In tegenstelling tot vrijwel iedere andere indie darling van de laatste twintig jaar heeft The National zichzelf nog geen enkele keer echt opnieuw uitgevonden. De inmiddels welbekende sombere doch bezwerende rocksongs van de band werden tot in de puntjes geperfectioneerd op het alweer vier jaar oude Trouble Will Find Me. Een album dat ondanks zijn grote schoonheid kon rekenen op terechte ‘meer van hetzelfde’-kritieken. De band lijkt er ernaar te hebben geluisterd.
Op Sleep Well Beast ondergaat The National een hoognodige en bij vlagen behoorlijk moedige makeover. Kijk, uiteindelijk hoef je van Matt Berninger natuurlijk geen Win Butler-achtige uitspattingen te verwachten. Je zult zijn stem nooit over ABBA-waardige popbeats horen. Sleep Well Beast lijkt ook te openen als een typische National-plaat, met het tranentrekkende Nobody Else Will Be There. Berninger in fluistermodus. Iets over een ontmoeting met de zoveelste vrouw die hij heeft weggejaagd. ‘Will you remind me the building you live in?’ Terwijl je als vanouds aan z’n lippen hangt, stapelen de vele zachte laagjes in de muzikale omlijsting zich op. De laatste toevoegingen zijn subtiele elektronische tinten: clicks, bleeps en vocale samples ontsnapt uit het vroege werk van Boards Of Canada. Geluiden die je niet eerder in The Nationals muziek aantrof en die vooral de intiemste songs (Carin At The Liquor Store, Walk It Back, Born To Beg, Empire Line – je vindt hier alleen maar parels) als nieuw laten klinken. De wezenlijke vernieuwingen vind je in de grotere nummers. Stadionrocker Day I Die zal fans verdelen, met zijn bijna Coldplay-achtige gitaarlicks, die de aandacht aanvankelijk afleiden van alle complexe rotoren (waaronder Bryan Devendorfs herkenbare drums) die weer onder het oppervlak draaien. Het net drie minuten lange Turtleneck verrast met in reverb gedrenkte, schuddende rammelrock vol woeste schreeuwzang en ziedende solo’s. En zonder Berningers melancholieke zang zou het Radiohead-achtige I’ll Still Destroy You zomaar een te gekke track van Four Tet of Flying Lotus kunnen zijn. Op Sleep Well Beast vernieuwt The National zowel in de breedte als in de diepte, zowel radicaal als subtiel, maar bovenal: zonder ook maar iets van de oude magie in te leveren.
