Een kleine twee jaar geleden stond The Smile, de toen splinternieuwe band van Thom Yorke, Jonny Greenwood en jazz-drummer Tom Skinner, nog in een stampvol Paradiso. Die zaal was natuurlijk veel te klein voor een band met twee-vijfde van Radiohead in de gelederen. De AFAS Live, waar het drietal ditmaal neerstrijkt, past qua formaat beter bij de statuur van de band, maar toch voelt deze show ergens als een risico. Het nieuwe album Wall Of Eyes kent namelijk grotendeels kleine, gelaagde liedjes. Gaan die wel goed vallen in deze grote betonnen bak?
Fotografie Anne-Marie van Rijn
Wanneer de band iets voor negenen het podium betreedt en Yorke zachtjes heupwiegend het gemoedelijk voortkabbelende titelnummer van de nieuwe plaat inzet, kunnen we die vraag meteen met een volmondig ja beantwoorden. Geholpen door haarfijn afgesteld geluid, bezweert de band het publiek vrijwel direct; je kan een kleine twee uur lang een speld horen vallen in de zaal.
Het is natuurlijk geen verbazing dat deze formatie een zaal van dit formaat in kan pakken; Yorke en Greenwood zijn wel grotere zalen gewend, met ook niet al te makkelijk verteerbaar materiaal. Toch is het fijn om te zien dat de meest verstilde nummers, zoals de ijzige ballad Speech Bubbles, met eervol gejuich worden ontvangen. De saxofoonsolo in het prachtige Skrting On The Surface, uitgevoerd door extra kracht Robert Stillman, kan zelfs op applaus tijdens het nummer rekenen.
Yorke zegt traditiegetrouw niet veel. In vergelijking met bijvoorbeeld Tom ‘Editors’ Smith en Joe ‘IDLES’ Talbot, om maar twee namen te noemen die onlangs op hetzelfde podium stonden, is hij helemaal geen showman, maar je kan evengoed je ogen niet van hem afhouden. Zonder ooit gebruik te maken van Het Grote Gebaar of een daverende speech af te steken houdt hij zesduizend man moeiteloos in zijn greep. Daarbij lijkt hij het uitstekend naar zijn zin te hebben, op één moment na.
Als Read The Room, het prijsnummer op Wall Of Eyes, een kleine minuut bezig is, legt hij met een norse blik het nummer stil en bijt hij de beveiliging toe dat er iemand vooraan flauwgevallen is. ‘We’re not playing until you sort your shit out.’ Met een gemompeld ‘alright, take it from the top’ richting Greenwood en Skinner gaan we een minuut later verder alsof er niks aan de hand was, maar even was er een klein hapermoment in een avond die verder vlekkeloos verloopt. En waarbij de hoogtepunten haast niet bij te houden zijn.
Bij die hoogtepunten is ‘klein’ vaak het sleutelwoord, maar zeker niet altijd. Vooral niet bij de nummers van debuutalbum A Light For Attracting Attention. Het funky A Hairdryer krijgt een daverend intro mee waar je haast tinnitus van krijgt, Greenwood staat in de bridge van het heerlijke Thin Thing met zijn gitaar te freaken alsof zijn leven ervanaf hangt en You Will Never Work In Television Again is met gemak het stevigste nummer waar Yorke zijn naam aan heeft verbonden sinds Bodysnatchers uit 2007. En dan is er Bending Hectic, de climax van het nieuwe album. Die begint zo verstilt dat Yorke grappend ‘ssssst’ naar de zaal sist, maar bouwt op naar een apotheose die de grenzen van de decibellimiet in de zaal test.
Dat zou een uitstekend einde voor een prachtig concert kunnen zijn, maar Yorke en zijn band hebben andere plannen. De toegift begint met een stevige uitvoering van Pulled Apart By Horses, een nummer dat Yorke ooit solo uitbracht, maar daarna gaat het tempo enorm naar beneden. Van het afsluitende trio kent Pana-Vision nog het meeste tempo, maar dat is uitermate relatief. De andere twee nummers, Teleharmonic en You Know Me!, behoren tot het rustigste werk dat op het nieuwe album te vinden is. Dat kan je zien als een anticlimax, maar als afsluiting van deze bijzondere avond werkt het uitstekend. In de topvorm waarin The Smile zich vanavond bevindt, kan het drietal weinig fout doen.
Gezien: 16 maart 2024 in AFAS Live, Amsterdam
De nieuwe OOR is uit!
