Met een loopbaan gedocumenteerd in tientallen boeken, documentaires, essays en ander diepgravend materiaal, hoef ik u natuurlijk niet meer te vertellen wie Bob Dylan is. Zondag stond de Nobelprijswinnaar weer eens in AFAS Live, voor de eerste van twee bijna uitverkochte shows. Dat niet ieder stoeltje bezet was, zou aan twee zaken kunnen liggen. Ten eerste betaalde je zelfs voor de slechtste zitplaats meer dan honderd euro, toch al gauw een vijfde van je energierekening of een etmaal aan boodschappen. Ten tweede zorgt de stem van de 81-jarige Dylan voor een verdeeldheid vergelijkbaar met de discussie ‘is het friet of patat?’. De één hoort een bejaarde kikker met keelpijn, de ander vindt Dylan juist prachtig kraken.
Fotografie Francisco Antunes (CC), oude foto
Tot welke groep u ook mag behoren; één punt staat zondagavond niet ter discussie. Tijdens zijn optreden in AFAS Live doet Bob Dylan álles op gevoel. Er zit amper showmanship in het licht gebochelde mannetje doch imponerende rock & roll-instituut dat hij inmiddels is. Dylan zit en staat vanavond exclusief achter de piano, speelt zijn songs geregeld met gesloten ogen en lijkt geen vooropgezet plan te hebben met betrekking tot hoe hij en zijn band die songs precies zullen gaan zingen en spelen. Juist dát maakt vrijwel elk liedje spannend. Naar de setlist kun je immers googelen, maar niet naar de vorm van To Be Alone With You of naar de vraag of dat bluespatroontje in Goodbye Jimmy Reed op gitaar, piano of beiden gespeeld zal worden. Je hoort het wanneer Dylan en zijn band het weten.
Verrassingen zijn er zodoende alom. Het lome, oorspronkelijk op een denkbeeldig luchtbedje van accordeon drijvende Key West, wordt live juist voorzien van een meer dynamische achtergrond. De instrumentatie kronkelt ruim tien minuten lang om Dylans verhalen over klamme temperaturen, exotische planten en Hindoe-rituelen heen. I’ve Made Up My Mind To Give Myself To You behoudt z’n romantische geraamte, maar is vocaal onvoorspelbaar. Het ene moment maakt Dylan smachtende uithalen, het andere lijkt hij stukjes songtekst weg te gaan laten, maar plakt hij op het allerlaatste moment nog snel wat ontbrekende zinnen in het arrangement. In de stukjes opbouw van het op plaat juist ingetogen I Contain Multitudes begint de band luid en dreigend te spelen. Ook Dylan zelf beweegt live als van nature mee met zijn songs. ‘I play Beethoven-sonatas’, kraakt hij, waarna zijn vingers kort en vlug over de toetsen hupsen.
Gotta Serve Somebody, op plaat een soulvolle gospelsong, blijkt de stevigste rocktrack van de avond. Na ieder refrein riffen gitaristen Bob Britt en Doug Lancio, die veteraan Charlie Sexton vorig jaar in Dylans band verving, er met een stijf gezicht op los. I’ll Be Your Baby Tonight verandert driemaal van tempo. Het nummer begint traag, met Dylan solo achter de piano, gaat vervolgens over in een jamsessie en eindigt als een soort showtune. Welke andere oude rockster kan en durft een concert te geven zonder ook maar één publieksfavoriet op herkenbare wijze, wat zeg ik, zonder ook maar één grote hit in zijn oeuvre überhaupt te spelen? Laatste plaat Rough & Rowdy Ways wordt vanavond integraal uitgevoerd. Maar Blowin’ In The Wind, Like A Rolling Stone en al die andere klassiekers die je tijdens je eerste Dylan-concert wil horen, lijken vanavond niet te bestaan.
Dylan bezigt zich niet met het bekende. Hij heeft tevens amper tot geen interesse in het bedienen van zijn vele fans. Na tientallen jaren op het podium, na alles wat men over hem heeft gezegd en geschreven en ondanks de wetenschap dat we er binnen nu en twintig jaar waarschijnlijk achter gaan komen dat ook hij heus niet onsterfelijk is, doet Dylan nog steeds hard zijn best om een enigma te zijn. Nou ja, op één moment na dan. Want tijdens een avond die wordt gedomineerd door de moerassige bluesriffs, dreigende one-liners en ouwe lullen-romantiek van Rough & Rowdy Ways, en op het moment dat je gewoon bijna vergeten was dat hij ooit op het ding speelde, tovert Dylan in het slot van afsluiter Every Grain Of Sand ineens zijn oude mondharmonica tevoorschijn. Een gepassioneerde solo met jeugdige energie stuwt een golf van herkenbaarheid en collectief kippenvel door de zaal, waarna Dylan in de duisternis verdwijnt. Geen buiging, geen toegift, gewoon: klaar, en op naar de volgende show.
Gezien: 16 oktober 2022 in AFAS Live, Amsterdam
De nieuwe OOR is uit!
Bestel ‘m hier (6,50 euro, gratis verzending).
