Geen wereldpremière dus vanavond in Amsterdam, maar als het trio samen met het New Trombone Collective en het Navarra String Quartet het podium op komt, lijken de zenuwen er niet minder om. Met name Stevens heeft het moeilijk. Niet zelden vliegt zijn blik tijdens het optreden richting Muhly, die tussen het bespelen van twee piano’s en een synthesizer door nog een paar ledematen over heeft om het geheel te dirigeren. Ook tussen de nummers door eist hij soms noodgedwongen de hoofdrol op, omdat Stevens er niet helemaal uit lijkt te komen.

Maar nog voor de drie samen op het podium belanden voor Planetarium, is het aan het Navarra String Quartet om de avond te openen. Eerst in samenwerking met Dessner en vervolgens tweemaal op eigen kracht, tijdens composities van Stevens en Muhly. Met name de stukken van laatstgenoemde steken er bovenuit. De movements van The National-gitarist Dessner zijn een stuk toegankelijker, maar tegelijkertijd ook wat nietszeggend. Hij speelt er in totaal drie (Blind Willy, Isoryhtms en Chorale), waarvan twee er zonder gitaarpartijen misschien beter zouden uitkomen. Gelukkig maakt hij het goed tijdens Planetarium met een dienende en soms bijna onzichtbare, maar tegelijkertijd dragende en essentiële rol.

Het verschil tussen beleefd applaus en luid gejoel zit hem vanavond in de aanwezigheid van Sufjan Stevens. Wanneer hij het podium opstapt en de meest prominente plaats op het podium inneemt, slaat de stemming om van voorzichtig nieuwsgierig naar opwindend. Terecht ook, aangezien Planetarium een bijzonder interessant muziekstuk geworden is. In lijn met The Age Of Adz, maar zowel extremer als introverter. Via Neptune naar Sun en van Earth tot Mercury vliegen we vanavond door het planetenstelsel heen. En een vlucht is het. Van kleine pianopartijen van Muhly tot elektronische beats, een autotune-galore en kraakheldere zang van Stevens: het zit er allemaal in. Niet zelden in een en hetzelfde nummer.

Hoewel de nummers speciaal voor de korte concertreeks geschreven zijn, zou het eigenlijk zonde zijn wanneer deze collectie niet op een album verschijnt. Donkere stukken als Mars , dat alle kanten opvliegt en vooral voor verbijstering zorgt, verdienen eigenlijk meerdere luisterbeurten. Hetzelfde geldt voor de teksten in het algemeen, die lang niet altijd even verstaanbaar zijn. Maar in ieder geval leert vanavond ons dat Sufjan Stevens nog altijd in topvorm is. Over de gehele linie vraagt de samenwerking misschien te veel van het publiek en is het klassieke deel toch iets te ambitieus, maar de reis door ons sterrenstelsel maakte het helemaal goed.

Door Harm Groustra / Fotografie: Remco Brinkhuis

Gezien: 8 april 2012, Muziektheater, Amsterdam