‘This new shit kinda makes me wanna die’, zingt Tillman ergens halverwege het concert. De aanwezigen lachen, maar moeten ook denken: je hebt een punt. Het materiaal van Pure Comedy lijkt op het eerste gehoor stukken zwaarder dan de songs van Tillmans eerste twee platen. De Amerikaan staat op dat moment alleen op het podium, spelend op een akoestische gitaar. In een van deze nieuwe nummers, met elf minuten veruit de langste track op de setlist, bezingt hij klein en groot leed. De keer dat hij als kind bijna stikte op een snoepje in een supermarkt, maar ook het gemak waarmee je op internet aan medicijnen en wapens kan komen. Het cynisme van Father John Misty kennen we uiteraard, maar op dit nieuwe werk lijkt hij zijn pijlen – al dan niet online gekocht – op een veel breder doelwit te richten: de slechtheid van de mens en de teloorgang van de maatschappij. ‘It’s just human nature / This place is savage and unjust’, zingt hij, ergens anders noemt hij de aarde ‘this godless rock that refuses to die’.

Die versterkte maatschappijkritiek van de Amerikaan lijkt te worden veroorzaakt door de nieuwe bewoner van het Witte Huis. ‘Ik heb m’n baard er de dag nadat Donald Trump werd verkozen afgeschoren’, legt Tillman uit. De zanger heeft zijn volle baard ingeruild voor een snor die ergens uit de jaren ’80 lijkt te komen. ‘Het is een ode aan slechte beslissingen. We leven in een belachelijke wereld, dan kan ik net zo goed de meest belachelijke gezichtsbeharing nemen.’ En niet alleen qua beharing is dit optreden soberder dan we van een Father John Misty-show gewend zijn. Hij wordt slechts bijgestaan door een pianist terwijl hij met een stuk of elf nieuwe nummers een – naar alle waarschijnlijkheid – integrale versie van Pure Comedy speelt. Dus zonder de tierlantijnen die voorganger I Love You, Honeybear kende en ook zonder de theatrale podiumbewegingen die zijn vorige tours sierden. Slechts tijdens het laatste half uur is er ruimte voor bekend werk, in de vorm van prachtige, intieme versies van I Went To The Store One Day, Holy Shit, Bored In The USA, Chateau Lobby #4 en I Love You, Honeybear.

Een gewaagde beslissing, een kleine anderhalf uur aan nieuwe nummers in zeer uitgeklede vorm, ware het niet dat de zaal vol fanatieke Tillman-supporters zit. Kaarten voor het concert konden alleen gekocht worden wanneer je was ingeloot via een speciale mailinglist, en een strenge ID-check bij de deur zorgt ervoor dat doorverkopen geen optie is. Best een goede methode, aan de doodstille zaal van het Zonnehuis te horen. In die stilte is bovendien te horen hoe uitstekend Tillman zingt: zijn combinatie tussen cynisch en oprecht en laag met af en toe hoge uithalen is ijzersterk. En dat nieuwe materiaal, dat lijkt ook goed te zitten. Alles lijkt een stuk zwaarder en meer beladen te worden dan eerdere nummers, al kan dat ook aan deze uitgeklede setting liggen. De studioversie van Total Entertainment Forever, waarin Tillman zingt over Virtual Reality-seks met Taylor Swift, swingt bijvoorbeeld een stuk meer dan de versie die de Amerikaan vanavond speelt. Maar ondanks de onduidelijkheid over de vorm van de nummers, blijkt vanavond wel dat Father John Misty tekstueel en qua stem in bloedvorm is, wat onze verwachtingen voor 7 april nóg hoger maakt.

Fotografie: Arend Jan Hermsen

Gezien: 21 maart 2017, Zonnehuis, Amsterdam