Lang leve de schriftjes. In het boek Grijnzen Naar De Goden doet Sticks ze open voor het lezerspubliek. De Zwolse rapper laat niet alleen zijn teksten lezen, maar toont ook de ontstaansgeschiedenis ervan.

Foto Stacii Samidin

In de introductie schrijft Sticks dat het boek de weerslag vormt van ‘de creatieve groeispurt die ik doormaakte gedurende 2018 tot 2022’. Er zit een verhaal achter die groeispurt en eigenlijk zou je samen met het boek de mooie documentaire Het Mooiste Komt Nu van Matthijs van Camerijk tot je moeten nemen. Dan zie je hoe Sticks tegen de wind in, actief heeft moeten kiezen voor de bevrijding. Zo noemt hij de weerslag van een roerige gezinsperiode.

Daarnaast volgt er een artistieke bevrijding dankzij de expositie die hij maakt voor Museum de Fundatie. Dat dit ook kan en dat hij dit kan, geeft hem de brandstof om het gaspedaal eens flink in te drukken. Als je de teksten (uitgetikt, of gefotografeerd in het schrift) zo naast elkaar ziet in een boek, merk je hoe hij tegen zichzelf praat, worstelt met de buitenwereld en twijfelt of hij het goede doet. Tegenover dit zoeken staat een enorme zelfverzekerdheid in zijn werk. Je ziet in kantlijnen woorden of frases geschreven die ergens tussen moeten. Sticks weet precies wat hij wil zeggen en hoe, ook al is de boodschap heel genuanceerd. 

Voor die creatieve groeispurt heeft hij de ongemakkelijkheid gezocht, voorbij de veilige en bewezen succesformule. En ook voorbij zijn ongenaakbare braggin’ & boastin’: ‘Je hebt allemaal gevoelens over mij, dat boeit me niets / Als je rapt val ik in slaap, je komt altijd te laat’ (Dag Tot Dag), ‘Geloof ’t meteen / Al ver voor ’t virus liep ik met een boog om je heen’ (Nog Hier). Dit boek behoort tot de ongemakkelijke keuzes die hij nu maakt. Gewoon doen, minder twijfel, perfect is het niet. Want met alleen geschreven tekst hoor je niet hoe mooi hij bijvoorbeeld plan, sedan, bang, Sagan, kan, Vêtements en Marjan kan laten rijmen, daar moet je Ellebogenwerk voor luisteren.

Grijnzen Naar De Goden is een zeer geslaagd boek. Het geeft nog meer verdieping aan al behoorlijk gelaagd werk. Een boek dat niet mag ontbreken in de kast van liefhebbers van Sticks. Beter gezegd kan het niet worden dan in zijn Outro: ‘Alles is proberen tot het echt landt / Je wilt het vastgrijpen, maar het is net zand / Alles op twee manieren bekijken word je gek van / Als je je niet druk maakt, waarom ben je niet relaxed dan?’

GRIJNZEN NAAR DE GODEN door Sticks is verschenen bij uitgeverij Spectrum.