De creatieve nucleus van Radiohead (Thom Yorke en Jonny Greenwood) plus een jazzgeschoolde drummer van topklasse (Tom Skinner van Sons Of Kemet). What could possibly go wrong, zou je zeggen. Nou, waarschijnlijk heel veel. Maar dat gebeurde niet. Niet tijdens de indrukwekkende live-showcases die The Smile eind januari in Londen deed, niet met het handjevol singles dat sinds begin dit jaar verscheen en al helemaal niet op het nu verschenen debuutalbum (dat overigens pas op 17 juni fysiek verkrijgbaar is). Sterker nog, met excuses voor de vroegtijdige spoiler: A Light For Attracting Attention is een van de beste platen die Radiohead nooit gemaakt heeft.
Een plaat ook waarop in dertien tracks zó veel gebeurt – melodisch, ritmisch, productietechnisch – dat je er niet snel op uitgeluisterd zal raken. In de kern zijn dit popsongs, zeker, daar zorgt Thom Yorke met z’n meanderende zangmelodieën wel voor, maar de klassieke opbouw daarvan wordt nergens nagestreefd. Misschien moeten we spreken van studies in pop (en sfeer), waarbij ritmes maar zelden recht vooruit gaan, waarin elk soort interventie op elk moment kan plaatsvinden, waaruit geluiden opstijgen die even later weer net zo makkelijk landen en waarbij de verschijningsvorm zowel een punky rocksong (You Will Never Work In Television Again), spookachtig opzwellende electropop (The Same), een filmische ballad (Pana-vision, Free In The Knowledge), een breekbaar kleinood (Speech Bubbles, Open The Floodgates), een catchy krautrocker (We Don’t Know What Tomorrow Brings) of een sluw kat-en-muis-spel tussen onnavolgbare ritmes en kruisende instrumenten kan zijn waar Yorke dan vocaal overheen en onderdoor mag zweven (The Opposite, Thin Thing, A Hairdryer). En vrijwel elke track is fenomenaal in its own right: inzakken of zelfs maar kabbelen doet de plaat nergens, van filler is geen sprake.
Goed. Valt er nog iets over de teksten te zeggen? Wel, You Will Never Work In Television Again lijkt (ongetwijfeld onbedoeld) met de dag actueler te worden, zoals je ook in Free In The Knowledge en Waving A White Flag anti-oorlogssongs zou kunnen herkennen. Of ze dat ook zíjn, weet alleen Yorke zelf – meestentijds is zijn vizier, net als bij Radiohead, nogal naar binnen gericht. Maar de magie op deze plaat wordt dan ook vooral geboren uit de rijke, gelaagde en soms ronduit majestueuze muziek. Waar je als luisteraar, zoals gezegd, nog wel even mee vooruit kan. Zullen we gewoon weer eens, heel ouderwets en gevaarlijk en cringy, roepen dat de plaat van het jaar gearriveerd is? Laten we dat doen.
De nieuwe OOR is uit!
Bestel ‘m hier.
