Op 3 juli 1971 overleed James Douglas Morrison. ‘Dichter’, werd aan zijn geboortenaam toegevoegd bij de bekendmaking van zijn dood, maar hij zou vooral de geschiedenis ingaan in de functie die hij kort daarvoor had neergelegd: zanger in een rockband. OOR‘s Bert van de Kamp beschreef de laatste dagen van The Doors-voorman in 1990.
Zonder Jim Morrison was The Doors een onopvallend bandje geweest van redelijk competente musici. Zonder hun charismatische zanger was de groep allang vergeten en bijgezet in het archief der naamlozen. Morrison was meer dan een rock & roll-zanger, meer dan een entertainer, hij was een man met een visie, die als een bezetene op zoek was naar het verloren paradijs. ‘At the first flash of Eden we raced down to the sea’, schreef hij. ‘Standing there on freedom’s shore, waiting for the sun.’
Hij bouwde een mythe op rond zichzelf, rebelleerde tegen de gevestigde orde en de kleinburgerlijke moraal, predikte de vrijheid op alle terreinen, maar was daarmee waarschijnlijk zijn tijd minimaal honderd jaar vooruit. Op 27-jarige leeftijd overleed Jim Morrison als een uitgebluste figuur in een Parijse badkuip en werd een legende.
Jim had met The Doors geleefd op de toppen van een golf, maar die golf leek voorbij in 1971. Rock & roll was voor hem niet langer een bevrijding, maar een gevangenis. Hij had geen zin meer in lange tournees en iedere avond hetzelfde trucje. Was dit de verwezenlijking van het grote vrijheidsideaal dat hij als symbool van zijn generatie zo geestdriftig had geproclameerd? Desillusie nam de plaats in van idealisme, de droom was tekort geschoten.
Morrison moest zich helemaal opnieuw bezinnen op de toekomst. Hij wilde zich meer op het schrijven van gedichten gaan toeleggen. Parijs leek hem daarvoor de ideale plek. Terwijl hij met The Doors in de studio de laatste hand legde aan het album L.A. Woman, reisde zijn vrouw Pamela Courson hem al vooruit om in de lichtstad woonruimte te vinden.
In maart 1971 betrok Jim Morrison de flat van de actrice Zouzou in de Rue Beautreillis. Hij had grote plannen, wilde gedichten schrijven en toneelstukken, maar deed nauwelijks iets anders dan drinken. Iedere dag begon met een paar Bloody Mary’s, gevolgd door een eindeloze reeks whisky’s. Tweemaal maakte hij met Pam een vakantietripje, eerst naar Marokko, daarna naar Corsica. In mei was hij weer terug in Parijs en stortte zich met grote zelfverachting in het nachtleven. Enkele weken later was hij dood.
De dood van Jim Morrison is nog altijd een van de grootste mysteries in de geschiedenis van de rock & roll. Er zijn talloze versies, waaronder één officiële: Jim Morrison overleed in de vroege ochtend van 3 juli 1971 ten gevolge van een acute hartstilstand. Zijn levenloze lichaam werd omstreeks 5 uur door zijn vrouw Pamela aangetroffen in de badkuip van het appartement aan de Rue Beautreillis.
Jim had al eerder te kampen gehad met ademhalingsmoeilijkheden en hoestte regelmatig bloed op. Een Parijse arts stelde vast dat er sprake was van een ‘natuurlijke dood’ en verstrekte het benodigde overlijdenscertificaat. Het lichaam van de zanger werd op 7 juli ter aarde besteld op de begraafplaats Père-Lachaise in de aanwezigheid van zijn vrouw Pamela, zijn vrienden Alain Ronay (een Amerikaans filmer) en Agnès Varda (een Franse cineaste), alsmede Robin Wertle, de secretaresse van de Morrisons en Doors-manager Bill Siddons. Aan de Amerikaanse ambassade werd gemeld dat was overleden en begraven: James Douglas Morrison, dichter.
Het duurde een volle week voor het tot de wereld doordrong dat het hier ging om een van de grootste rock & roll-sterren van dat ogenblik: Jim Morrison, zanger van The Doors. Bill Siddons doet dan een persbericht uitgaan met als slotzin: ‘Ik kan zeggen dat Jims dood vredig was en een natuurlijke oorzaak had.’
In kringen van Parijse rockliefhebbers en druggebruikers doen echter hele andere verhalen de ronde. Jim was op de avond voor zijn dood in gezelschap van Marianne Faithfull gesignaleerd in de Rock & Roll Circus, een club aan de Rue de Seine waar in drugs gehandeld werd. Daar zou hij wat heroïne gekocht en opgesnoven hebben (Jim had een afkeer van de spuit), waarna hij onwel werd en op verzoek van de clubeigenaar door een achterdeur en via het podium van de aangrenzende stripteaseclub Alcazar naar een in de Rue Mazarine gereedstaande auto is gebracht en naar huis afgevoerd.
Een onwaarschijnlijk verhaal, dat in ieder geval wordt tegengesproken door Marianne Faithfull. ‘Ik heb hem nooit in Parijs ontmoet,’ aldus de zangeres tegenover dit blad in augustus 1987. ‘Ik zou het op prijs stellen als je dit rechtzet.’ [In 2014 verklaarde Faithfull tegenover muziekblad Mojo dat haar ex-vriend Jean de Breteuil, een drugdealer, Morrison wél had gezien. Hij zou hem een te hoge dosis drugs hebben verkocht die fatale nacht].
Wat Morrisons dood zo mysterieus maakt is dat er geen autopsie heeft plaatsgevonden en dat slechts één arts de overlijdensakte heeft getekend en dat die man daarna van de aardbodem leek te zijn verdwenen.
Jims vrouw Pamela overleed twee jaar en zeven maanden later aan een overdosis heroïne. Doors-manager Bill Siddons heeft het lijk nooit gezien, alleen een verzegelde kist, en Ray Manzarek vertelde mij in 1979: ‘Ik zeg niet dat er vuil spel is gespeeld, maar ik weet wel dat als er één mens in staat was om een lijkkist met 140 pond zand te vullen, die mens Jim Morrison was. Hij was altijd al een liefhebber van practical jokes, een boef, een poetsenbakker.’
Doors-gitarist Robbie Krieger: ‘Wij hebben nooit het complete verhaal te horen gekregen.’ Drummer John Densmore: ‘Er zijn regelmatig berichten dat hij ergens is gesignaleerd. Er zijn rapporten uit New Orleans, San Francisco enzovoort…’
Het zou inderdaad een perfecte stunt van Morrison geweest zijn, een stunt bovendien die anderen hem al eens hadden voorgedaan, zoals de schrijver Ambrose Bierce of Morrisons favoriete dichter Arthur Rimbaud, maar de grap heeft te lang geduurd. Als hij een dergelijke stunt had willen uithalen had hij het waarschijnlijk zeven jaar laten duren, getrouw aan zijn eigen visionaire poëzie: ‘For seven years I dwelled in the loose palace of exile’ (The Celebration Of The Lizard). Zijn mysterieuze dood vormt wel een passend, filmisch slot van zijn opmerkelijke leven.
