Met zijn solovoorstelling AABZ ‘22: Rebranding Anarchisme doet Hang Youth-frontman Abel van Gijlswijk deze herfst en winter de Nederlandse theaters aan. Met, naar eigen zeggen, ‘slechts 5648 kraakheldere woorden en een gulle hand muziek’ probeert hij het pluchepubliek ervan te overtuigen hoe verrot onze kapitalistische wereld in elkaar steekt.
Noem Abels voorstelling een missie, een kruistocht of aanklacht tegen alles wat niet deugt in ons huidige economische en maatschappelijke systeem. Maar eigenlijk voelt dit optreden meer als een verkenning van het brein van Van Gijlswijk. Die hersenpan zit vol met donkere dwarsstraten, onverwachte afslagen, grappige terzijdes en buien vol van verwarring, afgewisseld met opstekende woede en verontwaardiging. Is die wervelwind weer gaan liggen, dan pas is er uitzicht op een helder wereldbeeld. In dik een uur raast en ratelt Van Gijlswijk over het podium en keert hij zijn binnenste buiten, met één duidelijke boodschap: de wereld zoals we die nu kennen is ook maar een idee dat iemand ooit heeft verzonnen. Hoog tijd voor wat nieuwe ideeën, vindt de Amsterdammer.
Het alternatief dat Abel a.k.a. AABZ biedt is het omarmen van chaos. Want, zo stelt hij: uit chaos ontstaat iets moois. Daarnaast, vindt hij, moeten we erkennen dat liefde écht is. En dat terwijl we altijd hebben geleerd dat in onze kapitalistische wereld de mens intrinsiek slecht is en tegen zichzelf beschermd moet worden. Bovendien, zo schetst hij met handen en voeten, bestaat de wereld uit clubjes en gebiedjes die hun eigen territorium – zowel fysiek als geestelijk – afbakenen met een hek en op die manier anderen buitensluiten. Van Gijlswijk roept ons, het publiek – nee, de mensheid! – op om een stapje terug te zetten en ons idee van de wereld van een afstand te bekijken: ‘Want het is allemaal gelul op gelul op gelul.’
Nee, hij is niet naïef, beweert Van Gijlswijk. Hij wéét dat een theater geld moet vragen voor een show zoals deze. Hij wéét dat een voorstelling een begin en een einde heeft. Maar, bekent de artiest, graag had-ie in de hoek een cocktailbar neergezet en geen entree geheven, zodat iedereen in en uit had kunnen lopen. Maar dat kan niet, volgens de regels van het theater. AABZ spiegelt ons zo een analogie voor van hoe zelfverzonnen conventies ons dagelijks leven bepalen. ‘Maar we kunnen zelf bepalen welk einde we voor het verhaal bedenken’, stelt Van Gijlswijk bijna aan het eind van de voorstelling.
We hebben er dan al ruim zestig minuten opzitten en voelen ons door het bombardement van woorden en beats haast overweldigd. Beats, zeg je? Jazeker. Het zou te makkelijk zijn geweest als hij zijn boodschap kracht had bijgezet met voor de hand liggende krakers als Belastingdienst, Je haat geen maandag je haat kapitalisme en Leg de Zuidas in de as. Van Gijlswijk kiest daarom voor raptracks, zoals Meester Sun Tzu zegt en Mooi moment (om te stoppen met praten) van zijn solo-album uit 2021.
Die laatstgenoemde track is het toepasselijke slot van een indrukwekkende voorstelling. Het is immers een heuse krachttoer van Van Gijlswijk, die het uiterste van zichzelf vraagt. Maar tegelijkertijd is tegen het einde alles gezegd wat er gezegd moet worden. Soms zelfs al een keer teveel. Het hoofd is leeg, de woorden zijn op, het punt is gemaakt. Geen buiging, geen bloemen. ‘Opkankeren’ graag. ‘Je kunt nog wel een t-shirt kopen.’
Gezien: Abel van Gijlswijk in Theater aan het Vrijthof in Maastricht, 19 oktober 2022. Kijk hier voor alle speeldata.
