De Duitse punkband Die Toten Hosen stond zaterdag op het podium van Paradiso. De groep uit Düsseldorf verkocht de hoofdstedelijke poptempel in één dag uit, wat opmerkelijk is gezien de beperkte bekendheid van de band in ons land. OOR’s medewerker Tom Janssen is echter een grote fan en nam ons voor een avond mee in het ‘Hosen-gevoel’.

Vaak ben ik door mijn omgeving voor gek versleten. Want wat moet ik toch met Die Toten Hosen, wiens muziek ik te pas en te onpas door de strot van familie en vrienden probeer te rammen? Pogingen die tot dusver in mislukkingen zijn geëindigd, maar waarmee ik onvermoeid door zal blijven gaan. Overigens is de band daar zélf mee gestopt. Of, zoals gitarist Michael ‘Breiti’ Breitkopf het voor de show met een knipoog verwoordt: ‘We hebben de wereld veroverd, alleen in Nederland wilde het nooit losgehen.’

Kosmopolitisch

In zijn grapje zit een kleine waarheid verscholen. Die Toten Hosen – actief sinds 1982, in eigen land goed voor twaalf (!) nummer 1-albums – heeft overal ter wereld fans. De band speelde, behalve in het Duitse taalgebied, in onder meer de Verenigde Staten, Engeland, Australië, China, Myanmar, Oezbekistan, Brazilië en Argentinië. In het land van de wereldkampioen voetbal kunnen de Hosen niet normaal over straat, sinds ze ooit in het voorprogramma van de Ramones stonden.

In Nederland zouden Die Toten Hosen nog gewoon een patatje kunnen halen bij de snackbar om de hoek. De band is, in tegenstelling tot andere Duitstalige acts zoals Rammstein en (heel vroeger) Nena, nooit echt aangeslagen bij het poppubliek in ons land. Desondanks komen de Düsseldorfers hier graag, vertelt Breiti: ‘Amsterdam in het bijzonder. Dit vind ik de meest kosmopolitische stad ter wereld. Nog meer zelfs dan New York en Londen.’

Oefenwedstrijden

Die Toten Hosen doen Amsterdam, samen met Brussel en het Luxemburgse Esch Alzette aan als opwarming voor de festivalzomer. Komend weekend trapt de band die zomer groots af met optredens op Rock Am Ring en Rock Im Park. ‘Voor ons zijn die concerten Champions League’, zegt Breiti.  ‘Maar zoals ieder team moeten we ook oefenwedstrijden spelen. Daarom doen we deze warm up-shows.’ De groep speelt voor het eerst in Paradiso; de Melkweg ontving de Duitsers wel al enkele keren.

Op deze zaterdagavond in Paradiso zijn Nederlanders zoals ik letterlijk op één hand te tellen. De overige 99 procent spreekt Duits en is overwegend gehuld in zwarte bandshirts met daarop het logo van Die Toten Hosen. ‘Bis Zum Bitteren Ende’ is niet alleen het motto dat op dat logo staat, maar ook de levensfilosofie van deze fans: zelfs tot in Amsterdam volgen ze hun favoriete band.

Wrang

Even terug in de tijd naar de eerste keer dat ik ooit van Die Toten Hosen hoorde. Die kennismaking had een tragische reden. In 1997 kwam een Nederlandse fan uit Kerkrade, Rieke Lax, tijdens een Hosen-concert in het Rheinstadion in Düsseldorf om het leven in het gedrang op de eerste rij. Het wrange toeval wil dat de toen zestienjarige Rieke een leerlinge was van mijn vader; docent aan een middelbare school. Het had een enorme impact op hem. Toen ik hem vorig jaar een foto liet zien van Rieke die door de band op Instagram was gepost – het was 25 jaar geleden – vertelde zijn gezicht meer dan woorden kunnen zeggen.

In 2018 schreef ik voor een voetbalblad een artikel over de band tussen Die Toten Hosen en de plaatselijke club Fortuna Düsseldorf. Ik werd uitgenodigd op het kantoor van de groep en sprak ruim een uur met Breiti. Dat was een heel open, vlot en inhoudelijk gesprek. Deze jongens hadden duidelijk geen kapsones, ondanks de talloze platinaplaten aan de muur van de vergaderzaal waar het interview plaatsvond. Eenmaal thuis dook ik op Spotify in de discografie van Die Toten Hosen en het kwaad was geschied.

Haltung

Het zijn niet alleen de directe teksten en het sociale engagement van Die Toten Hosen – overigens niet ongewoon onder Duitse bands – die mij aanspreken. Maar vooral de Haltung van deze groep trekt mij enorm aan: vijf doodnormale gasten, die weten waar ze vandaan komen en die een soort familieband hebben opgebouwd met hun fans. Als rechtgeaarde punkers zullen ze gruwelen bij de vergelijking, maar ik krijg bij Die Toten Hosen hetzelfde gevoel als bij Bruce Springsteen; mijn andere grote muzikale liefde.

Een concert van Die Toten Hosen is alsof jouw favoriete voetbalclub een belangrijke uitwedstrijd speelt. Allemaal een shirt aan, liefst nog een sjaal om en – als het even kan – een vlag in de hand. Bij de grote outdoorshows worden er zelfs bengaalse fakkels ontstoken, voor – inderdaad – dat ‘Champions League’-gevoel. 

Bovendien is de ‘clubliefde’ voor de Hosen generatie-overstijgend: ook in Paradiso zien we tieners en twintigers, maar ook vaders en moeders met jonge kinderen. En op het balkon zit zelfs een ouder echtpaar. Of je nu voor Fortuna Düsseldorf, Borussia Dortmund of – in mijn geval – godbetert MVV bent: Die Toten Hosen zijn ieders favoriete Mannschaft. Alleen, zo zingt frontman Campino in Bayern plagerig: ‘Wir werden nie zum FC Bayern München gehen’.

Soms is er bij artiesten een zekere geestelijke afstand tot het publiek. Bij zowel Bruce Springsteen als Die Toten Hosen voel ik die afstand niet. Ik zag de Hosen ooit met 59.999 anderen op het reusachtige voormalige vliegveld Tempelhof in Berlijn; vanavond met ‘slechts’ 1500 in een kolkend Paradiso. Het verschil? Helemaal niks. Die Toten Hosen weten er telkens voor te zorgen dat publiek, muziek en band samensmelten in één krachtige, collectieve uitbarsting van positiviteit. Iedere keer is het een voorrecht om erbij te zijn geweest. 

Ik wens iedereen in ons verdeelde kikkerlandje eenzelfde ervaring toe.

Met OOR naar Pinkpop!

Kijk hier voor de actie.