Er kan misschien nog steeds weinig qua concerten, maar af en toe duikt er in de Nederlandse zalen toch nog iets heel moois en uniek op. Zoals de twee concerten die Damon Albarn afgelopen weekend in de Gashouder te Amsterdam gaf. Onder de noemer Symphonic Loops streek het Blur- en Gorillaz-boegbeeld samen met het Concertgebouworkest en een groep Afrikaanse musici neer in de hoofdstad voor twee shows die omschreven werden als ‘een grenzeloos muziekavontuur’. OOR was bij de tweede show en zag een Damon Albarn die veelal verstopt in de schaduwen achter zijn piano zat en pas na anderhalf uur een woord tegen het publiek zei. Maar het muzikale vakmanschap sprak voor zich. 

Albarn’s entree maakt al duidelijk dat hij deze avond geen plek in de spotlights zal opeisen. Iets na achten doven de lichten in de Gashouder, met Albarn nog als enige afwezige op het podium. Als een dief in de nacht verschijnt hij aan de zijkant van het podium, bestijgt hij de trap en neemt hij plaats achter zijn piano. De mensen in het publiek die hem spotten zorgen voor een bescheiden applaus, maar niet met het volume dat je na de pandemie zou verwachten bij een artiest van zijn kaliber.

Het is een kenmerkend begin van de avond, waarbij iedereen die een ‘gewoon’ Damon Albarn-concert verwacht bedrogen uitkomt. Zo heeft het eerste stuk dat we horen – een kakofonische versie van Plusieurs Oiseaux des arbres de Vie van componist Olivier Messiaen, voornamelijk uitgevoerd door fluitisten die het publiek aan de randen van de zaal omsingelen – in principe niks met Damon Albarn te maken.

Dr Dee

Er zit nog een tweetal Messiaen-composities verspreid over de setlist – stuk voor stuk imposant uitgevoerd door het Concertgebouworkest – maar het zwaartepunt ligt wel bij Albarn’s discografie. Al zij het buiten de gebaande paden. Zo staat het eerste deel van de avond in teken van Dr Dee (2012). Een opera (!) over het leven van John Dee, een omstreden adviseur van Koningin Elizabeth I, die Albarn begin vorige decennium schreef.

Bij het ingetogen Apple Carts treedt de zanger even naar de voorgrond om zij aan zij met dirigent André de Ridder de vocalen op zich te nemen, maar verder bevindt hij zich achter de piano. Het enige andere Dr Dee-nummer met prominente vocalen wordt vertolkt door contratenor Christopher Robson, wiens plotselinge verschijning en engelachtige stem na een intens instrumentaal stuk vol dreigende blazers-uitspattingen even voor een whiplash zorgt, maar daarna al snel voor kippenvel. 

Swing

Zo voltrekt de eerste helft van de show zich intens en plechtig, met een stevig accent op klassieke muziek, maar wanneer het blokje Dr Dee voltooid is, slaat de sfeer om. Dan verschuift de focus naar Le Vol du Boli. Opnieuw een opera uit Albarn’s pen, ditmaal een over een in de jaren dertig gestolen Boli (een heilig object) uit Mali. Hierbij treden de Afrikaanse gastmuzikanten op de voorgrond. Met onbedwingbaar enthousiasme krijgt het swingende Danse de L’Amour zelfs in deze geplaceerde setting de voetjes van de vloer, wat nog maar het begin is van een stevige tempowisseling. Als Albarn van zijn pianokruk afstapt en zich aan een dansje met tama- en n’goro-speler Baba Sissoko waagt, is er helemaal geen houden meer aan. Waar het concert eerst nog imposant maar ietwat kil en afstandelijk was, is het nu een waar feestje.

Feestvreugde

De slotfase staat vooral in het teken van Mali Music, een album uit 2001 dat Albarn maakte in samenwerking met Malinese muzikanten waaronder Afel Bocoum, die ook vanavond aanwezig is. Het aangenaam voortkabbelende Spoons had niet misstaan op de eerste Gorillaz-plaat, maar nummers als Le Relax en Niger wakkeren de feestvreugde verder aan. Waar er in het begin van de show een vrij duidelijke scheidslijn was tussen de nummers waar het orkest het voortouw nam en de overige nummers, vervaagt die ook steeds meer. Waardoor de wisselwerking tussen de musici aan Albarn’s kant van het podium en het orkest voor veel van de mooiste momenten zorgt. De onderlinge chemie tussen de muzikanten spat van het podium af, net als de blijdschap van Albarn om met ze te kunnen spelen. 

Strijdkreet

Na de orkestrale compositie Loops waaraan de show zijn naam ontleent en twee Gorillaz-nummers (Orchestral Intro en Cloud of Unknowing) komt er met het uitbundige Sunset Coming On een feestelijk einde aan de avond. Maar niet voordat Albarn tóch nog even het publiek toespreekt. Duidelijk vol blijdschap om weer op een podium te kunnen staan, roept hij ons toe: ‘Nights like this, this is the resistance!’. Een strijdkreet die met luid gejuich in ontvangst wordt genomen. Albarn verlaat het podium op een vergelijkbare manier als dat hij het besteeg; rustig van de trap af en zonder poespas langs het publiek richting de artiestenuitgang. Maar ditmaal doet hij dat wel onder een heldenapplaus, wat na deze show ook zeker verdiend is.