David Crosby, mede-oprichter van The Byrds en Crosby, Stills, Nash & Young, is donderdag op 81-jarige leeftijd overleden. De legendarische zanger, gitarist en songschrijver was al geruime tijd ziek.
Tekst: Thomas Snoeijs & Willem Bemboom | Foto Anna Webber
Geboren en getogen in een artistiek klimaat in Californie, zocht David Crosby zijn muzikale gewaarwording in de New Yorkse folkscene rond Bob Dylan. De start van zijn carrière zou hij echter in Californië vinden bij The Byrds, die bekend werden om hun twaalfsnarige gitaargeluid en de zangharmonieen, waarin vooral Crosby’s gloedvolle stem een groot aandeel had.
Qua gedrag en invloed gold Crosby als het scherpe randje aan The Byrds; zijn politieke statements vielen goed bij het steeds geëngageerder wordende publiek in de sixties, maar collega’s Chris Hillman en Roger McGuinn hielden vast aan een wat rustiger koers. Muzikale meningsverschillen maakten de samenwerking tijdens de opnames van The Notorious Byrd Brothers (1968) onhoudbaar.
Een daaropvolgende invalbeurt van Crosby bij Buffalo Springfield op het Monterey Festival in 1967 zou een bijzonder lange adem blijken te hebben; in het voorjaar van 1968 begaven Crosby en Stills zich in hetzelfde artistieke kringetje, zonder band, en ze besloten eerst als duo, en na de spontane toevoeging van Graham Nash (The Hollies) als trio door het leven te gaan.
Hun tweede optreden, inmiddels aangevuld met gitarist Neil Young, zorgde meteen voor de wereldwijde doorbraak: Woodstock Festival. Al zou deze succesperiode voor Crosby de zwartste van zijn leven blijken. Christine Gail Hinton, zijn toenmalige vriendin, reed met haar Volkswagenbusje frontaal op een andere auto. ze was op slag dood. Nash: ‘Sindsdien is hij nooit meer dezelfde geweest.’
Op het klassiek geworden Déjà Vu (1970) verwerkte hij het verlies. De titeltrack toont Crosby van een gevoelige kant; die het publiek dankzij de beeldschone CS&N-song Guinnevere al kende, maar waar nu een aanzienlijke diepgang aan werd toegevoegd. Ook in Almost Cut My Hair werkte de anders zo zoetgevooisde Crosby zich venijnig en intens door een ouderwets counterculture betoog.
Na het succes van Déjà Vu eiste Crosby’s excessieve druggebruik (cocaine, heroine) steeds vaker zijn creatieve tol. Hij belandde in afkickcentra, psychiatrische inrichtingen en zelfs gevangeniscellen. Toen hij na vijftien jaar zijn verslaving wist te bezweren, kreeg hij weliswaar zijn prachtige stem weer terug – te horen op later werk van CS&N – maar als componist leek hij praktisch opgebrand.
Al zou er nog een miraculeuze comeback volgen, met een reeks bijzonder sterke soloplaten in het vorige decennium. Croz (2014), geschreven met zijn verloren zoon James Raymond, en Lighthouse (2016) kunnen door als zijn beste werk, blijkt uit de OOR-recensies van Geert Henderickx, die ‘de oude walrus’ een leven lang volgde.
In augustus 2018 speelde David Crosby voor het laatst in Nederland op Once In A Blue Moon in Amsterdam. Na vier decennia ruziemaken waren Crosby, Stills, Nash en Young toen al definitief gebroken, mede door de weinig vleiende woorden die Crosby over had voor Neil Youngs nieuwe vriendin Daryl Hannah (‘Een puur giftig roofdier’).
Crosby leed aan diabetes en sukkelde al jaren met zijn gezondheid. Donderdag overleed hij ‘vredig in het bijzijn van zijn vrouw en zoon’, aldus een verklaring van zijn familie. ‘Hoewel hij niet meer onder ons is, zal zijn leven ons voor altijd inspireren. We zullen hem ontzettend missen.’
