Rockicoon, idealist, dwarsligger – Neil Young is het allemaal. In de documentaire Neil Young – Stem Van Verzet (oorspronkelijke titel Les raisons de la colère) onderzoekt regisseur Thomas Boujut de morele drift achter een van de meest onvoorspelbare carrières in de rockgeschiedenis. Niet via een klassiek overzicht van hits en hoogtepunten, maar via de vraag wat Young altijd zo kwaad heeft gemaakt – en waarom hij, met zijn tachtigste verjaardag in aantocht, nog steeds weigert te zwijgen.
Aan de hand van archiefbeelden, interviews en concertfragmenten wordt Young neergezet als muzikant met een kompas dat steevast richting verzet wijst. Van Buffalo Springfield en Crosby, Stills, Nash & Young tot zijn solowerk met Crazy Horse: telkens keert dezelfde drang terug om maatschappelijke onrechtvaardigheid te benoemen.
‘Ik ben een muzikant, geen entertainer,’ zegt Young, die niets wil weten van een scheiding tussen politiek en popmuziek. Vietnam, Reagan, Irak, de klimaatcrisis – elk tijdperk kreeg zijn eigen protestlied.
Boujut laat zien hoe die betrokkenheid Young niet alleen vrienden, maar ook vijanden opleverde. Zijn scherpe uithalen naar de muziekindustrie, politici en recent ook streamingdiensten tonen een kunstenaar die nooit buigt, ook als dat hem publiek kost. Tegelijkertijd schetst de documentaire een mens die worstelt met ouder worden, verlies en relevantie.
Neil Young – Stem Van Verzet is dinsdag 14 oktober te zien op NPO 2 in de reeks Het Uur van de Wolf (NTR, 22.50 uur). Daarnaast is documentaire beschikbaar via NPO Start Plus.
Foto Bert Treep