Positieve keerzijde was dat hij, na het uitgebluste Encore uit 2004, weer genoeg had om over te rappen. Bijkomend voordeel voor hemzelf was dat die uitlaatklep hem weer motiveerde om nuchter en slank een comeback te maken. Deze heftige voorgeschiedenis weerklinkt logischerwijs op Relapse. Meest treffend wordt dit verwoord in het indrukwekkende Déjà Vu. Openlijk rapt Em over zijn pillengebruik, de bijkomende schuldgevoelens tegenover zijn dochters en de allesoverheersende eenzaamheid. Dat isolement komt ook terug in de opzet van het album. Waar een tentenkamp aan gastrappers tegenwoordig haast noodzaak lijkt, draven op Relapse verfrissend genoeg maar twee vertrouwelingen van Marshall op: 50 Cent en Dr. Dre. Laatstgenoemde produceerde op één track na ook het hele album. Eminem nam op Encore nog de helft van de producties voor eigen rekening, maar beteugelt hier zijn behoeften tot één track, Beautiful. Het meest persoonlijke nummer van Relapse is inderdaad muzikaal minderwaardig – en voor Eminems standaard zelfs slecht gerapt, waarbij de halve tekst amper rijmt – maar het is zo pijnlijk oprecht dat het niet anders had gemoeten. Marshalls depressie wordt nergens meer zo beeldend. Wel wordt er tot in detail gepraat over gedwongen incest met zijn stiefvader (Insane) en over hoe Eminem masturbeert op de zestienjarige actrice Hannah Montana (3 a.m.). Shockerend, ja, maar het werkt bij Eminem inmiddels ook afstompend. Uitgekauwde stijlfiguren als de tirade tegen moederlief, het lynchen van Lindsay Lohan en een boodschappentas vol homofobie missen hun effect. Dergelijke uitwassen van het Slim Shady-karakter overheersen helaas iets te vaak op Relapse. Inhoudelijk blijft hij daardoor herhaaldelijk hangen in oude maniertjes, terwijl een prachtig introspectief egodocument op de loer lag. Nog een irritant overblijfsel van jaren terug: het oude accent van Ass Like That, een soort cartooneske kruising van Indiaas en Mexicaans. Daartegenover staat wel dat hij nog virtuozer in zijn flows en rijmschema’s geworden is. De deskundigste constructies worden losgelaten op Dre’s beats, die daarvoor ook alle ruimte geven. Dit gaat wel ten koste van zowel muzikaliteit (kaal en waarschijnlijk Detox-onwaardig) als songstructuur (steevast drie verses). Uiteindelijk is Relapse niet de gehoopte comebackplaat, daarvoor kent ie net te veel valkuilen. Vooral als de ware Marshall Mathers spreekt, wordt het pas echt interessant. Dat hij zijn haar sinds kort niet meer blondeert is daarom hopelijk betekenisvol. Ook namens de roddelpers, nog meer blootgeven graag. RIKKERT DAHMEN