill belooft in het boekje dan wel een toneelstuk over zijn leven, maar dat komt maar in flarden naar voren. Het universum is inmiddels gecreëerd en Lil Nas X is geboren, dus brengt tranentrekker Sun Goes Down ons naar een slaapkamer. Het is een van Hills meest emotionele nummers, waarin hij openhartig rapt over zijn homoseksualiteit en de complexe gevoelens die daarbij komen kijken. Het is eigenlijk het enige echt ingetogen moment van de verder uitbundige show, en komt daarmee best hard binnen. Een nummer later rent Hill van het podium af voor de eerste van vele kostuumwisselingen en is op het scherm te zien hoe Old Town Road (met behulp van een beat van de Nederlandse producer YoungKio) tot stand kwam. Ennio Morricone’s hoofdthema voor The Good the Bad And The Ugly zorgt voor een stemmige inleiding en de zaal maakt zich klaar voor De Grote Hit, opvallend vroeg in de set.
Alleen laat die even op zich wachten. Het intro op een bandje lijkt eindeloos te duren en op een gegeven moment wordt de Morricone-soundtrack maar nog een keer ingezet. Even is het momentum dus helemaal uit de show, maar na een paar minuten rent Lil Nas X het podium op: ‘Sorry voor de technical difficulties, ik was mijn paard kwijt.’ Vergezeld door het inmiddels gevonden mechanische paard komt Old Town Road in een uiterst bombastische versie voorbij, vermengd met Hills eigen Rodeo en met flarden van stripclubklassieker Pony en Misirlou – je weet wel, ha ha haaaaa, uit de openingsscène van Pulp Fiction. Dat is een trucje dat vanavond wel vaker voorbijkomt en misschien ook wel noodzakelijk is, want Lil Nas X grossiert vooral in korte nummers. Zelfs met uitgebreide versies van de songs als deze duurt het optreden maar iets langer dan een uur, waardoor het geheel een vluchtige indruk maakt.
Niet dat het daarmee minder vermakelijk is, maar sommige van de nummers zijn zo snel weer voorbij dat ze amper indruk weten te maken. Dat is vooral een euvel in akte twee, Transformation, waarin een hoop gebeurt maar het persoonlijke verhaal al vrijwel volledig uit het oog verloren is. De choreografie is uitmuntend, het enthousiasme van Lil Nas X aanstekelijk en de kostuums en verder aankleding spatten van het podium, maar op Dead Right Now en That’s What I Want na kakt het middenstuk muzikaal gezien een beetje in. Ook valt op dat, hoewel we hem zeker vaak echt horen rappen, Hill wel erg veel hulp krijgt van het bandje dat meeloopt. Op zich is dat, gezien de vast uitputtende choreografie, wel te vergeven, maar het zorgt er samen met wat andere smetjes voor dat dit niet het overweldigende hiphopspektakel is waarop je hoopte.
Gelukkig begrijpt Lil Nas X wel dat je in de derde akte vooral moet knallen. Becoming opent, na een video-intermezzo dat vooral erg luid is, met Montero (Call Me By Your Name), misschien wel zijn beste meezinger. En eindigt na wat melige publieksinteractie en een reeks solo-routines door de dansers met die andere grote hit: Industry Baby. Waarbij de zaal voor het eerst sinds Old Town Road echt weer even loskomt. De blazers knallen heerlijk uit de speakers en iedereen op het podium, Hill incluis, geeft nog even zijn alles. Met het nieuwe nummer Star Walkin’ in de toegift komt er zo een einde aan een vermakelijke show, die misschien niet op alle fronten zijn belofte helemaal waarmaakte, maar in ieder geval toch benieuwd maakt naar de volgende akte van Lil Nas X zijn carrière.
Gezien: 8 november 2022 in AFAS Live, Amsterdam.
