‘Een op de vijf mensen weet precies welke muziek er tijdens de eigen uitvaart moet klinken’, las ik in een bericht van uitvaartondernemer Monuta. Nog best een bemoedigend aantal, zou je denken, al verklapte de bijgevoegde uitvaart-top 10 dat het niet per se om popnerds met zorgvuldig samengestelde lijstjes gaat. Danny, Davina en Claudia: dát is wat mensen willen horen tijdens hun laatste stoffelijke minuten op aarde. Duidelijk geen OOR-lezers.
Het deed me denken aan de voorlaatste uitvaart die ik bezocht, waarvoor de achtergebleven familie het muziekvraagstuk had beantwoord met ‘doe maar Nederlandstalig’. Vond moeder immers leuk. Eenmaal bijeengekomen bleek de uitvaartbegeleider het verzoek te hebben opgevat als ‘alles van Marco Borsato’. Maar dan ook werkelijk alles. Ik keek nog nerveus om me heen toen het intro van Ik Leef Niet Meer Voor Jou opwelde, zoekend naar de persoon die in blinde paniek richting de geluidsinstallatie rende, maar nee: niemand merkte het op, geen mens luisterde. En Marco maar tieren boven de kist: ‘Donder nou maar op’, ‘Ik heb genoeg van al jouw makken’, ‘Je moet gewoon je spullen pakken’…
Nee, dan was de muziekkeuze voor de uitvaart die ik afgelopen maand bijwoonde, die van mijn dierbare schoonmoeder, een stuk beter. Namelijk géén muziek. Complete stilte. Uitgerekend bij het afscheid van deze vrouw, wier leven volledig in het teken had gestaan van de muziek, die als vioollerares aan de basis stond van zo veel muzikale levens, klonk geen noot. Het had iets waarachtigs. De muziek was afgelopen, de strijkstok opgeborgen. Alles wat daarna nog zou klinken, zou te moeilijk, te pijnlijk, te misplaatst zijn om op een dinsdagochtend met koffie en cake af te spelen.
Soms is muziek gewoon een particuliere aangelegenheid. Een bron van persoonlijke herinneringen. Heilzaam bovendien in tijden van diepe rouw en verdriet. Hoe dat precies werkt, leerde ik diezelfde week tijdens een autorit naar huis, toen we in een poging het leven te hervatten de nieuwe Bon Iver bespraken – of eigenlijk vooral het debuutalbum For Emma, Forever Ago. Ik besloot ‘m weer eens op te zetten. Al jaren niet meer gehoord. Die droge, aftikkende gitaaraanslagen waarmee de plaat opent, de daaropvolgende akkoordenreeks en dan die eerste, onverwachte zin. ‘I am my mother’s only one / It’s enough.’ Ik keek voorzichtig opzij. Voor het eerst die verschrikkelijke week zag ik mijn vrouw huilen.
De nieuwe OOR
Bestel ‘m hier.
